Een burn-out: hoe kom je erin terecht?

Dit is een gastblog van Bianca Hoogland van Mana Yoga & Massage

We hebben het tegenwoordig vaak druk, en burn-outs komen steeds vaker voor. We zijn gehaast en rennen door de week heen, zowel op het werk als in ons privé leven.

Tevergeefs proberen we alle ballen hoog te houden, te presteren op het werk, en ervoor te zorgen dat we gezien worden. We sporten hard voor een fit lichaam of om in een yoga les nu eindelijk een keer de hoofdstand te kunnen.

Iedere week willen we minimaal een aantal vrienden of familie zien, want anders ‘lijken’ we zo alleen. En daarnaast houden we ook nog vaak een gezin draaiende.

Dat blijft vaak allemaal goed gaan, tot je op een moment wakker wordt en je realiseert dat je de energie er gewoon niet meer voor hebt. Een burn-out is nu opeens heel dichtbij…

Wat is een burn-out?

Letterlijk betekent een burn-out ‘opgebrand’ en zo kun je je zeker ook voelen. Je kunt je emotioneel of lichamelijk helemaal uitgeput voelen. Het kan aanvoelen alsof je leeg bent gelopen.

Vaak heeft dit met teveel stress van ons werk te maken. Soms kan een burn-out echter ook ontstaan doordat we veel heftige dingen mee maken in ons privé leven. We kunnen ons in heftige situaties bevinden waardoor we veel stress ervaren. Ook kan het zijn dat we te hard ons best doen om een bepaald beeld van onszelf neer te zetten.

Tijdens een burn-out voel je je emotioneel uitgeput. Je kunt je extreem vermoeid voelen. Alsof je jezelf niet meer kunt opladen met wat dan ook. Je innerlijke vuur / batterij is op en je energielevel laag. Je hebt weinig puf om iets te doen, en zelfs de ‘normale’ dingen zoals boodschappen doen kan al te veel zijn.

Een burn-out kan je laten twijfelen aan jezelf. Zo kan het gevoel ontstaan dat je niet goed genoeg (meer) bent en ondermaats presteert. Ook je houding tegenover anderen kan veranderen. Je kunt een negatieve en afstandelijke houding krijgen tegenover de mensen om je heen.

Hoe vaak komt een burn-out voor?

Het centraal bureau voor de statistiek (CBS), heeft onderzocht dat één op de tien werkenden klachten heeft gehad die te maken hebben met een burn-out. Tussen mannen en vrouwen is er bijna geen verschil.

Wat zijn de oorzaken van een burn-out?

Een burn-out ontstaat door langdurige stress. Dit kan tijdsdruk zijn, maar ook druk om goed te presteren. Die druk kan voor iedereen anders voelen. De een kan veel langer werken voordat de grens bereikt is dan de ander.

Soms kan het lastig zijn om aan te voelen wanneer stress teveel wordt. Bijvoorbeeld omdat we geneigd zijn om onszelf te vergelijken met anderen. Ook kunnen bepaalde karaktereigenschappen dit beïnvloeden, het gevoel van stress is dus erg persoonlijk.

Het werktempo, tijdsdruk en emotionele belasting zijn drie hele belangrijke oorzaken voor een burn-out.
Door jezelf constant met collega’s te vergelijken, kan je emotionele belasting toenemen. Misschien zie je dat je collega verder of sneller is, waardoor het lijkt of die persoon alles voor elkaar heeft.

Soms worden er op het werk en op privégebied bepaalde dingen van je verwacht, die je graag wilt waarmaken. Het tempo kan daardoor erg hoog komen te liggen, en op een gegeven teveel worden. Op het werk kan dat bijvoorbeeld zijn om net die ene opdracht binnen te halen. In ons privé leven kan het voorkomen door bijvoorbeeld 4 keer per week naar de sportschool te gaan om dat ‘perfecte’ lichaam te creëren.

Je energie wordt hierdoor steeds minder, waardoor je minder belastbaar bent. Alledaagse activiteiten kosten meer moeite dan normaal, en zelfs de kleinste dingen kunnen je al uit balans brengen.

De symptomen van een burn-out

De symptomen van een burn-out kunnen voor iedereen anders zijn. Als een burn-out alleen werk gerelateerd is, kun je in je vrije tijd nog wel gewoon de dingen aanpakken. Dit kan soms raar zijn in de ogen van anderen, maar in onze vrije tijd ervaren we de stress van ons werk niet.

