Pitta dosha handleiding – een compleet overzicht

Pitta dosha, wat is dat precies?

In deze reeks blogs kijken we naar de 3 verschillende dosha’s. De dosha’s komen meestal niet aan bod in een yogales maar hebben wel degelijk met yoga te maken.

Dosha is een begrip uit de Ayurveda.

Volgens de Ayurveda is ieder mens een combinatie van de vijf elementen: lucht, ruimte, vuur, water en aarde. De dosha’s bestaan uit een combinatie van deze elementen.

Daardoor ontstaan er 3 dosha types: vata (ruimte en lucht), pitta (vuur en water), kapha (water en aarde).

Ieder mens heeft al deze 3 dosha’s in zich, in een eigen unieke combinatie. Deze combinatie wordt bepaald bij de conceptie en wordt ook wel je prakriti (natuur) genoemd.

Als je weet wat jouw unieke combinatie is en welke dosha bij jouw dominant is, dan geeft dat inzicht in het type persoon dat je bent.

Door je voeding, yogavorm en leefstijl hierop aan te passen zul je je gebalanceerder en gezonder gaan voelen!

In deze blog leg ik je graag meer uit over:

• De dosha’s in het algemeen
• Wat de pitta dosha precies is
• Pitta kenmerken
• De relatie tussen voeding en pitta dosha
• De relatie tussen yoga en pitta dosha

Daarnaast vind je in deze blog ook een link naar een test om er achter te komen wat jouw dosha combinatie is. Benieuwd? Lees dan snel verder!

Wat is de pitta dosha?

De pitta dosha wordt gevormd uit het element vuur onder invloed van water. Grofweg wordt ‘pitta’ vertaald als ‘dat wat kookt.’

Transformatie staat centraal. Dat is logisch als je bedenkt dat verbranding (vuur) een transformatieproces is, het ene wordt omgezet in het andere. In het lichaam zet pitta dosha moleculen om in hitte en energie.

De pitta energie heeft betrekking tot de stofwisseling, spijsvertering en lichaamstemperatuur. Pitta heeft daardoor ook invloed op o.a. hormonen, enzymen, gal, bloed en de zweetklieren. Hierin zie je het element water terugkomen.

Je vindt de pitta energie op verschillende plekken in het lichaam, zoals de kleine darm, maag, lever, milt, alvleesklier en ogen.

Kenmerken van de pitta dosha

Elke dosha heeft zijn eigen lichamelijke en geestelijke kenmerken.

Zoals gezegd heeft iedereen de 3 dosha’s in zich, alleen in andere verhoudingen. Bij de meeste mensen is er één of zijn er twee dosha’s van nature meer aanwezig. Maar omdat iedereen álle dosha’s in zich heeft, is het dus niet zo dat álle kenmerken van jouw meest dominante dosha’s ook daadwerkelijk zichtbaar zijn in jou. Dit verschilt per persoon.

Ben je benieuwd wat jouw dosha type is? Op deze website kun je een test doen om hierachter te komen. Hou er wel rekening mee dat zo’n test nooit perfect is, maar dat het een indicatie geeft.

Hieronder zie je de kenmerken die horen bij de pitta dosha.

Lichamelijke kenmerken pitta:

• Normaal postuur
• Huid is normaal, weinig pigment
• Tanden, nagels normaal
• Ogen indringend
• Goede spijsvertering en eetlust
• Duidelijke stem
• Gevoelig voor warmte
• Sterk

Geestelijke kenmerken pitta:

• Doortastend
• Scherpe geest
• Goede concentratie
• Assertief
• Groot zelfvertrouwen
• Ondernemend
• Opdringerig
• Neiging naar boosheid en jaloezie
• Opvliegerig
• Competitief
• Houdt van uitdagingen
• Gepassioneerd

De dosha’s worden ook wel omschreven aan de hand van wat bredere, algemenere begrippen. Bij pitta passen de kwaliteiten: vet, scherp, heet, licht, vloeibaar, zuur.

Balans en disbalans van pitta dosha

In een ideale situatie zijn de dosha’s in jouw lichaam met elkaar in balans. Dat betekent dat ze aanwezig zijn in de voor jouw unieke natuurlijke verhouding.

Als een specifieke dosha in jouw lichaam meer aanwezig is dan normaal, dan is deze dosha verhoogd en als een specifieke dosha in jouw lichaam minder aanwezig is dan normaal, dan is deze dosha verlaagd.

Beide situaties zorgen voor een disbalans in het lichaam.

Voor de pitta dosha geldt, dat als deze in balans is, dat zorgt voor energie, tevredenheid, moed, passie, een goede spijsvertering, de juiste lichaamstemperatuur en een scherpe en heldere geest.

Als er teveel pitta dosha aanwezig is zorgt dat voor oververhitting (zowel lichamelijk als mentaal). Woede, ego, dominantie en bitterheid gaan overheersen. In het lichaam kan zich dit uiten tot infecties, ontstekingen, uitslag, aften, maagzuur en koorts.

De pitta dosha kan uit balans raken door o.a. het drinken van veel koffie en alcohol, overwerken, te competitief worden, pitta-stimulerende voeding te eten of door te eten als je boos bent.

Gelukkig zijn er manieren om de pitta dosha weer in balans te brengen. Belangrijke begrippen hierbij zijn: verkoeling, kalmering, rust en maat houden.

Pitta in balans brengen met voeding

• Eet verkoelend eten zoals groene salades
• Neem vooral zoet, bitter en wrang voedsel
• Eet zoet en rijp fruit (zoals ananas, appels, mango’s)
• Het eten van venkelzaad na de maaltijd kan helpen om zuur in de maag te verminderen
• Wees matig met kruiden
• Wees matig met koffie, alcohol en gefermenteerde voeding
• Vermijd scherpe en zure smaken
• Neem geen zure zuivelproducten
• Vermijd gefrituurd en bewerkt voedsel

Daarnaast is het belangrijk om in een rustige omgeving te eten.

Pitta in balans brengen met yoga

Om de pitta energie te verlagen zijn kalmerende rustige, fysieke bewegingen van belang. Hele actieve yangvormen stimuleren de pitta dosha namelijk juist. Kies dus voor milde, rustige yogavormen.

Yoga in de buitenlucht kan ook geschikt zijn, als je tenminste een rustige plek hebt en niet te veel afgeleid wordt.

Voor specifieke yoga oefeningen die goed passen bij pitta, kun je aan onderstaande dingen denken:

Asana’s: schouderstand
Meditatie: visualisatie
Pranayama: sitali
Affirmatie: ‘ik heb tijd voor alles dat ik wil bereiken’

Yin yoga is een uitstekende vorm van yoga om lichaam en geest tot rust te brengen en dat is precies waar een pitta behoefte aan heeft. Hieronder kun je eens een korte les volgen!

Overige richtlijnen die balans kunnen brengen

Ook andere kalmerende activiteiten zoals meditatie, wandelen in de natuur, tai chi of zwemmen kunnen een balancerend effect hebben op de pitta energie.

Verder kan het helpen om luchtige kleding te dragen en te luisteren naar rhytmische zachte muziek.

Tijdens massages kan er gebruik gemaakt worden van een olie zoals olijfolie of kokosolie. Kruidenthee zoals kamille, lavendel, munt of jasmijn kan ook kalmerend werken.

Ben jij er al achter wat jouw dosha type is en houd je er bewust rekening mee in je leven? Deel hieronder dan jouw ervaringen en tips!