Be Strong, Be Healthy, Be Happy!

Blog

26 aug 2022

Waarom mediteren? 11 wetenschappelijk bewezen voordelen van meditatie

/
Geplaatst door
/
Comments14

Waarom zou je eigenlijk mediteren?

Mediteren wordt door veel mensen al snel als iets ‘zweverigs’ gezien. Nederlanders zijn daar ’te nuchter’ voor.

En ik moet je wat bekennen…

Toen ik net begon met Yoga vond ik mediteren en alles daaromheen ook maar vreemd. Terwijl ik diep van binnen eigenlijk wel wist dat het heel goed voor me was.

Toch richtte ik me liever op alle Asana’s om te zorgen dat ik me gewoon fit en gezond voelde.

Het zal geen verrassing zijn dat ik inmiddels onwijs enthousiast ben over de voordelen van mediteren.

Ook in het bedrijfsleven ziet men de voordelen ervan in. Het is steeds gebruikelijker dat CEO’s, managers, en het personeel yoga- en meditatie technieken toepassen om in balans te blijven.

En ook de wetenschap toont aan dat mediteren veel voordelen heeft! In dit blog vertel ik je daar graag wat meer over, zo kom je te weten:

  • Waarom ikzelf ben begonnen met mediteren
  • Wat mediteren precies is
  • Hoe een meditatie inwerkt op je lichaam en geest 
  • Waarom mediteren goed voor je is
  • Welke 11 voordelen van meditatie zijn bewezen door de wetenschap
  • Wat de voordelen zijn van mediteren aan het einde van je practice

En nog veel meer!

waarom mediteren

Vraag en antwoord

1.Wat is meditatie precies?

Bij mediteren probeer je de aandacht naar binnen te keren. Weg van de buitenwereld en naar binnen om te kijken wat zich daar afspeelt.

2.Wat zijn de voordelen van mediteren?

Meditatie heeft heel veel voordelen. Een van de voornaamste reden waarom veel mensen gaan mediteren is om meer rust en balans te ervaren.

3.Hoe kun je beginnen met mediteren?

Om te beginnen met mediteren hoef je niets te kunnen. Je hoeft niet rustig te zijn, niet op een bepaalde manier te kunnen zitten, en je hoeft je gedachten niet te kunnen kalmeren.

Er zijn allerlei verschillende soorten meditaties en het kan fijn zijn om te beginnen met een begeleide meditatie via een app of een filmpje. Een van de meest simpele manieren is om je in- en uitademing te volgen met je aandacht.

Weet je nu al dat je aan de slag wil met meditatie maar weet je niet waar je moet beginnen? In onderstaande video leggen we uit hoe je kunt mediteren in 7 stappen.

Waarom yoga en meditatie bij elkaar horen

De opkomst van Yoga en meditatie in de moderne tijd is geen toeval. In een van de oudste geschriften van de Yoga, de Yoga sutra van Patanjali, staat Yoga namelijk beschreven als “het kalmeren van de fluctuaties van de geest”.

Je moet daarbij denken aan het van je af zetten van afleidende gedachten en het vinden van rust en kalmte. Yoga is daarmee een praktisch middel om piekergedrag en de drukte van het dagelijkse leven naast je neer te leggen.

In de moderne wereld, waarin we worden blootgesteld aan steeds meer prikkels, wordt de behoefte sterker om in balans te blijven. Yoga en meditatie zijn hier heel geschikt voor, hoewel deze twee vaak onterecht als afzonderlijk gezien worden.

Fysieke Yogahoudingen (de asanas), hebben als doel om ons voor te bereiden op een meditatie. Yoga en meditatie kunnen daarom eigenlijk niet als twee afzonderlijke dingen beschouwd worden.

Soms wordt meditatie aan het eind van de Yogapractice weggelaten of ingekort en ligt de focus voornamelijk bij de fysieke houdingen. Dat is echt zonde!

