Kinderyoga – een opkomende Yogavorm in stressvolle tijden

Kinderyoga. Meer en meer mensen ontdekken de positieve werking van Yoga voor kinderen.

De stressvolle tijd van deze dagen gaat helaas ook kinderen niet onopgemerkt voorbij. Kinderen hebben het druk, hebben last van stress en voelen constant de druk om te moeten presteren.

Dit alles kan er niet alleen voor zorgen dat kinderen zich minder happy voelen, maar tegelijkertijd ook minder gewaardeerd. Met alle eventuele grote gevolgen van dien, waardoor het dus erg belangrijk is daar verandering in te brengen.

Yoga kan helpen!

Je kan heel jong starten met yoga. Voor de allerkleinste is er ouder-kind yoga. In deze lessen wordt er vooral gewerkt aan de onderlinge relatie tussen ouder en kind en er is er veel tijd om individuele aandacht te bieden aan het kind.

Voor iets oudere kinderen zijn er speciale kinderyoga lessen.

In dit blog bespreken we graag de voordelen van Kinderyoga en ouder-kind yoga. We bespreken onder andere:

• Wat Kinderyoga is en wat het verschil is tussen ‘gewone’ Yoga en Yoga voor kinderen
• Wat Kinderyoga is voor kinderen met speciale behoeften
• Welke werking Kinderyoga heeft op kinderen
• Hoe Yoga voor kinderen toegepast wordt
• Wat de oorsprong van Kinderyoga is
• Kinderyoga oefeningen
• Wat ouder-kind yoga is en wat de voordelen hiervan zijn

En nog veel meer! Lees je mee?

Vraag en antwoord

1. Hoe onderscheidt Kinderyoga zich van andere Yoga?

Kinderyoga is Yoga dat speciaal ontworpen is om aan te sluiten bij de belevingswereld van kinderen. Daarnaast is het een hele lichamelijk vorm van Yoga waarbij veel bewegen centraal staat.

2. Wat zijn de voordelen van Kinderyoga?

Yoga voor kinderen heeft talloze voorbeelden. Zo worden kinderen door Kinderyoga rustiger omdat ze hun energie kwijt kunnen, ze leren te ontspannen en om ruimer te denken. Bijvoorbeeld door speels met spiritualiteit bezig te zijn.

3. Kun je zelf Kinderyoga met je kind doen?

Ja, dat kan. Je kan normale Yogalessen iets aanpassen waardoor je kind lekker mee kan doen. Houd er wel rekening mee dat het hierdoor voor jezelf vaak bijna onmogelijk wordt om ook rust en diepgang in je practice te vinden.

In de video hieronder geven je graag alvast een introductie in de Kinderyoga 🙂

Wat is Kinderyoga?

Kinderyoga oefeningen en houdingen zijn gebaseerd op Hatha Yoga oefeningen.

Bij een Kinderyoga les wordt lesgegeven binnen de belevingswereld van het kind. Dit gebeurt vaak in de vorm van verhalen, sprookjes of door middel van muziek.

Er wordt veel gebruik gemaakt van thema’s uit het dierenrijk of uit de natuur. Vroeger werden door yogi’s de Asana’s al uitgebeeld en vergeleken met verschillende natuurlijke objecten. Denk hierbij aan dieren, maar ook aan bomen.

Je hoort dan in een Kinderyoga les ook regelmatig iets als: ‘’Maak je zo klein als een egeltje’’, “Sta als een boom” of “Maak je rug zo bol als een kat”.

Ook zoiets als een boswandeling, een wandeling door het park of een dagje naar het strand kan aan bod komen. Daarnaast worden ook vaak thema’s zoals samenwerking in de lessen verwerkt.

Natuurlijk wordt er rekening gehouden met de leeftijdscategorie en de daarbij behorende belevingswereld.

Visualisatie

Visualisaties zorgen ervoor dat een kind mee wordt genomen in het verhaal. Visualisaties spreken alle kinderen aan en zorgt vooral bij drukke kinderen voor een gemakkelijke afleiding.

Visualisatie zijn goed voor de creativiteit en kunnen ook bijdragen aan ontspanning voor kinderen.  Denk hierbij aan een verhaal waarin het kind meegenomen wordt naar de mooiste plekken.

