Kinderyoga – 5 yogaoefeningen voor drukke kinderen

Waarom kinderyoga?

Kinderyoga is een fijne manier om je kind contact te laten maken met adem, lichaam en geest. Het helpt kinderen om rustiger te worden omdat ze hun energie kwijt kunnen, ze leren om te ontspannen en om ruimer te denken. 

Dat is in de huidige tijd geen overbodige luxe.

De stressvolle tijd van deze dagen gaat helaas ook kinderen niet onopgemerkt voorbij. Kinderen hebben het druk, hebben last van stress en voelen constant de druk om te moeten presteren. Dit alles kan er niet alleen voor zorgen dat kinderen zich minder happy voelen, maar tegelijkertijd ook minder gewaardeerd. Met alle eventuele grote gevolgen van dien, waardoor het dus erg belangrijk is daar verandering in te brengen. Yoga kan helpen! – Anna, van MATS kinderyoga

Je kan al heel jong starten met yoga. Voor de allerkleinste is er ouder-kind yoga. In deze lessen wordt er vooral gewerkt aan de onderlinge relatie tussen ouder en kind en er is er veel tijd om individuele aandacht te bieden aan het kind.

Voor iets oudere kinderen zijn er speciale kinderyoga lessen.

Maar wat is kinderyoga precies?

In de video hieronder geven je graag alvast een introductie in de Kinderyoga 🙂

Wat is Kinderyoga?

Kinderyoga is een mix van yoga, bewegen, spelen en leren waarbij plezier centraal staat.

Het doel van kinderyoga is kinderen met plezier laten bewegen en hen te leren contact te maken met zichzelf.

De basis van kinderyoga is hetzelfde als yoga voor volwassenen. De oefeningen en houdingen zijn gebaseerd op Hatha Yoga oefeningen.

Bij een Kinderyoga les wordt lesgegeven binnen de belevingswereld van het kind. Dit gebeurt vaak in de vorm van verhalen, sprookjes of door middel van muziek.

Er wordt veel gebruik gemaakt van thema’s uit het dierenrijk of uit de natuur. Vroeger werden door yogi’s de Asana’s al uitgebeeld en vergeleken met verschillende natuurlijke objecten. Denk hierbij aan dieren, maar ook aan bomen.

Je hoort in een Kinderyoga les ook regelmatig iets als: ‘’Maak je zo klein als een egeltje’’, “Sta als een boom” of “Maak je rug zo bol als een kat”.

Ook zoiets als een boswandeling, een wandeling door het park of een dagje naar het strand kan aan bod komen. Daarnaast worden ook vaak thema’s zoals samenwerking in de lessen verwerkt.

Natuurlijk wordt er rekening gehouden met de leeftijdscategorie en de daarbij behorende belevingswereld.

De 3 pijlers van kinderyoga

In kinderyoga wordt veel gebruik gemaakt van visualisaties, meditaties en de ademhaling.

Visualisatie

Visualisatie zijn goed voor de creativiteit en kunnen ook bijdragen aan ontspanning voor kinderen.  Denk hierbij aan een verhaal waarin het kind meegenomen wordt naar de mooiste plekken.

Ook een bodyscan, waarbij de verschillende lichaamsdelen benoemd worden en je deze één voor één ontspant, is voor veel kinderen een fijne visualisatie.

Visualisaties zorgen ervoor dat een kind mee wordt genomen in het verhaal. Visualisaties spreken alle kinderen aan en zorgt vooral bij drukke kinderen voor een gemakkelijke afleiding.

Meditatie

Meditaties zijn met name belangrijk voor ontspanning voor kinderen en het helpt kinderen in het oefenen met concentreren. Meditaties gaan vaak samen met visualisaties of een focus op de ademhaling. 

In de blog ‘Meditatie voor kinderen’ lees je daar meer over.

Ademhaling

In kinderyoga leren kinderen op speelse wijze het verschil tussen de buikademhaling en de ademhaling in de borst. Met ademhalingsoefeningen leren ze hoe ze zelf invloed kunnen uitoefenen op hoe ze zich voelen.

Het allerbelangrijkste dat we doen in ons leven is ademhalen. Iedereen kan het (gelukkig maar ;)) alleen doen we het vaak niet optimaal. Helaas is daar op scholen nog steeds weinig aandacht voor.

Dit is dus een super belangrijk aspect van kinderyoga oefeningen.

