De drie Guna’s – Sattva Rajas Tamas

De Guna’s. Heb je daar al eens over gehoord?

Volgens de Yoga filosofie komt alle materie in het universum voort uit de fundamentele substantie genaamd ‘Prakriti’. Oftewel het is de bron van alle materie.

Prakriti wordt letterlijk vertaald als ‘materie’ of ‘de natuur’. Het is het ruwe materiaal waaruit wij en de wereld om ons heen bestaan. Toch is Prakriti niet alleen maar de materie zoals je je die misschien meteen voorstelt, maar ook denken en emoties vallen hieronder.

Prakriti bestaat weer uit drie verschillende kwaliteiten of eigenschappen. Namelijk sattva, rajas en tamas, oftewel de drie Guna’s.

In deze blog ontdek je meer over de guna’s. Zo kom je bijvoorbeeld te weten:

• Wat de guna’s precies zijn
• Waar de guna’s voor staan
• Waarom er steeds meer aandacht is voor de guna’s, zeker in onze huidige samenleving
• Hoe je de guna’s in balans kunt brengen

En nog veel meer! Lees je mee?

Wat zijn de Guna’s?

De Guna’s zijn in feite de drie basiskwaliteiten of eigenschappen van de natuur.

Sattva, rajas en tamas staan respectievelijk voor de kwaliteiten van licht (bewustzijn), energie en materie en bevatten intelligentie, leven, en de kracht om materiële vormen te produceren (aldus David Frawley).

Op persoonlijk gebied kun je naar de Guna’s kijken als een kwaliteit of eigenschap van de geest. Hoe sta je in het leven? Wat straal je uit in de wereld? Welke energie breng je met je mee?

In de video hieronder vertellen we je graag meer over de Guna’s.

Het is belangrijk om je te realiseren dat de Guna’s geen permanente ‘staat van zijn’ zijn. De drie Guna’s beïnvloeden elkaar constant en veranderen ook steeds. Wel is er vaak een specifieke Guna die overheersend is.

In zijn boek Yoga en Ayurveda beschrijft David Frawley twee belangrijke Guna wetten:

Wet 1: Verandering

Dit heb ik eigenlijk hierboven al aangegeven. De Guna’s zijn dynamisch, met elkaar verbonden en beïnvloeden elkaar op verschillende manieren.

Wet 2: De wet van de continuïteit

Wanneer er een bepaalde Guna overheersend is, blijft dit voor een tijdje zo. Het is niet zo dat er elke minuut een andere Guna dominant is.

Waar staan de verschillende Guna’s voor?

Zoals ik hierboven al heb aangegeven zijn er drie verschillende Guna’s, namelijk Sattva, Rajas en Tamas.

Sattva

Sattva is de neutrale kracht die zorgt voor balans en evenwicht. Het is de kracht die observeert. Het symboliseert kwaliteiten van licht, liefde, het leven, en spirituele ontwikkeling.

Het heeft eigenschappen zoals, vertrouwen, eerlijkheid, zelfbeheersing, bescheidenheid, helderheid, vrijheid, en waarheidlievend. Binnen de ayurveda is Sattva de helende kracht.

Rajas

Rajas is de actieve en stimulerende kracht die evenwicht verstoord. Het symboliseert de krachten van passie, beweging en onrust. Het ontbreekt bij Rajas aan stabiliteit.

Het is de kracht van fluctuatie in alle vormen zoals emotioneel, mentaal, spiritueel en fysiek. Het brengt dingen uit balans.

Tamas

Tamas is de passieve en belemmerende kracht van weerstand. Het symboliseert de krachten van duisternis, gevoelloosheid en dood.

Het is een lagere materiële kracht die ons richting onwetendheid en aanhankelijkheid brengt. Het zorgt voor saaiheid, traagheid, zwaarte, stagnatie.

Ondanks dat tamas vaak negatief lijkt, moeten we de Guna’s niet labelen met positief en negatief. We hebben alledrie deze kwaliteiten nodig.

