Yoga en de Elementen – Deel 1:  Aarde

Dit is een gastblog van Susanne van Brunschot van Buiten Yoga Liempde.

Alles in en om ons heen is gemaakt van vijf elementen; aarde, water, lucht, vuur en ruimte (of ether). De elementen geven inhoud en vorm aan ons bestaan.

De elementen en oude tijden

In oude tijden leefde men geheel in verbinding met de natuur en daarmee ook met de elementen. De elementen werden als sacraal, heilig beschouwd omdat deze krachten ten grondslag liggen aan het gehele bestaan.

In de loop van de geschiedenis zijn veel mensen (voornamelijk in het Westen) het gevoel van verbinding met het sacrale kwijtgeraakt.

Gaandeweg de geschiedenis en met de opmars van de moderne tijd is die wijsheid steeds dieper weg gestopt in ons lichaam. In deze tijd waarin technologie hoogtij viert, voelen we ons, als Westerse, moderne mens, steeds vaker van ons zelf verwijderd en gaan we toch weer opzoek naar die oude kennis die we allemaal nog ergens in ons hebben opgeslagen.

Of het nu gaat om de oude Chinezen, de Tibetanen, de Kelten, de Maya’s, de oude Egyptenaren. De kennis der elementen zie je in alle Oosterse en Westerse culturen, leringen en tradities terugkomen.

Maar hoe kunnen we de elementen op zichzelf beschrijven? En hoe kunnen we ze in ons zelf herkennen?

Yoga en de Elementen – Deel 1: Aarde

Met je beide voeten op Aarde komen, gronden, aards zijn, zo stevig als een rots. Aarde is in ons gewone dagelijkse leven de grond, ons fundament. Het vertegenwoordigt stevigheid, vaste waarden, veiligheid en orde.

Aarde is de tijd van conceptie, stilte, duisternis, terugtrekken, rust, wijsheid en ouderdom. Vandaar dat Aarde vaak in verband wordt gebracht met het Noorden, de winter, kou en de nacht.

De weelderige landschappen, heuvels en dalen van Moeder aarde, onze planeet, doen denken aan het lichaam van een vrouw. Haar natuurlijke openingen; grotten, rotsspleten en bronnen waren heilige plaatsen en dit geeft aan dat dit element het vrouwelijke principe vertegenwoordigd.

Zij heeft een scheppende vruchtbare kracht maar kan tevens ook een vernietigende kracht zijn, waarmee ze heerst over geboorte en dood.

Deze eigenschappen zien we eveneens terug in het verloop van de seizoenen en de cycli in een mensenleven.

In je lichaam is aarde; botten, vlees, huid en haar. Energetisch is het aarde element verbonden aan het 1^e chakra; muladhara of wortelchakra. Dit chakra is gelegen aan de onderkant van de ruggengraat en wordt in verband gebracht met overleven. Psychologisch gezien is dit chakra gericht op zelfbehoud, het recht om te zijn en te hebben.

Aarde in balans

Wanneer het aarde-element in ons in balans is voelen we ons stabiel, vol zelfvertrouwen, verbonden, geconcentreerd, geduldig en hebben we een realistische, praktische instelling.

Te veel aarde

Dit kan resulteren in traagheid, luiheid, genotzucht, voortdurende identificatie met problemen, vermoeidheid, ongeinteresseerdheid, slachtoffergedrag, verstoring in de stofwisseling met als resultaat gewichtstoename, darmproblemen (obstipatie), vochtophoping, veel behoefte aan zwaar eten.

Te weinig aarde

Dit kan resulteren in wispelturigheid, ontevredenheid, zoeken naar veiligheid, geen grenzen aan kunnen geven, neiging tot verwaarlozing van het lichaam; darmproblemen in de vorm van diarree, huisproblemen en maagklachten.

Tuinieren, kleien, wandelen, voetmassage en Afrikaanse dans zijn activiteiten die aan te bevelen zijn als dit element ondergeschikt is. Ze zorgen ervoor dat je meer “geaard” bent.

Aarde in asana

Ons lichaam resoneert met de ionosfeer van de aarde. De wetenschapper Itzhak Bentov spreekt over een constant trillings-patroon in het lichaam, dat gevormd wordt door vibraties van het hart, de cellen en lichaamsvloeistoffen.

Deze vibratie heeft een frequentie van 6,8 tot 7,5 cycli per seconde. Als het lichaam fysiek met dit grote lichaam (aarde) in contact treed wordt deze resonantie nog sterker. Het is belangrijk contact met ons lichaam te hebben. Als we dit begrijpen en voelen, dan pas kunnen we een evenwichtigheid in spiritualiteit en ons emotionele deel ervaren.

Als we geen aandacht besteden aan onze fundering, bouwen we op drassige grond. Het is dan ook belangrijk om een stevige fundering te creeëren, door met beide voeten en benen stevig op de aarde te staan. Voorbeelden van asana’s die de aandacht hier op kunnen leggen zijn:

• Utthita Parsvakonasana (Gestrekte laterale hoekhouding)
• Trikonasana’s (Driehoekhoudingen)
• Virabhadrasana’s (Krijgers)
• Ardha Bhujangsanana (Halve Slang)
• Tadasana (Berghouding)

“Als de rug zo recht en stevig is als een boom en onze wortels tot diep in de aarde reiken – dan pas zullen we kennis maken met onze kracht en pas echt gevoed worden”

                                                                                                                       (Judith Anodea)

In bovengenoemde asana’s wordt kracht uit de benen gehaald en sta je met de voeten stevig op de mat.

De grote beenzenuw die zich van het heiligbeencentrum tot de onderkant van de voeten uitstrekt, is de grootste perifere zenuw in het lichaam en functioneert zo ongeveer als de wortel van het zenuwstelsel. Doordat we ons met benen en voeten kunnen voortbewegen treedt ons centrale zenuwstelsel in wisselwerking met de aarde en zijn we in staat om met zwaartekracht om te gaan.

In elke asana die we aannemen is het aarde-stuk de zwaartekracht en elke deel van je lichaam wat in de asana contact maakt met de aarde. De stevigheid, stabiliteit in een houding haal je uit het aarde element. Daar waar een asana statisch aangenomen wordt is verbonden met het aarde element.

In mijn beleving zijn asana’s niet één op één te verbinden aan één element. Je kunt echter wel de aandacht richten op één element. Het ene element is in een bepaalde asana wel sterker aanwezig dan het andere. Maar… ook hierin valt er veel te ontdekken want het kan natuurlijk erg interessant zijn om in een asana waar bijvoorbeeld het aarde element sterk vertegenwoordigd is, juist het element water op te zoeken!

In deel 2; het element water!