De voordelen van Yoga voor kinderen

Kinderyoga heeft veel voordelen zoals:

• Kinderen hebben plezier
• Ze leren zich te ontspannen
• Ze bewegen op een speelse manier (geen overbodige luxe in deze tijd van schermen)
• Kinderen worden soepeler, krijgen meer kracht, uithoudingsvermogen, energie en evenwicht
• Er is veel aandacht voor leren om jezelf en anderen te respecteren en waarderen
• Kinderen leren emoties te herkennen en te voelen van binnenuit
• Het draagt bij aan bewustwording van het eigen lichaam en het vergroten van zelfvrouwen en concentratie
• Kinderen leren beter om te gaan met stress
• Het stimuleert de creativiteit en fantasie van kinderen en dit heeft volgens onderzoek een positief effect op het probleemoplossend vermogen.

Ten opzichte van Hatha Yoga voor volwassenen is er weinig verschil te ontdekken in de positieve effecten die Yoga heeft op zowel kinderen als volwassenen. Ook bij kinderen is Yoga erop gericht lichaam en geest in verbinding te brengen.

Kinderen mogen in de Kinderyoga les zichzelf zijn, worden niet in hokjes geplaatst en kunnen weer even volop genieten zonder dat er een bepaald verwachtingspatroon aan verbonden is. Niets is raar in een kinderyoga les!

Al deze dingen zullen ook buiten de Kinderyoga les zijn vruchten afwerpen.

Voor wie is kinderyoga?

Kinderyoga is voor iedereen, je kan al starten met yoga wanneer je kind nog maar net geboren is!

Ouder-kind yoga

Ouder-kind Yoga is er voor kinderen van 0 tot 4 jaar. Bij yoga voor ouder en kind gaat het vooral om het contact maken met je kind en het werken aan de onderlinge relatie tussen ouder en kind.

Ook biedt het individuele aandacht aan het kind.

Bij ouder-baby yoga is er vaak ook aandacht voor babymassage. In deze blog vind je 10 oefeningen om met je baby te doen.

Als je kind iets ouder is, worden de oefeningen iets speelser. Je kan als ouder tijdens ouder-kind yoga heel goed ontdekken wat de behoeften zijn van jouw kind. Hier kun je vervolgens op in spelen.

Ouder kind-yoga heeft veel voordelen, zoals:

• Samenwerken: Kind leert op jonge leeftijd al samen te werken en leert dat je niet altijd alles alleen kunt oplossen.
• Talenten ontdekken: Je leert elkaars talenten te ontdekken en daar gebruik van te maken in de samenwerking. Waar zitten je eigen talenten en welke talenten heeft de ander?
• Aandacht voor elkaar: In deze stressvolle periode kan het zijn dat er minder tijd voor elkaar ingepland wordt. Werk, opvang en andere bezigheden vullen al snel de dag. Bij Ouder-kind Yoga heb je even een momentje samen.
• Kind zijn: Zowel het kind als de ouder mogen weer even echt het pure kind zijn. Je leert te genieten van de kleine dingen die je gelukkig maken. Doordat het kind op jonge leeftijd nog zo puur is, kun je hier als ouder veel van leren.
• Stimulering algehele ontwikkeling: Denk hierbij aan verschillende motorische vaardigheden, evenwicht, concentratie, creativiteit en ontspanning.
• Plezier: En, niet onbelangrijk ;), je hebt samen plezier en deelt een leuke en positieve ervaring! Dit zorgt voor een positieve onderlinge relatie.

Yoga voor peuters

Peuteryoga is vooral gericht op kinderen tussen de 1,5 en 4 jaar. Yoga voor peuters draagt bij aan rust en ontlading.

Er worden vooral korte, speelse oefeningen gedaan. Dit kunnen houdingen of ademhalingsoefeningen zijn, maar ook dansen, het maken van geluiden en andere creatieve spelletjes kunnen voorbij komen.

Yoga voor kleuters en schoolgaande kinderen

Kleuteryoga is gericht op kinderen van 4 tot 6 jaar. Yoga voor kleuters zorgt ervoor dat kinderen zich kunnen ontladen en kunnen spelen.

Aangezien ze al wat ouder zijn dan peuters, kunnen oefeningen iets langer duren en bieden ze iets meer uitdaging.

