De veda’s – een complete uitleg

De Veda’s zijn oude geschriften die een belangrijke basis vormen voor de Yoga.

Er wordt wel eens gezegd dat veda de kennis is en Yoga de beoefening daarvan. Maar misschien klinkt dat nog een beetje abstract.

In dit blog besteden we daarom wat meer aandacht aan:

• Wat de veda’s precies zijn
• Welke relatie deze geschiften hebben met Yoga
• Wat er in de veda’s precies staan

En nog veel meer! Lees je mee?

De veda’s in het kort

Om je meteen een introductie te geven in wat de veda’s precies zijn beantwoorden we hieronder gelijk een paar belangrijke vragen:

1. Wat betekent het woord Veda?

Veda komt van ‘vid’. Dit betekent zoiets als ‘begrijpen’, ‘weten’.

2. Waar komen de Veda’s vandaan?

De veda’s zijn de heilige geschriften afkomstig uit de Hindu cultuur. Ze vormen de basis van de Hindu religies en denkwijzen maar hebben ook veel impact gehad op andere religies en denkwijzen.

3. Hoe oud zijn de Veda’s?

Niemand weet wanneer de Veda’s precies zijn ontwikkeld en geschreven, maar de meeste historici schatten op een periode rond 1000 tot 3000 voor Christus.

4. Wat staat er in de Veda’s?

De veda’s bestaan uit abstracte en mystieke teksten over god(en), het universum, de natuur en manieren van leven.

5. Uit hoeveel delen bestaan de Veda’s?

De veda’s bestaan uit 4 delen. Gezamenlijk worden ze ‘chathurveda’ genoemd en de eerste drie veda’s zijn met elkaar in overeenstemming qua inhoud en taal.

De achtergrond van de Veda’s

In het boek ‘The tree of yoga’ van B.K.S. Iyengar worden de veda’s omschreven als apauruseya: niet door de mens gemaakt/gegeven.

Doordat het dus niet ‘gemaakt’ is door mensen (maar door God), zijn ze universeel, bedoeld voor iedereen onafhankelijk van religie en achtergrond.

In het Hindoeïsme wordt een onderscheid gemaakt in Shruti, dat wat is gehoord, en Smritis, dat wat is onthouden. De veda’s kun je hierbij zien als Shruti, aangezien ze zouden zijn ‘onthuld’ aan heiligen die werden gezien als ‘zieners’.

Anderen geloven dat de vedas altijd hebben bestaan. Daarmee wordt impliciet gezegd dat ze ontstaan zijn tijdens het ontstaan van het universum. De vedas zouden daardoor het exacte geluid van het universum, OHM, hebben geproduceerd bij hun creatie.

Het reciteren van de veda’s (het chanten van OHM) wordt gezien als het deelnemen aan dit ‘lied van het universum’. In de video hieronder vertellen we je daar wat meer over.

De 4 delen van de veda’s

Rig veda

Dit is het boek van de mantra. Bestaat uit hymns, lofzang of verzen, voor ‘god’. Het bestaat uit 10 boeken en bevat een verzameling mantra’s van 1017 hymnes.

De hymnes gaan over observeringen en beoefeningen maar bevat ook fundamentele vragen over ons bestaan.

In de Rig veda staan ook verwijzingen naar historische gebeurtenissen waardoor we inzicht krijgen in de vedische cultuur en de vorming daarvan (dus onder andere op sociaal, politiek, religieus en economisch gebied).

De meest bekende mantra, de gayatri mantra, komt uit de Rig veda.

The One Truth the sages call by many names. – Rig Veda

Sama veda

Dit is het boek van de zang en bestaat uit ‘priesters chants’. Het bestaat uit 1549 verzen, mantra’s, en bevat melodien (gana) bij de verzen (arcika) uit de Rig Veda.

Dankzij melodieën zijn de teksten gemakkelijker te onthouden. Daarbij kun je denken aan melodieën die aanmoedigen tot dans, waardoor dit gecombineerd met de woorden, de ziel verlicht.

Je kunt het een beetje zien alsof Sama veda betekenis geeft aan de Rig Veda.

If the Rig Veda is the word, Sama Veda is the song or the meaning; and if Rig Veda is the knowledge, Sama Veda is its realization; if Rig Veda is the wife, the Sama Veda is her husband. – vedisch geleerde David Frawley

Yajur veda

Dit is het boek van de rituelen. Deze veda bestaat uit 1875 verzen en is net als de Sama veda gebaseerd op de inhoud van de Rig veda.

Yjaus betekent offer en dit boek bevat beschrijvingen van rituelen en ceremonies. Deze werden door priesters gebruikt als basis voor hun offerdiensten. Ze noemen het ook wel het studieboek van de priesters.

Er wordt gesproken over 2 delen, de ‘donkere Yajur veda’ en de ‘lichte Yajur veda’. Het onderscheid zit hem in de helderheid van de verzen, waar de donkere Yajur veda onduidelijk is en de lichte Yajur veda duidelijker is en beter gestructureerd.

Atharva veda

Dit is het boek van de magie. Bestaat, uit ‘magische chants’. De naam stamt, naar zeggen, af van de preister en healer Atharva.

Deze veda bestaat uit 20 boeken van 730 hymns. Deze veda is anders dan de andere drie boeken. Het boek is eenvoudiger van taal en de inhoud is diverser dan de Rig veda’s.

Het bevat naar zeggen magische formules en bezweringen (magisch-religieuze geneeskunst) aan de ene kant, en informatie over geneesmiddelen (empirische geneeskunst) aan de andere kant. Dit werd gebruikt door offerpriesters en Brahmanen.

Subveda’s

Overigens komt de term veda je misschien bekent voor doordat je bekend met Ayurveda, de veda die over geneeskunde en levenswijsheid gaat. Ayurveda is onderdeel van de Atharva veda.

Ook is er nog de Gandharva Veda, die betrekking heeft tot muziek, Sthapatya Veda die over woningbouw gaat en Dhanuveda die over de krijgskunst gaat.

Er kan dus gesteld worden dat veda de kennis is en yoga de uitvoering. Je zou kunnen zeggen dat de toepassing van de veda’s zich uit in Jnana yoga, het pad van kennis, Bhakti yoga, het pad van toewijding en Karma yoga, het pad van juist handelen.

De impact van de veda’s

De veda’s zijn de basis van vele andere geschriften. Vele groepen hebben hun eigen interpretatie eraan gegeven. Zo hebben vroegere yogi’s en woudfilosofen (sramana’s) hun versie geschreven in het boek Aranyaka.

De zoektocht naar een steeds praktischere, menselijkere invulling van de veda’s heeft geleid tot de Upanishads geschriften. De Upanishads worden gezien als het ‘einde van de veda’s’, de laatste woorden over de geschriften.

Ook in het westen zijn filosofen, psychologen en wetenschappers geïnteresseerd in de veda’s en wordt er onderzocht wat ze voor ons in deze tijd kunnen betekenen. De veda’s hebben de laatste jaren dan ook steeds meer aandacht gekregen.

Tip: Wil je meer weten over de veda’s? Op NPO staat een documentaire van 25 minuten over de veda’s.