Be Strong, Be Healthy, Be Happy!

Blog

2 okt 2020

Rajas guna handleiding – een compleet overzicht

/
Geplaatst door
/
Comments1

De rajas guna, wat is dat eigenlijk?

Binnen de yoga filosofie wordt alles in de wereld verdeeld in twee hoofdcategorieën; purusha en prakriti.

Purusha wordt beschouwd als dat wat niet veranderlijk is, ofwel het bewustzijn, de essentie, het zelf. Prakriti omvat alles wat veranderlijk is.

Prakriti kun je zien als natuur, materie, en de wereld om ons heen. Ook de wereld binnen in ons zelf, gedachten en gevoelens vallen hieronder. Alles wat veranderlijk is dus.

Yoga helpt je om  onderscheid te maken tussen purusha, dat wat onveranderlijk is (ook wel de realiteit genoemd), en prakriti, dat wat veranderlijk is (ook wel de illusie genoemd).

Prakriti wordt onderverdeeld in drie eigenschappen en dit worden de Guna’s genoemd. Deze guna’s heten sattva (dit is de neutrale kracht), rajas (de actieve kracht) en tamas (de passieve kracht).

Als je begrijpt hoe deze guna’s zich uiten en hoe ze samenwerken, dan kun je betere keuzes maken in je leven.

Ben je benieuwd wat de guna’s inhouden? In deze serie blogs lees je er alles over!

In dit blog over de Rajas guna kom je onder andere meer te weten over:

  • De guna’s in het algemeen
  • Wat de rajas guna precies is
  • De relatie tussen voeding en rajas
  • De relatie tussen yoga en rajas
  • Overige richtlijnen voor rajas

rajas guna

Wat is de rajas guna?

Rajas is de kwaliteit van activiteit, beweging en passie. Je kunt het relateren aan verlangen en de toekomst. Het heeft betrekking tot het onderbewuste en kan emoties versterken.

Kenmerken van de rajas guna

Elke guna kun je omschrijven aan de hand van bepaalde kernwoorden. Voor rajas is dit alsvolgt:

  • Passie
  • Activiteit
  • Beweging
  • Actieve kracht
  • Egoïstisch
  • Gedreven
  • Dynamisch
  • Enthousiasme
  • Onrust
  • Angst
  • Materialisme
  • Ambitie
  • Hebzucht
  • Lust
  • Verlangen

Verhoudingen van de guna’s

Alle drie de guna’s zijn aanwezig in alles, in mensen, voedsel, dieren, objecten, ervaringen. De guna’s zijn altijd allemaal aanwezig, in verschillende verhoudingen.

Die verhouding is steeds aan verandering onderhevig. Er is echter per moment altijd één guna die overheerst.

Als rajas overheerst voel je actief, gepassioneerd en voel je de behoefte om iets te ‘doen’. Dit is nuttig en zinvol, omdat het ervoor zorgt dat je bijvoorbeeld hard kunt werken en je doelen kunt bereiken. Maar hard werken wordt vaak niet geleid door passie, maar door het ego en materialisme. Het kan leiden tot frustratie en onrust.

In onze maatschappij overheerst rajas. We hebben continu het gevoel dat we iets moeten doen, dat we meer moeten doen, dat we in actie moeten komen.

Alles is non-stop in beweging, overal zijn prikkels en we kunnen moeilijk tot stilstand komen en naar binnen keren.

Dit leidt tot stress. Kortdurende, acute stress is nuttig voor het lichaam. Langdurige, chronische stress is echter schadelijk en kan onder ander leiden tot een burnout.

Waarschijnlijk is dit een van de redenen dat yoga de laatste jaren zo populair is geworden in het westen. We hebben behoefte aan meer balans in onze rajastische maatschappij en yoga levert daar een bijdrage aan bij.

De relatie tussen de rajas guna en voeding

In yoga en ayurveda wordt ook gesproken over de 5 elementen en deze kun je linken aan de guna’s.

Sattva is gerelateerd aan ruimte, rajas aan lucht en tamas aan aarde.

Sattva en rajas samen vormen vuur en sattva en tamas samen vormen water. Dit kun je ook weer verder onderverdelen in de drie dosha’s.

Ook voeding kun je onderverdelen volgens deze verschillende categorien.

Voeding heeft de kwaliteiten van de guna’s in zich. Welke guna in welke mate aanwezig is, hangt af van het soort voeding en de manier van bereiding.

Rajas eten voedt het lichaam en zorgt voor activiteit. Soms is die energie nodig. Een beetje pit in je eten kan er voor zorgen dat je wat actiever wordt. Teveel aan rajas voeding kan het evenwicht in de geest verstoren en kan zorgen voor rusteloosheid. Je kunt dat vergelijken met het drinken van te veel koffie.

gunas

Rajas voeding:

  • Pittig eten
  • Peper, chili
  • Cafeïne (koffie, zwarte thee, chocolade)
  • Knoflook
  • Ui
  • Hoge kwaliteit vlees, vis, eieren
  • Zuivel (al wordt boter en melk van goede kwaliteit wel vaak als satvisch beschouwd)
  • Suiker
  • Noten
  • Gasvormend eten
  • Lang gekookt voedsel of gefrituurd eten

Rajas voeding kan fysieke inspanning stimuleren en onderhouden en kan bijdragen aan een staat van doorzettingsvermogen en vastberadenheid.