Ook een bodyscan, waarbij de verschillende lichaamsdelen benoemd worden en je deze één voor één ontspant, is voor veel kinderen een fijne visualisatie.

Meditatie

Meditaties gaan vaak samen met visualisaties of een focus op de ademhaling. Meditaties zijn met name belangrijk voor ontspanning voor kinderen en het helpt kinderen in het oefenen met concentreren.

In de blog ‘Meditatie voor kinderen’ lees je daar meer over.

Ademhaling

Ook de ademhaling komt aan bod bij kinderyoga oefeningen.

Het allerbelangrijkste dat we doen in ons leven is ademhalen. Iedereen kan het (gelukkig maar ;)) alleen doen we het vaak niet optimaal. Helaas is daar op scholen nog steeds weinig aandacht voor.

In kinderyoga leren kinderen op speelse wijze het verschil tussen de buikademhaling en de ademhaling in de borst. Met ademhalingsoefeningen leren ze hoe ze zelf invloed kunnen uitoefenen op hoe ze zich voelen.

Dit is dus een super belangrijk aspect van kinderyoga oefeningen.

De voordelen van Yoga voor kinderen

Ten opzichte van Hatha Yoga voor volwassenen is er weinig verschil te ontdekken in de positieve effecten die Yoga heeft op zowel kinderen als volwassenen. Ook bij kinderen is Yoga erop gericht lichaam en geest in verbinding te brengen.

Steeds meer kinderen krijgen behoefte aan rust, ontspanning en waardering. Dit kun je creëren door het bewust worden van je eigen lichaam.

Kinderen hebben plezier, leren zich te ontspannen, worden soepeler, krijgen meer kracht, uithoudingsvermogen, energie, evenwicht en leren zichzelf en anderen te respecteren en waarderen.

Kinderen mogen in de Kinderyoga les zichzelf zijn, worden niet in hokjes geplaatst en kunnen weer even volop genieten zonder dat er een bepaald verwachtingspatroon aan verbonden is. Niets is raar in een kinderyoga les!

Kinderyoga stimuleert de creativiteit en fantasie van kinderen en dit heeft volgens onderzoek een positief effect op het probleemoplossend vermogen.

Meditatie en ademhalingsoefeningen helpen kinderen om zich te concentreren en focussen, iets wat veel kinderen tegenwoordig erg moeilijk vinden. Het draagt ook bij aan een verbeterde omgang met stress.

Kinderen leren doormiddel van Yoga voor kinderen om zich (soms ook ongemerkt) van binnen uit beter te voelen, waardoor ze zichzelf beter kunnen weren tegen de negatieve invloeden van buitenaf. Geluk begint bij jezelf!

Al deze dingen zullen ook buiten de Kinderyoga les zijn vruchten afwerpen.

Niet te vergeten, yoga helpt om kinderen spelenderwijs iedere dag te laten bewegen. Zeker in deze tijd waarbij kinderen meer tijd dan ooit achter de computer en tablets doorbrengen is dat belangrijker dan ooit!

Voor wie is kinderyoga?

Kinderyoga is voor iedereen, je kan al starten met yoga wanneer je kind nog maar net geboren is!

Ouder-kind yoga

Ouder-kind Yoga is er voor kinderen van 0 tot 4 jaar. Binnen deze leeftijdscategorie is het niet alleen heel goed om te werken aan de onderlinge relatie tussen ouder en kind, maar is het ook goed om individuele aandacht te bieden aan het kind.

Bij ouder-baby yoga gaat het vooral om het maken van contact met je kind. Ook is er vaak aandacht voor babymassage. In deze blog vind je 10 oefeningen om met je baby te doen.

Als je kind iets ouder is, worden de oefeningen iets speelser. Je kan als ouder tijdens ouder-kind yoga heel goed ontdekken wat de behoeften zijn van jouw kind. Hier kun je vervolgens op in spelen.

Ouder kind-yoga heeft veel voordelen. Zo staat samenwerking voorop. Zo leert het kind op jonge leeftijd al samen te werken en leer je dat je niet altijd alles alleen kunt oplossen.

Daarbij leer je elkaars talenten te ontdekken en daar gebruik van te maken in de samenwerking. Waar zitten je eigen talenten en welke talenten heeft de ander?

