Voordelen van stress.. Zijn die er eigenlijk ook?

Voordelen van stress.

Waarschijnlijk lees je het twee keer om zeker te weten dat het er echt staat.

Alleen al bij het lezen van het woord ‘stress’ ervaren we vaak een gevoel. Je hartslag kan omhoog gaan, je ademhaling wordt sneller of je krijgt zweethanden. Misschien voel je je ook onrustiger.

Stress is slechts een woord, maar omdat stress wordt gezien als iets negatiefs, kan alleen het woord al impact op ons hebben. Stress is iets dat we liever vermijden.

Maar is elke vorm van stress wel hetzelfde? En zitten er ook voordelen aan stress?

In dit blog ga ik (Jorine) dieper in op de voordelen van stress. Zo kom je te weten:

• Welke vormen van stress er zijn
• Wat de voordelen van stress zijn
• Hoe je stress in je voordeel kunt laten werken

En nog veel meer. Lees je mee?

Vraag en antwoord

1.Wat is stress?

Stress wordt meestal omschreven als geestelijke druk of spanning.

2.Is alle stress slecht?

Nee, zeker niet. We hebben stress wel degelijk nodig in ons leven. Wat het probleem alleen is, is dat we te vaak langdurige stress ervaren. Stress hoort ‘aan’ en ‘uit’ te kunnen. Als het niet ‘uit’ gaat, dan hebben we te maken met chronische stress.

Chronische stress is niet gezond.

Hoe weet je nou eigenlijk of je stress chronisch is? In onderstaande video leggen Rolf en Mel het uit.

De definitie van stress

Volgens het woordenboek Van Dale is de definitie van stress: aanhoudende geestelijke druk; = spanning.

Maar, vraag ik me dan meteen af, hoelang is dan ‘aanhoudend’?

Wat we met zekerheid kunnen stellen is dat er bij stress sprake is van een verstoorde balans. Het sympathische zenuwstelsel wordt actief en er treden verstoringen op in onder andere de lichaamstemperatuur, bloeddruk en zuurstofdruk.

Twee soorten stress

Stress is niet per definitie slecht en ongezond. We kunnen een onderscheid maken in twee soorten stress: eustress en distress.

1. Eustress

Eustress is het soort spanning dat je helpt om te focussen en motiveren. Je kan het ‘gezonde spanning’ noemen en het heeft meerdere voordelen zoals:

• Het helpt en verbetert de uitvoer van taken
• Het is van korte duur
• Het werkt motiverend
• Het zorgt voor een goede focus
• Het geeft een gevoel van energie

Je kan hierbij denken aan de spanning de spanning die je voelt voor een eerste date of de spanning die een achtbaan in een pretpark geeft.

Natuurlijk is de ervaring subjectief. Waar de ene persoon misselijk wordt bij het idee van 10 meter naar beneden kijken, vind een ander het fantastisch om uit een vliegtuig te springen (ik bedoel natuurlijk wel met een parachute;)).

De ene persoon voelt een energieke spanning vlak voordat hij het podium opgaat om een presentatie te geven, terwijl een ander het gevoel heeft flauw te vallen.

Maar iedereen kan eustress ervaren. Het zijn die activiteiten die je kriebels in je buik geven, die jou positief uitdagen en waarvan je weet dat ze je tijdens de activiteit of achteraf een goed gevoel geven.

2. Distress

Distress is de stress die we vaak beschouwen als vervelend en negatief. Maar ook deze stress is niet per definitie slecht.

Hoe zit dat?

Alle reacties in ons lichaam hebben van nature een functie. Als er een sabeltandtijger voor je staat (dat zal niet snel gebeuren, maar stel je het even voor), is het nodig dat je lichaam stress ervaart.

Het zorgt ervoor dat je binnen no time in de vecht/vlucht stand komt. Je hersenen kunnen de juiste beslissingen maken en je lichaam kan in actie komen. Super voordelig dus!

Deze vorm van stress wordt pas een probleem wanneer het langdurig is. Wanneer het je lichaam niet goed lukt om de stressrespons stop te zetten.

De acute stress (zinvolle stress), is dan chronische stress (niet zinvolle stress) geworden.