Naarmate de kinderen ouder worden, komen daar verschillende krachtoefeningen bij en krijgt de Kinderyoga les steeds meer de vorm van een Hatha Yoga les voor volwassenen.

Er wordt hierbij rekening gehouden met de mogelijkheden en de belevingswereld van verschillende leeftijdsgroepen.

Als ouder is het prima mogelijk om gewone Yogalessen speels uit te leggen aan je kind waardoor hij of zij lekker mee kan doen. We raden dit dan ook zeker aan, het is alleen wel belangrijk dat je hierbij weet dat het moeilijker is om zelf diepe ontspanning te vinden als je tegelijkertijd je kind les wilt geven.

Als je kind al wat ouder is, is dit vaak geen probleem meer. Oudere kinderen kunnen vaak prima mee doen met normale Yogalessen waardoor het voor jezelf ook makkelijker wordt om van de leraar naar de leerling rol terug te gaan.

Kinderen met speciale behoeften

Yoga kan ook een uitkomst bieden voor kinderen met speciale behoeften. Het bespreekbaar maken van speciale behoeften van het kind en het hanteren van een passende aanpak, zal de processen van het kind positief stimuleren.

Het is hierbij wel belangrijk om naar een professionele Yoga docent te gaan, die een geschikte aanpak hanteert.

5 Yoga oefeningen voor drukke kinderen

Heb je thuis een druk kind en weet je soms niet wat je daarmee aan moet? Wees gerust, je bent niet alleen!

Dat een kind regelmatig druk is, is helemaal niet gek. Dat hoort bij kinderen. Ieder kind is weleens druk, jouw kind is dus niet de enige.

De reden van het druk-zijn kan wel per kind verschillen. Het drukke gedrag is een signaal van je kind. Misschien is je kind overprikkeld (of juist onderprikkeld), zit je kind niet lekker in zijn vel of vraagt het gewoon om aandacht.

Yoga voor kinderen helpt, ongeacht de reden dat een kind druk is, om kinderen rust te bieden, spanning los te laten en om kinderen te laten gronden.

Laat je kind op blote voeten lopen! Je kan zo letterlijk de grond voelen en zo beter aarden. Puur natuur. Heerlijk. – Anna, van MATS kinderyoga

Wanneer een druk kind hebt, kun je samen de volgende yoga-oefeningen doen. Uiteraard op blote voeten! Deze mini les Yoga voor kinderen is geschikt vanaf 4 jaar.

1.Shake it!

Gooi de overtollige energie er eerst uit. Zet een lekker ritmisch swingend muziekje op (bijvoorbeeld Afrikaanse trommelmuziek) en ga stevig met beide voeten op de grond staan.

Schud eerst je handen los en neem daarbij je armen mee. Breng je armen omhoog en schud ook met je hele lijf (romp, billen en benen) mee. Probeer hierbij ook je hoofd los te laten.

Schud daarna om de beurt opzij, naar voren en omhoog. Je kan op de maat van de muziek swingen of lekker op je eigen tempo. Shake it!

2.Relax

Rol na het shaken langzaam af naar beneden en ga met je rug op de grond liggen. Sluit je ogen. Voel hoe de achterkant van je lichaam contact maakt met de grond en hoe je handen en armen tintelen van het shaken.

Leg dan je handen op je buik. Adem in door je neus en uit door je mond.

Voel hierbij dat je buik bij elke inademing omhoog komt en bij iedere uitademing weer omlaag gaat. Merk op dat hoe langer je ligt, de ademhaling vanzelf weer rustiger wordt. Blijf zo even liggen totdat je ademhaling weer rustig is geworden.

3.Sta stevig als een boom

Pak dan je voeten vast en rol een paar keer over je rug totdat je weer tot zit komt. Rol dan langzaam weer omhoog, je hoofd als laatste en kom staan.

Stel je voor dat je een boom bent en dat er vanuit je voeten dikke wortels diep de grond in groeien. Maak je rechterbeen zwaar en kijk naar een vast punt voor je op de grond.

Ga met je gewicht op je rechterbeen staan en blijf naar het punt op de grond kijken. Plaats je linkervoet op je rechterenkel en draai je linkerknie naar buiten. Je handpalmen breng je tegen elkaar voor je borst.

Als dit je gemakkelijk afgaat kan je je linkervoet langzaam omhoog brengen (onder je rechterknie of boven je rechterknie) en je armen boven je hoofd uitstrekken.