Het doel van de asana’s

Het doel van asana’s en de fysieke practice is het wegnemen van fysieke en mentale ongemakken, zodat we ons volledig kunnen richten op de spirituele connectie met onszelf en alles om ons heen.

Je bereidt je met de asana’s dus optimaal voor op een meditatie. De asanapractice die vooraf gaat aan de meditatie helpt ons bijvoorbeeld om:

  • Onze zithouding te verbeteren (o.a. door de doorbloeding te stimuleren waardoor je langer in dezelfde houding kunt blijven zitten)
  • Stil te zitten en gefocust te zijn (na beweging is het makkelijker om stil te zitten)
  • Fysieke pijntjes weg te nemen (o.a. doordat de spieren zich ontspannen en er meer ruimte wordt gecreëerd in het lichaam)

Maar waarom zouden we er eigenlijk voor kiezen om onze practice af te sluiten met een meditatie en niet gewoon van de mat af te stappen?

Laat me het je uitleggen met behulp van mijn eigen verhaal…

Mijn verhaal: Waarom ik ben begonnen met mediteren

Kort nadat ik met Yoga begon stond ik thuis of in de studio dagelijks op de mat, en al snel werd ik fysiek superfit. Maar toch miste er iets, waarvan ik gehoopt had dat met Yoga te bereiken.

Ik was nog steeds de ene dag heel vrolijk, en de andere dag niet te genieten. Soms was ik lui, soms actief. Soms gestresst, soms heel ontspannen etc.

Kortom, ik liet me leiden door externe factoren. Dingen waar ik eigenlijk helemaal niets aan kon doen. En toch hadden die dingen grote invloed op hoe ik me die dag voelde.

Totdat ik een artikel las over Yoga op een Amerikaanse website. Daarin stond dat je meditatie moest zien als het trainen van de geest of gedachten (je ‘mind’).

Dus als je bijvoorbeeld hardlopen of fitness doet om je lichaam fit te houden, dan doe je mediteren om je geest te trainen. Dit zien we ook terug in het woord Hatha Yoga – Ha / Tha – Verbinding van lichaam en geest, en dus niet alleen het lichaam.

Vanaf dat moment ben ik me verder gaan verdiepen in meditatie en de voordelen van mediteren.

Meditatie biedt veel voordelen, en aan het eind van je fysieke practice, ben je in de optimale staat om deze voordelen te ervaren.

Ik zal in de rest van dit blog aan je proberen uit te leggen waarom mediteren goed voor je is met behulp van een aantal onderzoeken die de positieve effecten van mediteren aangetoond hebben.

Wat is mediteren?

Wat is mediteren eigenlijk precies?

“Meditation is a precise technique for resting the mind and attaining a state of consciousness that is totally different from the normal waking state. It is the means for fathoming all the levels of ourselves and finally experiencing the center of consciousness within.”

Deze definitie van meditatie (Dhyana in het Sanskriet) wordt gegeven door Yogainternational.com.

Je kunt je geest of gedachten zien als een soort gereedschap. Mediteren is een techniek om dit gereedschap te leren gebruiken.

De eerste stap is om het goed te leren gebruiken, is door het te observeren. Hoe werkt het? Wat kan ik er mee? Daarna kan je het zo effectief mogelijk gebruiken.

Meditatie is een natuurlijke manier om je geest te leren kennen en te trainen. Het trainen van de gedachten is absoluut niet eenvoudig. Het vergt veel oefening.

Dit is ook niet raar. Als je dit nog nooit gedaan hebt, zijn je gedachten in feite al je hele leven ‘de baas’ over je.

Je gedachten bepalen bijvoorbeeld wat je eet en hoeveel je eet. Of je gaat sporten, of voor de TV gaat hangen. Of je vroeg op staat, of lang in je bed blijft liggen. Etc. Je gedachten doen in principe wat ze willen doen.

Onzin?

Hoe vaak kan jij succesvol tegen jezelf zeggen – ‘Ok, nu stoppen met zorgen maken en alleen maar positieve gedachten denken’ – ?