Wanneer je die confrontatie met de sabeltandtijger vroeger had overleefd, was het gevaar geweken en ging je doodleuk verder met je leven alsof er niets was gebeurd.

Het parasympathische zenuwstelsel kon het weer overnemen van het sympathische zenuwstelsel en de balans kon worden hersteld.

Het probleem in de huidige tijd is dat dat omschakelen tussen het sympathische zenuwstelsel (actief) en het parasympathische zenuwstelsel (inactief, rust) vaak minder effectief is of, zelfs voor langere tijd, nauwelijks meer gebeurt.

De voordelen van stress

Stress is dus in eerste instantie iets positiefs, zolang het van korte duur is. Om in leven te blijven en goed te kunnen blijven functioneren, hebben we een bepaalde mate van stress nodig.

Denk bijvoorbeeld aan sporten. Als je sterker wilt worden, moet het lichaam stress ervaren. Je spant de spieren in en daarna geef je het lichaam rust en kunnen de spieren ontspannen en sterker worden.

Inspanning en ontspanning wisselen elkaar af. Te veel inspanning zorgt voor spierpijn. Te weinig inspanning heeft geen effect. Er is een optimum.

Zo werkt het ook voor mentale stress.

Wanneer je je drie maanden lang druk maakt om die ene deadline, of non-stop druk ervaart door de hoeveelheid ballen die je in de lucht probeert te houden en het niet lukt om diep te ontspannen, ervaar je continu teveel stress.

Je hebt kans op een burn-out.

Maar ook wanneer je juist totaal geen prikkeling ervaart in je leven en je je non-stop verveelt, kan dat problemen geven. Je voelt je niet uitgedaagd om in actie te komen en ervaart weinig zingeving.

Je hebt kans op een bore-out.

In het ideale geval ervaar je precies genoeg stress om optimaal te kunnen presteren. Fijne, gezonde eustress en kortdurende distress.

Balans in de zenuwstelsels

Kortom, zoals altijd wordt gezegd in de yoga, alles draait om balans. Bij stress draait het om de balans tussen het parasympathische en sympathische zenuwstelsel.

Echter, dit betekent niet dat je altijd hoeft te streven naar het behouden van de balans.

Acute, kortdurende stress (en dus disbalans van de zenuwstelsels), is juist heel gezond. Het maakt je sterker omdat je lichaam heel hard z’n best gaat doen om de balans te herstellen.

Je traint daarmee dus je aanpassingsvermogen en daarmee word je flexibeler en kan je meer aan. Je leert om je sneller aan te aanpassen aan een situatie en daarmee raak je een volgende keer minder snel uit balans.

Prachtig toch, wat het lichaam allemaal kan?

Benut de voordelen van stress

Chronische stress is een van de grootste problemen voor onze gezondheid. Persoonlijk denk ik zelfs dat het op nummer 1 staat.

Er zijn vele dingen die je kunt doen om chronische stress tegen te gaan. Denk bijvoorbeeld aan yoga, bepaalde meditatievormen, hobbies, sociaal contact en sporten.

Acute stress daarentegen kun je juist opzoeken door bijvoorbeeld naar de sauna te gaan, koud te douchen of af en toe (kortdurend) te vasten.

Hoe zeer ik ook denk dat al die dingen belangrijk zijn, denk ik dat er nog iets is wat heel erg belangrijk is.

Zoals ik in het begin van deze blog benoem, wordt stress bijna altijd als iets negatiefs gezien.

Hoe meer we leren inzien en begrijpen dat stress een functie heeft, dat het positief kan zijn en dat we er sterker van kunnen worden, hoe meer we ons beeld van stress in positieve zin kunnen veranderen.

We kunnen leren om stress in ons voordeel te gebruiken.

Het is echt niet altijd makkelijk (ik spreek uit persoonlijke ervaring), maar hoe meer je stressgedachten kunt herkennen en accepteren, hoe minder last je ervan hebt.

Daarmee is er ook minder kans dat het leidt tot chronische stress en is er zelfs ook een kans dat het je lichaam en geest juist sterker maakt.

Win-win situatie, toch?!

---

Dit is een gastblog van Jorine Kuilman van Jorinekuilman.nl