Stel je voor dat je met geen mogelijkheid kunt omvallen. (En als dat toch gebeurt, geeft dat ook niets.)

Om De Boom te kunnen uitvoeren, heeft je kind concentratie en balans nodig. Als je kind geaard is, zal het hem makkelijker afgaan. Daarom is het altijd goed om voor deze oefening eerst een grondingsoefening te doen.

4.Masseer je kind

De meeste kinderen vinden het fijn om gemasseerd te worden. Maar vraag altijd eerst even aan je kind of hij het ook echt goed vindt als je hem masseert.

Massage kan gewoon over de kleding heen. Laat je kind voor je op de grond zitten. Ga zelf achter je kind zitten en wrijf je handen eerst warm. Leg je handen op de schouders van je kind en maak contact.

Maak vervolgens verschillende soorten bewegingen op de rug van je kind. Je kunt bijvoorbeeld met je handen of met je vingers over de rug wrijven, strijken, cirkelen, wandelen, kneden, plukken en drukken.

Check welke bewegingen je kind fijn vindt en hoe hard je deze doet.

5.Spaghetti-test

Om te kijken of je kind nu echt lekker ontspannen is, kan je vervolgens de spaghetti-test doen.

Laat je kind op zijn rug op de grond liggen. Als ouder ga je op je knieën naast je kind zitten. Stel je voor dat je kind ongekookte spaghetti is.

Om het beeldend te maken kan je aan je kind vragen of hij zijn hele lijf kan aanspannen en daarbij zijn adem inhoudt. Daarna laat hij zijn adem los en daarbij ook zijn hele lichaam. Zo kan je kind al wat spanning loslaten.

Pak dan de hand van je kind vast en vertel dat je de spaghetti gaat koken. Schud aan de hand zodat de arm gaat bewegen.

De oefening voor je kind is om zich helemaal aan jou over te geven en de arm los te laten. Als je kind zich kan ontspannen, zie je dat aan de arm: die vliegt in ontspannen toestand alle kanten op (terwijl jij zijn hand vasthoudt).

Discussie:

Mel: als leerkracht in het basisonderwijs merkte ik dat er een grote druk gelegd wordt op kinderen. Kinderen hebben op jonge leeftijd al last van stress en slapeloosheid.Een kind kan dus eigenlijk echt geen kind meer zijn. Ik heb ontdekt dat simpele yogaoefeningen ervoor kunnen zorgen dat kinderen eerst uitgedaagd worden binnen hun eigen grenzen en een zekere inspanning leveren, zodat ze daarna goed kunnen ontspannen.

Conclusie

Kinderyoga is er dus voor kinderen van alle leeftijden en zorgt voor een verbeterde connectie tussen lichaam, adem en geest. Het is een speelse manier om yoga te ontdekken en om te leren ontspannen en ontladen.

Kinderen die deze beginnen met yoga voor kinderen kunnen dat in het begin best nog lastig vinden. Dat geeft helemaal niets. Het gaat om lekker spelen, bewegen, ontdekken en ontspannen.

En ook in het geval van Yoga voor kinderen geldt: oefening baart kunst.

Doe jij weleens yoga met je kind? Hoe pak je dat aan en wat vind je kind ervan? Ik ben heel benieuwd en vindt het heel leuk als je dit wil laten weten met een reactie onder deze blog.

Vraag en antwoord

Hoe onderscheidt Kinderyoga zich van andere Yoga?

Kinderyoga is Yoga dat speciaal ontworpen is om aan te sluiten bij de belevingswereld van kinderen. Daarnaast is het een hele lichamelijk vorm van Yoga waarbij veel bewegen centraal staat.

De basis van yoga voor kinderen komt uit de hatha yoga voor volwassenen.

Kun je zelf Kinderyoga met je kind doen?

Ja, dat kan. Je kan normale Yogalessen iets aanpassen waardoor je kind lekker mee kan doen. Houd er wel rekening mee dat het hierdoor voor jezelf vaak bijna onmogelijk wordt om ook rust en diepgang in je practice te vinden.

Waar vind ik inspiratie voor kinderyoga?

Wil je zelf aan de slag met kinderyoga maar heb je niet veel inspiratie hiervoor? Helen Purperhart biedt thematische boeken en kaarten waarmee je direct aan de slag kunt.

Delen van deze blog zijn mede mogelijk gemaakt door Anna Stam van MATS Kinderyoga & Theater.