Je gedachten zijn dus de baas. Meditatie kan er voor zorgen dat je meer controle krijgt over deze gedachten. Meer controle, zodat je je minder laat leiden door emoties.

waarom mediteren

Hoe werkt meditatie?

Heel simpel gezegd is mediteren net als rusten. Heb je gesport, dan heeft je lichaam rust nodig om zich te herstellen. Je geest en gedachten zijn niet anders.

De hele dag door krijgen je allerlei impulsen en verwerken je hersenen ontzettend veel informatie. Geluiden, geuren, gevoelens etc.

Slapen zorgt voor een groot aandeel van het herstellen van de geest. Maar soms houden je gedachten vast aan bepaalde dingen en kan zelfs slaap niet zorgen dat je deze dingen op de juiste manier verwerkt.

Denk aan belangrijke toetsen, een belangrijke datum, iemand die vervelend tegen je heeft gedaan of andere dingen waar je je gedachten maar niet vanaf kunt zetten.

Je kan dan gewoon niet stoppen met piekeren en blijft je maar zorgen maken over deze angsten.

Zou het wel goed gaan? Waarom doet diegene zoiets tegen mij? Heb ik wel goed genoeg geleerd? Wat vindt diegene van mij? Ben ik wel goed genoeg? Etc.

Waarom mediteren goed voor je is…

Meditatie op dit niveau werkt door je meer bewust te worden van deze gedachten en emoties die we ervaren.

Meditatie probeert deze problemen niet op te lossen, maar je houding ten opzichte van deze problemen te veranderen, door wat meer ontspanning te creëren eigenlijk.

Als je meer ervaring hebt met mediteren gaat het meer om de ware aard van deze gedachten te observeren en te leren begrijpen.

Je gedachten zijn er nog wel, maar je neemt ze niet meer persoonlijk. Ze zijn er, je bent je ervan bewust dat ze er zijn, en je bent er tevreden mee. Wat deze gedachten ook mogen zijn.

Ik moet er bij zeggen dat dit soms best lastig uit te leggen en te begrijpen is. Mediteren en de voordelen van meditatie kan je dan ook alleen hebben door te oefenen en het te ervaren.

Je kunt bepaalde dingen uit boeken lezen, maar je zal toch echt zelf aan de slag moeten om je geest te trainen, en dit gebeurt niet van de ene op de andere dag.

Waarom mediteren? 11 wetenschappelijk bewezen voordelen van meditatie

Vaak lees ik artikelen op het Internet waarin gezegd wordt dat mediteren goed werkt tegen stress en dat je er meer ontspannen van wordt en je gelukkiger voelt. Misschien heb je deze artikelen ook wel eens gelezen?

Veel van wat er geschreven wordt is ook waar. Maar ik kom eigenlijk maar heel weinig artikelen tegen die uitleggen waarom deze voordelen van meditatie er nu zijn.

Ik denk dat dit een van de redenen is waarom veel mensen mediteren al snel zweverig vinden.

Zonde, want er zijn echt heel veel voordelen van mediteren die veel mensen zouden kunnen helpen de kwaliteit van hun leven te verhogen.

Hieronder daarom de grootste voordelen van meditatie die wetenschappelijk bewezen zijn. Dus geen verzonnen zweverige positieve effecten, maar keihard wetenschappelijk bewijs ;-).

1. Voorkomen van depressie

Een van de grootste voordelen van mediteren is dat het helpt om depressie te voorkomen en te genezen. Dat komt doordat een van de kenmerken van mensen met depressie piekeren en rondspinnende gedachten in het hoofd zijn.

In feite leven mensen met depressie constant in het verleden of in de toekomst. Ze piekeren over wat er gebeurd is of wat er komen gaat.

Een onderzoek heeft aangetoond dat meditatie kan je helpen om meer in dit moment te leven, en door je meer bewust te zijn van het nu maak je je automatisch minder zorgen over het verleden en de toekomst.

2. Meer emotionele balans

Een onderzoek uit 2012 heeft aangetoond dat mensen die mediteren blijvende emotionele balans creëren.