Ook heb je aandacht voor elkaar. In deze stressvolle periode kan het zijn dat er minder tijd voor elkaar ingepland wordt. Werk, opvang en andere bezigheden vullen al snel de dag. Bij Ouder-kind Yoga heb je even een momentje samen.

Tijdens ouder-kind yoga mogen zowel het kind als de ouder weer even echt het pure kind zijn. Je leert te genieten van de kleine dingen die je gelukkig maken. Doordat het kind op jonge leeftijd nog zo puur is, kun je hier als ouder veel van leren.

Daarnaast wordt de algehele ontwikkeling gestimuleerd. Denk hierbij aan verschillende motorische vaardigheden, evenwicht, concentratie, creativiteit en ontspanning.

En, niet onbelangrijk ;), je hebt samen plezier en deelt een leuke en positieve ervaring! Dit zorgt voor een positieve onderlinge relatie.

Yoga voor peuters en kleuters

Op jonge leeftijd wordt Kinderyoga vooral toegepast in spelvorm, waarbij naast verschillende houdingen ook verschillende ademhalingsoefeningen aan bod komen.

Yoga voor schoolgaande kinderen

Naarmate de kinderen ouder worden, komen daar verschillende krachtoefeningen bij en krijgt de Kinderyoga les steeds meer de vorm van een Hatha Yoga les voor volwassenen.

Er wordt hierbij rekening gehouden met de mogelijkheden en de belevingswereld van verschillende leeftijdsgroepen.

Als ouder is het prima mogelijk om gewone Yogalessen speels uit te leggen aan je kind waardoor hij of zij lekker mee kan doen. We raden dit dan ook zeker aan, het is alleen wel belangrijk dat je hierbij weet dat het moeilijker is om zelf diepe ontspanning te vinden als je tegelijkertijd je kind les wilt geven.

Als je kind al wat ouder is, is dit vaak geen probleem meer. Oudere kinderen kunnen vaak prima mee doen met normale Yogalessen waardoor het voor jezelf ook makkelijker wordt om van de leraar naar de leerling rol terug te gaan.

Kinderen met speciale behoeften

Yoga kan ook een uitkomst bieden voor kinderen met speciale behoeften. Het bespreekbaar maken van de speciale behoeften van het kind en het hanteren van een passende aanpak, zal de processen van het kind positief stimuleren.

Het is hierbij wel belangrijk om naar een professionele Yoga docent te gaan, die een geschikte aanpak hanteert.

Yoga oefeningen voor drukke kinderen

Heb je thuis een druk kind en weet je soms niet wat jee daarmee aan moet? Wees gerust, je bent niet alleen!

Dat een kind regelmatig druk is, is helemaal niet gek. Dat hoort bij kinderen. Ieder kind is weleens druk, jouw kind is dus niet de enige.

De reden van het druk-zijn kan wel per kind verschillen. Het drukke gedrag is een signaal van je kind. Misschien is je kind overprikkeld (of juist onderprikkeld), zit je kind niet lekker in zijn vel of vraagt het gewoon om aandacht.

Yoga voor kinderen helpt, ongeacht de reden dat een kind druk is, om kinderen rust te bieden, spanning los te laten en om kinderen te laten gronden.

Maar hoe kun je een druk kind hier nou echt bij helpen?

Ten eerste, laat je kind op blote voeten lopen! Je kan zo letterlijk de grond voelen en zo beter aarden. Puur natuur. Heerlijk.

Wanneer een druk kind hebt, zou je samen de volgende yoga-oefeningen kunnen doen. Uiteraard op blote voeten! Deze mini les Yoga voor kinderen is geschikt vanaf 4 jaar.

1.Shake it!

Gooi de overtollige energie er eerst even uit. Zet een lekker ritmisch swingend muziekje op (bijvoorbeeld Afrikaanse trommelmuziek) en ga stevig met beide voeten op de grond staan.

Schud eerst je handen los en neem daarbij je armen mee. Breng je armen omhoog en schud ook met je hele lijf (romp, billen en benen) mee. Probeer hierbij ook je hoofd los te laten.

