Wat is mediteren, wat doet het met je en hoe begin je?

Wat is mediteren?

Dit is een vraag met vele mogelijke antwoorden. Verschillende oosterse stromingen, hebben hier een verschillende visie op.

Ik had vroeger het idee dat mediteren zweverig was. Urenlang stilzitten in de Lotushouding, in een kamer vol met wierook.

Niets voor mij, dacht ik toen.

Ik ben 180 graden van mening veranderd. Ik denk dat mediteren de volgende grote ‘trend’ zal worden in de gezondheidsindustrie. En op een positieve manier.

Misschien herken je ook deze vooroordelen over mediteren:

• Je denkt dat het zweverig is.
• Je denkt dat je geen gedachten meer mag hebben.
• Je denkt dat stilzitten niets voor jou is.
• Je denkt dat hardlopen, muziek of een andere bezigheid jouw vorm van mediteren is.
• Je hebt geen tijd om te mediteren.

Ik heb deze vooroordelen inmiddels allemaal gehoord.

Toch is er een verschuiving aan het plaatsvinden.

Mensen beginnen te beseffen dat ze niet alleen hun lichaam fit en gezond moeten houden, maar ook hun geest. Dit kan door middel van meditatie.

Waar mensen tot voor kort gingen sporten, fitnessen en hardlopen, beginnen ze daar nu ook meditatie aan toe te voegen.

En niet alleen fanatieke sporters beginnen met mediteren, ook steeds meer managers, CEO’s en topondernemers beginnen de voordelen van mediteren in te zien.

Na het interviewen van 140 van de meest succesvolle mensen, gaf de Amerikaanse auteur Tim Ferris aan dat ongeveer 90 procent van hen bijna iedere dag de tijd neemt om te mediteren.

En steeds meer mensen volgen deze gewoonte.

Zelf een meditatie oefening proberen voordat je verder leest?

Waarom mediteren?

Omdat het hard nodig is.

We spenderen vaak meer tijd aan het verzorgen van ons het doen van onze haren, shoppen en ons huishouden, dan dat we spenderen aan het verzorgen van ons brein.

Ons enige brein waarmee we elk moment beleven. Het brein wat we nodig hebben om te denken, gelukkig te zijn en plezier te ervaren.

En het brein waarmee we relaties met andere mensen onderhouden en waarmee we liefde kunnen uiten.

Bizar eigenlijk toch?

En hier is bovendien niets zweverig aan. Hieronder geef ik antwoord op de vraag ‘Wat is mediteren?’ en leg ik uit hoe je ermee kunt beginnen.

Wat is mediteren?

Mediteren wordt al duizenden jaren gebruikt om fluctuaties van de geest te kalmeren.

Binnen de traditionele Yoga wordt meditatie omschreven met het begrip ‘Dhyana’.

Dhyana is het langdurig en ongestoord focussen op één object.

“Meditatie wordt in de Yoga traditie beschrijven als Dhyana – Het langdurig en ongestoord focussen op één enkel object.”

Wanneer we in staat zijn om een aaneengesloten periode ononderbroken te concentreren op één object, dan zijn we aan het mediteren.

Er zijn hierbij dus drie elementen van belang:

• De persoon die mediteert (observeerder)
• Het proces van observeren
• En het object dat geobserveerd wordt

Als je langdurig op een object aan het mediteren bent, dan kan je het gevoel krijgen dat je één wordt met het object.

Er gebeuren dan allerlei bijzondere dingen van binnen die een geweldig effect hebben op je brein. Hier is echter wel jarenlange beoefening van meditatie voor nodig.

Dus laten we eerst bij het begin beginnen.

Wat doet mediteren met je brein?

Ik bevind mezelf regelmatig in het gezelschap van hoogopgeleide mensen.

Als Yoga en meditatie besproken worden, krijg ik vaak een zee van argumenten over me heen waarmee mijn gezelschap probeert te bewijzen hoe zweverig het allemaal wel niet is en dat het eigenlijk maar een beetje verzonnen onzin is.

Ik weet natuurlijk wel beter, maar dat is geen argument. De afgelopen jaren heb ik daarom geleerd om een aantal ijzersterke argumenten aan te dragen als het gaat om meditatie.