Is een burn-out meer dan alleen werk, dan kunnen de dagelijkse dingen zoals boodschappen doen al teveel zijn, maar ook familie of vrienden ontmoeten kan een intensere activiteit zijn. Je krijgt te maken met veel prikkels in beide situaties. Die prikkels kun je dan niet helemaal verwerken, waardoor je lichaam heftig reageert.

Je kunt hierdoor het gevoel hebben dat je sociaal contact wilt vermijden en liever alleen wilt zijn, terwijl je eigenlijk ook weer heel graag iemand om je heen hebt. Dit kan heel tegenstrijdig aanvoelen.

Ook kun je snel geprikkeld zijn en een kort lontje hebben. Je kan zenuwtrekjes hebben en erg beweeglijk zijn. Je mind maakt overuren en je kunt paniek gedachtes hebben. Gedachten komen en gaan non-stop en zijn niet allemaal positief.

Fysiek kun je pijn of andere sensaties ervaren. Je kunt vaak duizelig zijn of last krijgen van bijvoorbeeld darmklachten. Hoofdpijn is ook een bekende klacht, wat samengaat met problemen rondom concentreren.

Tijdens een burn-out is het stresshormoon cortisol teveel aanwezig. Dit kan je slaap verstoren met veel vermoeidheid tot gevolg.

Het erkennen van een burn-out

We vinden het vaak lastig om toe te geven dat het niet goed gaat. Totdat de klachten te hevig worden en we niet meer verder kunnen.

We kunnen bijvoorbeeld angst – en paniekaanvallen krijgen, oververmoeid zijn of de prikkels niet meer aankunnen.

Er kunnen sombere gevoelens om de hoek komen kijken. Je ziet het werk niet meer zitten en hebt soms het gevoel dat je het de zin in het leven kwijt bent geraakt. Daarnaast kun je last hebben van huilbuien en je voelt je moedeloos en lusteloos. Je voelt je niets meer waard.

De stap om dan afstand en rust te nemen kan groot zijn, maar is o zo belangrijk. Je neemt jezelf dan serieus en je neemt de tijd en rust die je hard nodig hebt.

Uit een burn-out komen

Het proces om uit een burn-out te komen verschilt per persoon. Ten eerste is rust, voeding en slaap belangrijk. Het kan erg makkelijk zijn om hier niet te veel moeite voor te hoeven doen, maar juist die structuur aanbrengen helpt je.

Je kunt hulp zoeken bij een therapeut, psycholoog, of wat bij jou het beste past. Ook hierin zul je een weg vinden. Je zult iemand vinden die bij jou en je overtuigingen past. Maar het belangrijkste is, sta jezelf toe dat je even niets meer hoeft te doen.

Pak alle rust die je kan, vraag om hulp en steun, en bel die vriend(in) op als je even een hart onder de riem nodig hebt.

Deze tijd is voor jou. Deze tijd en rust is om jezelf weer op te laden en terug te komen in je kracht.

Accepteer alle gevoelens die je hebt. Sta alle huilbuien toe, sta alle boosheid toe, maar sta ook de positievere gevoelens toe. Je hebt ook alle recht om blij te zijn, al is het maar voor 5 minuten vanwege iets kleins.

Alle gevoelens horen bij jou en jouw proces. En alles verandert en transformeert, dat is een ding waar je op mag en kunt vertrouwen.

Tijdsbesteding tijdens je burn-out

Doordat je zoveel tijd hebt, krijg je uiteindelijk de helderheid om weer goed na te kunnen denken. Soms is een burn-out echt te veel stress. Je kunt dan overwegen hoe je je leven kunt aanpassen zodat het minder stressvol wordt. Minder werken, minder sporten, meer vrienden of meer tijd alleen.

Soms kom je bij een gevoel uit, dat je vertelt dat je niet op je plek zit waar je bent. Dat je niet tot je volledige expressie komt en dat je niet jezelf kan zijn zoals je bent. Dan kun je jezelf afvragen, of het niet beter is om een switch te maken?

Misschien vertelt je burn-out je wel dat het tijd is om aan de slag te gaan met diepere gevoelens. isschien zijn er onverwerkte trauma’s die je met je mee draagt. Negatieve gedachtepatronen, die jezelf niet goed doen.

Een burn-out is een tijd voor jezelf. Om op te laden en om goed voor jezelf te zorgen. Om jezelf serieus te nemen en jezelf lief te hebben.

Luister naar je lichaam, vertraag en verbind met de diepere versie van jezelf.

I promise you, these storms are only here to wash you clean – Jessica Katoff

Liefs, Bianca