Wat is stress en wat doet het met ons?

Dit is een gastblog van Bianca Hoogland van Mana Yoga & Massage

---

‘Ik ben gestresst’. Hoe vaak zeggen we dat tegenwoordig wel niet tegen elkaar?

Soms lijkt het alsof het gevoel ‘stress’ geïntegreerd is in ons leven. Alsof we stress bijna normaal zijn gaan vinden. 

We werken hard, we voelen de druk, deadlines. Zelfs buiten ons werk om zijn we vaak nog druk. Veel sociale ontmoetingen, sporten en vele andere verplichtingen. Alles bij elkaar kan dat ons het gevoel van stress geven. Maar wat is stress nou precies en wat gebeurt er in jouw lichaam bij stress?

Stress en druk

Er zijn veel verschillende definities van stress. Stress is een chemische reactie in je lichaam als gevolg van het ervaren van (werk) druk. Het voelen van (werk) druk is dus wat anders. Die twee halen we wel vaak door elkaar heen.

Het voelen van druk, is de reactie op de hoeveelheid taken, afspraken en werk die we moeten doen. Dit gevoel is, net als stress, subjectief. Wat voor de een als een zware druk voelt, kan voor de ander niet zo voelen. Stress en druk voelen is persoonlijk en dit kan je niet vergelijken met anderen. 

Wat is stress?

Stress is dus een chemische reactie in ons lichaam. Dit ontstaat vanwege het voelen van druk.

De chemische reactie uit zich in jouw lichaam op verschillende manieren. Dit kan fysiek zijn maar ook emotioneel. Stress creëert spanning in je lichaam. 

Stress is per definitie niet iets negatiefs, het zorgt er alleen voor dat ons lichaam in opperste staat van paraatheid is. Dus het maakt ons lichaam actief om iets te gaan doen. Zo kan een klein beetje stress ervoor zorgen dat we goed kunnen presteren voor bijvoorbeeld een belangrijk gesprek of een presentatie. 

Teveel of een te lange periode met stress is wanneer stress niet goed meer is voor ons. Dit kan voor een burn-out zorgen of voor lichamelijke klachten.

Stress en het zenuwstelsel 

Twee belangrijke zenuwstelsels zijn het parasympatisch en het sympathisch zenuwstelsel. 

Ons sympathisch zenuwstelsel zorgt ervoor dat ons lichaam klaar is om te vechten of vluchten. Druk kan ons zenuwstelsel dat seintje geven, klaar om aan de slag te gaan. Onze hersenen geven een signaal af zodat ons lichaam het hormoon adrenaline gaat aanmaken. 

De adrenaline zorgt ervoor dat ons hart sneller gaat kloppen, onze ademhaling versnelt en onze spieren zich aanspannen. Er gaat meer zuurstofrijk bloed rond in ons lichaam. Na een paar minuten maakt ons lichaam dan ook het hormoon cortisol aan, dat houdt ons ook paraat. 

Ons lichaam heeft hierna de tijd nodig om te herstellen, maar als de stress te lang aanhoudt kan het chronisch worden en kan je overspannen raken. 

Ons parasympatisch zenuwstelsel zorgt voor de ontspanning. Dit zorgt ervoor dat onze hartslag daalt en dat onze spieren ontspannen. Dit zorgt voor rust. 

Bij een te lange periode vol stress neemt ons sympathisch zenuwstelsel de overhand en is ons parasympatisch zenuwstelsel niet actief. 

Wat zijn verschijnselen van stress?

Op een fysiek niveau kun je veel voelen. Stress kan zich op verschillende manieren uiten. Denk maar aan hoofd -, nek – en schouderpijn, een hele bekende.

Stress kan zich uiten door middel van hartkloppingen, dit doordat het zenuwstelsel onze hartslag verhoogt. Ook tast dit ons afweersysteem aan, waardoor we makkelijker vatbaar zijn voor ziektes. 

Stress kan zich ook vast gaan zetten in plekken in ons lichaam, zoals in de kaken. Als we ons gestrest voelen, zitten onze kaken vaak stevig op elkaar gedrukt.

Ook onze wenkbrauwen houden het vast, deze zijn dan vaak omhoog getrokken. Denk maar aan de eeuwige frons rimpel op ons voorhoofd. Daarnaast houden we ook veel stress vast in onze heupen.

Op een emotioneel / mentaal niveau gebeurt er ook veel. We zijn prikkelbaarder, emotioneler en we kunnen ons wat neerslachtiger gaan voelen. Dit kan ook invloed hebben op onze slaap. 

Wat kun je doen tegen stress? 

Natuurlijk is het belangrijk dat je voorkomt dat je te veel en te lang stress hebt. Een beetje stress is niet erg, zoals al eerder beschreven. Dit helpt je om actief te blijven.

Hoe je stress voorkomt is voor iedereen anders. Voor de een kan het helpen om lijstjes te maken en voor de ander is het inbouwen van een extra rustmoment al genoeg. Dit blijft persoonlijk. 

Het belangrijkste is om voor genoeg ontspanning te zorgen. Zo kan je parasympatisch zenuwstelsel jouw lichaam weer kalmeren en ontspannen. Ontspanning is ook voor iedereen verschillend. Voor de een is dat een boek lezen, voor de ander is dat een uurtje wandelen. 

Het nemen van diepe buikademhalingen is een manier die jouw lichaam kalmeert. Een diepe buikademhaling zorgt ervoor dat jouw parasympatisch zenuwstelsel geactiveerd wordt. Dit zorgt voor ontspanning in de spieren.

Een diepe ademhaling kan natuurlijk doen op elke plek, op elk moment van de dag! Daarnaast zijn er meerdere ademhalingsoefeningen die werken.

Ook het volgen van een Yoga les kan hierbij helpen. Bij veel stress zou ik je aanraden om een Yin les te volgen, dit heeft veel focus op de ademhaling zodat het lichaam spanning kan loslaten.

Heupopeners kunnen goed helpen om de spanning in de heupen te verminderen en om los te laten. Ook Yoga Nidra is een fijne manier om voor ontspanning te zorgen.

Neem gedurende de dag altijd een aantal momenten waarop je even incheckt bij jezelf. Voel even hoe je mind en lichaam ervoor staan.

Wat voel je lichamelijk? Wat gebeurt er in jouw gedachtes? Blijf bewust aanwezig bij jezelf en blijf voelen wat jij nodig hebt op dat moment. 

Liefs, Bianca