In het onderzoek werden de hersenen van mensen die aan een 8-weekse meditatie cursus meededen gescand. Hieruit bleek dat na de cursus de hersenactiviteit in het deel van de hersenen wat de emoties regelt lager was.

Dit betekent niet dat je als je mediteert helemaal geen emoties meer hebt, maar dat je deze beter onder controle hebt.

Zie de wereld om je heen daarbij als een soort tornado storm. Hij gaat alle richtingen op en er kan van alles gebeuren. Daar heb je geen invloed op. Waar je wel invloed op hebt zijn je gedachten en emoties. Mensen die mediteren laten zich niet alle kanten op wegblazen door de storm, maar zitten stil en krachtig in het midden van deze storm.

3. Compassie ontwikkelen

Een van de andere positieve effecten van mediteren is dat mensen die dit doen meer compassie ontwikkelen. Niet alleen compassie met andere mensen, maar ook compassie voor zichzelf.

Toen de Dalai Lama voor het eerst de westerse wereld bezocht, was hij verbaasd dat de betekenis van het woord ‘compassie’ slecht verwees naar compassie voor anderen.

In het Boeddhisme betekent compassie zowel compassie hebben voor anderen als voor jezelf. Je kan simpelweg geen compassie voor anderen hebben als je niet eerst compassie hebt voor jezelf.

Het goede nieuws is dat je compassie kunt trainen. Een onderzoek heeft aangetoond dat alleen al een korte meditatie de compassie van mensen met 50 procent kan verhogen.

4. Betere focus en concentratie

Verschillende studies van o.a. de Harvard Universiteit hebben aangetoond dat door meditatie Alpha Golven in de hersenen toenemen.

De zogenaamde ‘Alpha staat’ zorgt er voor dat je beter kunt leren en meer informatie kunt verwerken. We zijn creatiever en we gebruiken onze beide hersenhelften.

Daarnaast wordt informatie in onze omgeving die ons kan afleiden er juist uitgefilterd door deze Alpha golven. Kortom, we kunnen ons dus beter concentreren en focussen.

5. Je wordt gelukkiger

Social psycholoog Daniel Goleman heeft in zijn boek ‘Destructive Emotions’ verschillende experimenten gedaan met Lama Oser, de rechterhand van de Dalai Lama, met meer dan dertig jaar ervaring in mediteren.

Een hersenscan wees uit dan Lama Oser’s verbinding tussen beide hersenhelften veel hoger was dan gemiddeld. Hoe hoger dit ratio tussen de linker en de rechter hersenhelft, hoe gelukkiger mensen zijn.

6. Verminderde schrikreactie

Mensen hebben een schrikreactie als er iets onverwachts plotseling gebeurt. Je weet vast wel wat ik bedoel. Je knippert een ogenblik met je ogen als eerste reactie.

Iedereen heeft dit. Zelfs de meest getrainde politiemensen. Elke keer als ze een geweer afvuren, knipperen ze alsnog met hun ogen, ook al weten ze het gaat gebeuren.

Lama Oser was de eerste persoon ooit die zijn schrikreactie kon onderdrukken. Op het moment dat hij mediteert is hij zo ontspannen, zo gefocust dat niets hem af kan leiden.

Waarom is dit een van de voordelen van mediteren?

Er is een sterke correlatie tussen de angsten van mensen en deze schrikreactie. Hoe minder sterk deze schrikreactie is, hoe minder angstig iemand is.

Op zijn beurt is angst weer verbonden aan stress, depressie en talloze aandoeningen. Een best wel belangrijke vinding dus…

7. Sterker immuunsysteem

Je denkt misschien dat mediteren alleen maar psychologische voordelen heeft. Toch zijn er ook fysieke voordelen van mediteren.

Zo injecteerde Jon Kabat-Zinn een aantal deelnemers van een meditatieprogramma met een virus om te testen hoe hun immuunsysteem daarop zou reageren.