En geen verzonnen argumenten, maar echte wetenschappelijk bewezen feiten. Ik ben dan ook erg blij met de toenemende populariteit van Yoga en meditatie. Hierdoor is het doorgedrongen tot praktisch elke hoek van de samenleving.

Mediteren is dus steeds meer sociaal geaccepteerd en hierdoor wordt er ook steeds meer wetenschappelijk onderzoek naar gedaan. En met hele toffe resultaten.

Deze wetenschappelijk onderzoeken zorgen ervoor dan Yoga en meditatie van hun zweverige imago worden afgeholpen.

Dus, wat is mediteren en wat doet het met je brein?

Mediteren verhoogt gyrificatie

Een onderzoek in ‘Frontiers in Human Neuroscience in Februari 2012 door Eileen Luders van de UCLA, heeft aangetoond dat meditatie een krachtig effect heeft op het brein.

Het onderzoek wijst uit dat mensen die al langere tijd mediteren een hogere mate van gyrificatie hebben dan mensen die niet mediteren.

Gyrificatie zeg je?!

Gyrificatie is de plooiing van de cortex. Of met andere woorden, de hoeveelheid vouwen en groeven in het brein.

Die vouwen en groeven zijn direct gerelateerd aan de prestaties van je brein. Hoe meer je er hebt, hoe beter je brein presteert.

De studie toonde ook aan dat hoe langer mensen al mediteerden, hoe hoger de mate van gyrificatie was.

Mediteren verhoogt de dichtheid van grijze massa

Een andere studie uit 2005 door Sara Lazar van de Harvard Medical School, laat zien dat meditatie ook gerelateerd is aan een verhoogde corticale dikte.

Pffff….weer zo’n begrip, praat nou is normaal (sorry ik doe m’n best, dat krijg je als je al die wetenschappelijke onderzoeken gaat doorneuzen 😉 ).

De studie vergeleek hersenscans van mensen van verschillende leeftijden die wel en niet mediteren.

De scans onthulden een verhoogde dichtheid van het grijze heren materiaal in de prefrontale cortex bij mensen die mediteren in vergelijking met de mensen die dat niet deden.

Het gebied van de prefrontale cortex wordt geassocieerd met complex cognitief gedrag, persoonlijke expressie, beslissingen maken en sociaal gedrag.

Dit gedeelte wordt kleiner naarmate we ouder worden. Dit is waarom het moeilijker is om nieuwe dingen te leren en waarom we vaker dingen vergeten wanneer we ouder worden.

De studie bewees dat meditatie dit tegen kan gaan. Het vergelijken van de hersenscans van 50-jarige meditatie beoefenaars in vergelijking met 25-jarige mensen dit niet mediteren, wees uit de dichtheid van de prefrontale cortex bij beide groepen ongeveer even groot was.

Kortom, de mensen van 50 jaar die mediteren, hadden een even fit en gezond brein als de groep van 25-jarige mensen die niet mediteren.

Nog steeds niet overtuigd?!

Mediteren zorgt voor een grotere hippocampus

Het team van Sara Lazar was zo enthousiast over de resultaten van het onderzoek uit 2005, dat ze in 2010 een nieuwe studie publiceerden.

In dit onderzoek lieten ze een groep mensen die nog nooit gemediteerd hadden een 8-weekse meditatie / mindfulness cursus volgen. Hun hersenen werden voor- en na het onderzoek gescand.

Na slechts 8 weken dagelijkse beoefening van meditatie bleek de hippocampus in de hersenen (verantwoordelijk voor leren, geheugen en het reguleren van emoties) significant gegroeid te zijn.

Ter vergelijking: Studies hebben aangetoond dat de hippocampus juist kleiner is bij mensen die lijden aan depressie of post-traumatische stress.

Goed, dit is slechts een greep uit de duizenden onderzoeken die er zijn gedaan naar Yoga, meditatie en Mindfulness.

Ik weet niet hoe het met jou zit, maar als ik dit lees word ik hier echt MEGA enthousiast van!

Dus wat is meditatie?: Een supermens worden! (Geintje natuurlijk…nee eigenlijk niet… het is in ieder geval wel heel erg goed voor je!)

Lees hier meer wetenschappelijk bewezen voordelen van mediteren.

Oké, nu ter zake…Je wilt door deze geweldige voordelen vast en zeker meteen beginnen met mediteren? Dus hoe start je?

(Grapje natuurlijk deze video, maar wel leuk!)