Schud daarna om de beurt opzij, naar voren en omhoog. Je kan op de maat van de muziek swingen of lekker op je eigen tempo. Shake it!

2.Relax

Rol na het shaken langzaam af naar beneden en ga met je rug op de grond liggen. Sluit je ogen. Voel hoe de achterkant van je lichaam contact maakt met de grond en hoe je handen en armen tintelen van het shaken.

Leg dan je handen op je buik. Adem in door je neus en uit door je mond.

Voel hierbij dat je buik bij elke inademing omhoog komt en bij iedere uitademing weer omlaag gaat. Merk op dat hoe langer je ligt, de ademhaling vanzelf weer rustiger wordt. Blijf zo even liggen totdat je ademhaling weer rustig is geworden.

3.Sta stevig als een boom

Pak dan je voeten vast en rol een paar keer over je rug totdat je weer tot zit komt. Rol dan langzaam weer omhoog, je hoofd als laatste.

Stel je voor dat je een boom bent en dat er vanuit je voeten dikke wortels diep de grond in groeien. Maak je rechterbeen zwaar en kijk naar een vast punt voor je op de grond.

Ga met je gewicht op je rechterbeen staan en blijf naar het punt op de grond kijken. Plaats je linkervoet op je rechterenkel en draai je linkerknie naar buiten. Je handpalmen breng je tegen elkaar voor je borst.

Als dit je gemakkelijk afgaat kan je je linkervoet langzaam omhoog brengen (onder je rechterknie of boven je rechterknie) en je armen boven je hoofd uitstrekken.

Stel je voor dat je met geen mogelijkheid kunt omvallen. (En als dat toch gebeurt, geeft dat ook niets.)

Om De Boom te kunnen uitvoeren, heeft je kind concentratie en balans nodig. Als je kind geaard is, zal het hem makkelijker afgaan. Daarom is het altijd goed om voor deze oefening eerst een grondingsoefening te doen.

4.Masseer je kind

De meeste kinderen vinden het fijn om gemasseerd te worden. Maar vraag altijd eerst even aan je kind of hij het ook echt goed vindt als je hem masseert.

Massage kan gewoon over de kleding heen. Laat je kind voor je op de grond zitten. Ga zelf achter je kind zitten en wrijf je handen eerst warm. Leg je handen op de schouders van je kind en maak contact.

Maak vervolgens verschillende soorten bewegingen op de rug van je kind. Je kunt bijvoorbeeld met je handen of met je vingers over de rug wrijven, strijken, cirkelen, wandelen, kneden, plukken en drukken.

Check welke bewegingen je kind fijn vindt en hoe hard je deze doet.

5.Spaghetti-test

Om te kijken of je kind nu echt lekker ontspannen is, kan je vervolgens de spaghetti-test doen.

Laat je kind op zijn rug op de grond liggen. Als ouder ga je op je knieën naast je kind zitten. Stel je voor dat je kind ongekookte spaghetti is.

Om het beeldend te maken kan je aan je kind vragen of hij zijn hele lijf kan aanspannen en daarbij zijn adem inhoudt. Daarna laat hij zijn adem los en daarbij ook zijn hele lichaam. Zo kan je kind al wat spanning loslaten.

Pak dan de hand van je kind vast en vertel dat je de spaghetti gaat koken. Schud aan de hand zodat de arm gaat bewegen.

De oefening voor je kind is om zich helemaal aan jou over te geven en de arm los te laten. Als je kind zich kan ontspannen, zie je dat aan de arm: die vliegt in ontspannen toestand alle kanten op (terwijl jij zijn hand vasthoudt).

Yoga voor kinderen lastig? Geeft niets!

Kinderen die deze oefeningen voor het eerst doen kunnen ze best nog lastig vinden. En als het nog niet meteen lukt is dat helemaal niet erg.

Een volgende keer lukt het dan vast al iets beter. Want ook in het geval van Yoga voor kinderen geldt: oefening baart kunst.

Tip

Wil je zelf aan de slag met kinderyoga maar heb je niet veel inspiratie hiervoor? Helen Purperhart biedt thematische boeken en kaarten waarmee je direct aan de slag kunt.

Delen van deze blog zijn mede mogelijk gemaakt door  Anna Stam van MATS Kinderyoga & Theater.