De mensen die meededen aan het programma bewezen een sterker immuun systeem te hebben en sneller te herstellen dan mensen die niet mediteerden.

8. Minder angst

In hetzelfde onderzoek over het meditatie programma liet Jon Kabat-Zinn zien dat mensen die mediteren minder last van angsten hebben.

Al na een paar weken mediteren (45 min per dag) hadden studenten die meededen minder angsten dan de controle groep.

Hieronder een video (in het Engels) waarin Jon Kabat-Zinn uitlegt wat meditatie volgens hem is (als je een paar minuutjes hebt zeker het kijken waard!):

9. Lagere bloeddruk

In Amerika heeft ongeveer 1 op de 3 mensen een verhoogde bloeddruk.

Door een verhoogde bloeddruk hebben mensen meer kans op hart- en vaatziekten, een hartaanval, hartfalen en nieraandoeningen.

Een studie aan de Universiteit van Kentucky heeft aangetoond dat Transcendente Meditatie (het herhalen van een mantra) de bloeddruk aanzienlijk verlaagt.

10. Minder eenzaamheid

Eenzaamheid is een groot verborgen probleem in Nederland. Vooral veel ouderen zijn eenzaam. Een gevoel van eenzaamheid kan zowel onze fysieke als mentale gezondheid beschadigen.

Een studie van J. David Creswell heeft aangetoond dat 30 minuten mediteren per dag, het gevoel van eenzaamheid drastisch kan verlagen.

11. Betere slaap

Een onderzoek gedaan onder mensen die last hebben van slaapproblemen heeft aangetoond dat meditatietechnieken de kwaliteit van de nachtrust, de hoeveelheid slaap en de efficiency van de slaap verbeterden.

Doordat mensen een betere nachtrust hadden, werd ook de kwaliteit van hun leven overdag beter.

Word je een supermens door te mediteren?

Als je nu nog niet wilt beginnen met mediteren weet ik het ook niet meer ;-).

Door bovenstaande voordelen van mediteren lijkt het misschien wel alsof je een soort supermens wordt als je mediteert. Is dat ook zo?

Niet echt. Het is meer het benutten van je ware potentie. Doordat we vaak geleefde worden en ons laten leiden door onze emoties, staan we vaak niet eens stil bij wat we als mensen allemaal kunnen.

Door mediteren creëer je simpelweg meer bewustzijn voor deze eigenschappen en door training krijg je er meer controle over. Je wordt dus geen supermens, maar juist meer jezelf.

Zo ervaar je optimaal de voordelen van meditatie

Om de voordelen van mediteren optimaal te ervaren, is het belangrijk om het met regelmaat te doen. Het best is het daarom om dagelijks tijd te maken voor een meditatie.

Natuurlijk is een yogapractice een optimale voorbereiding op je meditatie, maar hier zul je misschien niet iedere dag de tijd voor hebben. Kies daarom een moment uit waarop je mind zo kalm mogelijk is.

Wanneer je geen yogapractice kunt doen, raden we je aan om ’s ochtends je dag met een meditatie te beginnen. De reden daarvoor, is dat je ’s ochtends nog geen indrukken hebt opgedaan en je geest daardoor kalmer is.

Aan het eind van de dag zijn we al snel geneigd om over onze ervaringen na te denken, waardoor focus moeilijker is. Een dagelijkse ochtendmeditatie is dan ook een goede manier om de voordelen van mediteren te ervaren.

Ook wanneer je misschien maar tien minuten per dag vrij kunt maken, kan meditatie je al ontzettend goed helpen met het vinden van meer rust en focus.

Start vandaag en ervaar zelf de voordelen!

Wil je zelf ook de vele voordelen van mediteren ervaren? Doe dan mee met een van onze begeleide meditaties op het HWY practice platform.