Hoe moet je mediteren? – Mediteren voor beginners

Laten we even terug gaan naar het antwoord op ‘Wat is mediteren….?’

Dit was:

‘Wanneer we in staat zijn om een aaneengesloten periode ononderbroken te concentreren op één object, dan zijn we aan het mediteren.’

Dus hoe richt je je voor een langere aaneengesloten periode ononderbroken op één object? En op welk object moet je je richten?

Het belang van de ademhaling bij meditatie

Je zal merken dat wanneer je gaat mediteren, je gedachten ontzettend snel afdwalen. De ademhaling is daarom je beste vriend tijdens een meditatiesessie.

Je ademhaling bevindt zich altijd in het hier en nu. Je kan niet in de toekomst of het verleden ademen.

Het object van meditatie is dan ook heel vaak de ademhaling. De ademhaling heb je ook altijd bij je en gebeurt vanzelf. Je hoeft er niets voor te doen. Je kunt de ademhaling wel sturen, maar dat is voor nu niet belangrijk.

Een goede meditatiehouding vinden

Als je wilt beginnen met mediteren is de meest makkelijke manier om op een comfortabele manier te komen zitten.

Zorg dat je met een rechte rug zit. Dus niet onderuitgezakt of liggen. Je houding moet zowel comfortabel als alert zijn.

Je handen leg je in de schoot of op de bovenbenen en als je goed zit, dan sluit je de ogen.

Scan dan nog een keer door je lichaam heen of er nog lichaamsdelen zijn die niet ontspannen aanvoelen. Als je zo’n gebied wat nog spanning vasthoudt tegen komt, geeft het dan even aandacht en laat vervolgens de spanning los.

Terug naar de ademhaling

Richt je dan op je ademhaling. Probeer de ademhaling niet te veranderen, maar alleen te observeren. Is de ademhaling snel of langzaam? Hoog of laag? Rustig of gejaagd? Heeft de ademhaling ruimte om vrij het lichaam in en uit te stromen, of voelt hij bekneld?

Er is geen goed of fout, je hoeft het alleen maar te observeren. Blijf je ademhaling volgen met je ogen gesloten. Als je gedachten afdwalen (wat heel vaak gaat gebeuren), breng je de aandacht simpelweg weer terug naar de ademhaling en hoe deze in en uit het lichaam stroomt.

Als je het prettig vindt, kun je de ademhalingen ook tellen. Eén met de inademing…Twee met de uitademing. Zo tel je door tot tien en daarna begin je weer bij nul.

Probeer dit in het begin voor tien minuten te doen.

Een meditatie op deze manier van slechts tien minuten per dag is al een hele nuttige onderbreking van je alsmaar rond razende gedachten. Je creëert meer bewustzijn en zet alle prikkels en impulsen die je de hele dag door krijgt even op pauze.

Naarmate je meer ervaring krijgt met meditatie, kan je je sessie langer maken en experimenteren met andere vormen van meditatie.

Lees ook deze blog: Mediteren voor beginners in 12 stappen

Hoe maak je een gewoonte van Mediteren?

1. Maak een afspraak met jezelf dat je dagelijks gaat mediteren. Ook al is het slechts twee minuten per dag. Het gaat er om dat je dagelijks oefent en een routine voor jezelf maakt.

2. Beslis op welk deel van de dag je wilt mediteren. Ochtend, middag of avond.

3. Bedenk een ’trigger’. Een trigger is iets wat je al dagelijks doet. Bijvoorbeeld je tanden poetsen. Koppel je meditatiesessie aan het tandenpoetsen, door bijvoorbeeld te mediteren direct nadat je je tanden hebt gepoetst. Zo kan je het bijna niet vergeten. Een trigger kan van alles zijn. Kies iets wat voor jou handig is.

4. Zorg dat je niet gestoord wordt. Zoek dus even een rustige ruimte en zet je telefoon op stil.

5. Schrijf op hoe je je voelt na het mediteren. Dit helpt je om te reflecteren op je sessie en de voordelen van mediteren echt in te zien.

Wat je jouw ervaring met mediteren?

Ik zou het leuk vinden om van je te horen wat jouw meditatie-ervaringen zijn! Hoe lang mediteer je al? Welke soort meditatie doe je? Of moet je nog beginnen met mediteren?

Laat het me weten in de reacties hieronder!