Echter, te veel rajas eten kan zorgen voor problemen met de vertering. Daarbij kan het zorgen voor een onrustig, angstig gevoel en hyperactief gedrag.

Er wordt aangeraden om een zoveel mogelijk sattvisch voedingspatroon te volgen en dit waar nodig en gewenst aan te vullen met rajas voeding.

Vers vegetarisch eten is normaal gesproken sattvisch en kan rajas worden door meer peper toe te voegen, door het lang te koken of te frituren.

Rajas eten bevat over het algemeen minder mineralen en is nature zuurder dan sattvisch eten (dat vooral alkalisch is).

De relatie tussen yoga en de rajas guna

Yoga is gericht op het creëren van balans en neutraliteit en draagt bij aan het cultiveren van sattva.

Als je in een rajas staat verkeerd, ben je actief en misschien zelfs overactief. Het kan dat je je rusteloos voelt en in zo’n geval is het vaak moeilijk om opeens stil te gaan zitten om bijvoorbeeld te gaan mediteren.

Vaak is het daarom fijn om te beginnen met een snellere, meer dynamische en energieke yoga beoefening. Zonnegroeten zijn hier bijvoorbeeld geschikt voor. Het is belangrijk om je bewegingen goed te verbinden met je adem. In de video hieronder kun je dit eens oefenen 🙂

Het kan soms heel lekker voelen om je gehele beoefening heel actief te blijven, maar daar zit ook een valkuil in. Als je namelijk alleen maar in het actieve blijft, dan kan je rajas juist nog meer stimuleren en daarmee de onrust en overactiviteit juist verhogen.

Misschien voel je je fysiek wel moe, maar je geest kan juist nog actiever raken. Dat is ook een van de redenen waarom vaak wordt aangeraden om ’s avonds laat niet meer actief te gaan sporten.

Het werkt dus vaak beter om vanuit het dynamische langzaam over te gaan naar meer statische en rustigere bewegingen. Je kan zo je ademhaling vertragen en verdiepen, je lichaam kan stiller worden en daarmee komt ook je geest tot rust.

Waarschijnlijk heb je het al vaker gehoord, maar dit is dus ook een van de redenen waarom je altijd wil eindigen met savasana en waarom je dit nooit moet overslaan. Het is echt een belangrijk onderdeel van je yoga beoefening.

Overige richtlijnen voor rajas

Het is belangrijk om je bewust te worden van de staat waarin je verkeerd en wat je natuurlijke neigingen zijn. Hiervoor kun je ook eerst naar jouw dosha type kijken.

Als rajas vaak dominant is bij jou, kun je dit herkennen aan een aantal dingen.

  • Je gedraagt je vaak als een ‘achiever’ en wil graag dingen bereiken.
  • Je ervaart vaak onrust en hyperactiviteit.
  • Andermans fouten en zwakheden zie je snel en je bent geneigd hen daar ook op te beoordelen.
  • Je bent altijd opzoek naar iets nieuws en raakt snel verveeld
  • Jezelf en je eigen geluk vind je het belangrijkst en je toont niet veel compassie voor het lijden van anderen
  • Je voelt je snel boos, angstig of ongeduldig

Om rajas, en daarmee bovenstaande zaken, in balans te brengen kun je je richten op het volgende:

  • Beoefen restorative en rustige yoga, eindig je practice hier bijv. mee (zie ook yoga en rajas)
  • Beoefen verkoelende pranayama technieken zoals shitali
  • Richt je vooral op sattvische voeding
  • Geef rust aan je zintuigen. Vermijd agressieve, onrustige geluiden en beelden en focus je juist op rustgevende dingen.
  • Slaap voldoende
  • Spendeer tijd alleen, trek je regelmatig even terug uit het drukke alledaagse leven.
  • Focus je op het welzijn van anderen, doe vrijwilligerswerk of karma yoga

Blijf ook lekker je yoga beoefeningen doen wees vooral geduldig met jezelf. Verandering komt niet overnacht maar gaat stap voor stap.

Yoga jezelf gezonder en gelukkiger 🧘‍♀️🤸

Schrijf je net als 2100+ mensen in voor de video lessen in onze online Yoga studio. Volg onbeperkt lessen waar jij je goed bij voelt en die bij het ritme van jouw dag passen. Start nu met beter voor jezelf zorgen.
Begin direct

Yoga inspiratie mails 🙏

Er schuilt een ontzettend mooie Yoga filosofie achter de houdingen die je doet op de mat. Iedere week delen we via onze mailtjes inspirerende en krachtige inzichten uit deze Yoga filosofie met 50.000+ mensen. Je kunt deze mailtjes ook gratis ontvangen door je hieronder in te schrijven:
Je kunt jezelf op ieder gewenst moment met een druk op de knop weer uitschrijven. Door op de knop hieronder te drukken ga je er mee akkoord dat we je gegevens met zorg verwerken volgens onze privacyverklaring.

1 Response

Laat een reactie achter