Ook onze mindfulness cursus kan je hierbij heel goed op weg helpen.practice platform

Yoga jezelf gezonder en gelukkiger 🧘‍♀️🤸

Schrijf je net als 2100+ mensen in voor de video lessen in onze online Yoga studio. Volg onbeperkt lessen waar jij je goed bij voelt en die bij het ritme van jouw dag passen. Start nu met beter voor jezelf zorgen.
Begin direct

Yoga inspiratie mails 🙏

Er schuilt een ontzettend mooie Yoga filosofie achter de houdingen die je doet op de mat. Iedere week delen we via onze mailtjes inspirerende en krachtige inzichten uit deze Yoga filosofie met 50.000+ mensen. Je kunt deze mailtjes ook gratis ontvangen door je hieronder in te schrijven:
Je kunt jezelf op ieder gewenst moment met een druk op de knop weer uitschrijven. Door op de knop hieronder te drukken ga je er mee akkoord dat we je gegevens met zorg verwerken volgens onze privacyverklaring.

14 Responses

  1. Paul

    4 weken 10 min/dag mediteren en ik slaap opmerkzaam beter, en ervaar veel minder stress, Blijven mediteren zeg ik tegen mezelf 🙂

    1. Rolf

      Geweldig om te horen Paul! Dit is inderdaad een van de effecten van regelmatig mediteren. Je hele systeem komt tot rust, waardoor je beter tot ontspanning kunt komen. Lekker mee door gaan inderdaad!

  2. Dan

    Mediteren help mij controle uit te oefenen op mijn (ADHD/ADD) drukke hoofd, heerlijk! Het maakt mijn lichaam rustiger en mijn geest helderder.
    Tip : vind je het moeilijk discipline op te brengen of ruimte te maken voor deze goede gewoonte? Zet s’morgens je wekker 10 minuten eerder en begin vanuit (of naast) bed, hetzelfde kun je s”‘avonds natuurlijk ook doen. Leuk stukje over bewezen feiten op jullie website, Vriendelijke groeten, Danny

  3. Joris (met een nuchtere persoonlijkheid)

    Ik mediteer (onder andere) door naar mijn gedachten te kijken, hoe ze voorbijgaan. Als wolken in een wolkendek komen en gaan ze. Ik veroordeel ze niet en doe er niets mee, ik aanschouw ze gewoon. Je merkt dat de afstand tussen jou en je gedachten steeds groter wordt. Je bent niet je gedachten, je hebt gedachten. En als een diepe meditatie slaagt, en ze slagen niet allemaal, word je wakker en vraag je jezelf af …

    wie is dat, die aanschouwt?

    Ik kan iedereen aanraden om deze toeschouwer te zoeken. Je leven verandert.

  4. Mare

    Hey, ik wil je graag bedanken voor deze heldere uitleg van hoe het nou komt dat je de gevolgen krijgt van meditatie die iedereen altijd benoemt, hiervoor snapte ik nooit echt hoe je nou zomaar niet meer depressief kon worden door wat ademoefeningen, maar nu ik weet hoe het werkt en wat er in je brein gebeurt tijdens meditatie trekt het me heel erg aan!

    1. Sven Poldervaart

      Hi Mare,

      Supertof dat je zoveel aan dit blog gehad hebt! Veel mensen ervaren inderdaad de gevolgen wel van meditatie maar vinden dit lastig te ‘plaatsen’. In dit blog valt denk ik heel veel op z’n plek 🙂

      Groetjes!

  5. Kyona

    Meditatie brengt mij een moment van rust op dus ik ontstress en het geeft mij ook meer energie.
    Ook word ik me meer bewust van wat ik denk en of dat positief is.
    Ik wil juist meer positief in het leven staan dus helpt meditatie mij om het negatieve om te zetten in het positieve.
    Soms geeft het mij ook inzichten.
    Zo heb ik heel lang eigenlijk niet gemediteerd omdat ik het eigenlijk net als Melanie zweverig vond en niet echt nodig maar ben juist tot het inzicht gekomen dat het van levensbelang is.
    Mediteren is stilstaan bij jezelf, tot rust komen en een moment van reflectie waar eigenlijk iedereen baat bij zou hebben.

Laat een reactie achter