Ook is het belangrijk om te onthouden dat alledrie de Guna’s relatief zijn. Iets wat voor de één sattvisch is, kan voor de ander tamasisch zijn.

Als iets een persoon helpt om een hoger niveau van bewustzijn te bereiken is sattvisch voor die persoon. Tamas is wat ze weer naar beneden kan brengen.

Deze drie kwaliteiten kun je eigenlijk in alles om je heen terug proberen te vinden. Denk bijvoorbeeld aan voeding, emoties, werk, liefde, gedrag etc.

Disbalans binnen de Guna’s: de Rajasische samenleving

Ook in de samenleving zijn de kwaliteiten van de drie Guna’s terug te zien. We leven in een samenleving en in een tijdperk waarin we gedreven worden door beweging en vooruitgang.

Alles is constant in beweging en aan het veranderen. Hierin komt duidelijk de Guna rajas naar voren.

We krijgen zo ontzettend veel prikkels op een dag. Alles vraagt om onze aandacht. Rajas is de kwaliteit die het evenwicht of de balans verstoort. Dit is wat er constant gebeurt.

De hele dag door vechten er duizenden dingen om onze aandacht. En als we hier aan toegeven, verstoort dit onze balans en innerlijke rust.

Iyengar zegt ook dat onze geest van nature rajasisch is. Maar ons fysieke lichaam (materie) is juist tamasisch. Door het doen van Yoga probeer je beide in balans te brengen.

Rajas en tamas ontmoeten elkaar in het midden. De kracht van beweging versus de kracht van weerstand. Juist wanneer geen van de twee overheersend is, is er balans, oftewel sattva, de derde Guna.

In de video hieronder vertel ik je graag wat meer over de waarde van deze staat van zijn. Ook geef ik je een paar tips over hoe je dit kunt kunt bereiken 🙂

Hoe je meer sattva kunt cultiveren

Ondanks dat we alledrie de Guna’s nodig hebben, richten Yoga (en Ayurveda) zich op het ontwikkelen en cultiveren van de Guna sattva. Je wilt je bewustzijn ontwikkelen en zoveel mogelijk positieve en lichte energie uitstralen.

Als we kijken naar de Kosha’s dan bewegen we ons van de buitenste laag (fysieke lichaam / materie / tamas), naar de binnenste laag spiritueel bewustzijn (sattva).

Hieronder drie manieren waarop je de Guna sattva kunt ontwikkelen en cultiveren

1. Mediteren

Mediteren helpt je om je bewustzijn te trainen. Je richt je aandacht naar binnen. Weg van alle beweging en dynamiek (rajas) en weg van alle fysieke materie en weerstand (tamas).

In de video hieronder leggen we je graag uit hoe je kunt beginnen met mediteren!

2. Yoga

Ook Yoga houdingen helpen je om sattva te ontwikkelen. Bijvoorbeeld door het innerlijke vuurtje (Agni) aan te wakkeren door middel van Yoga oefeningen, houdingen en series.

Dit vuurtje brandt alle onzuiverheden weg en ‘reinigt’ op deze manier je lichaam. Spanningen, emoties en negatieve energie kun je op deze manier loslaten waardoor je lichaam zowel fysiek als mentaal ‘lichter’ (sattvisch) aanvoelt.

3. Voeding

Ook door middel van voeding kun je de kwaliteit sattva cultiveren. Gezonde voeding die je bewust eet om je lichaam sterker en gezonder te maken wordt gezien als sattvisch.

Jezelf volproppen met allerlei ongezonde snacks, veel alcohol en bijvoorbeeld een hele grote hoeveelheid aan vlees wordt over het algemeen beschouwd als iets tamasisch.

Dat betekent niet meteen dat je helemaal vegetarisch moet gaan eten en geen wijntje of biertje meer mag drinken, maar wel dat je hier misschien iets bewuster over na gaat denken.

Bijvoorbeeld door na te denken over de reden waarom je zoveel vlees eet en welke effecten dit heeft op je lichaam en de wereld om je heen.

Wist jij al veel over de Guna’s en hoe houd jij hier rekening mee in je leven? Laat het me weten in een reactie hieronder!