Overspannenheid – 3 tips om het te voorkomen

Overspannenheid. Het is het resultaat van langdurige stress.

We ervaren allemaal weleens stress. Soms is dat heel behulpzaam, bijvoorbeeld wanneer je een belangrijke deadline hebt, je een verhaal vertelt op een podium of wanneer je een sollicitatiegesprek hebt.

Stress kan je dan helpen om gefocust en alert te zijn. Een beetje adrenaline is dus helemaal niet erg want het zorgt ervoor dat je scherper kunt nadenken.

Als je veel stress hebt, dit lang aanhoudt en het lukt je niet meer om te ontspannen, dan kun je echter overspannen raken.

Maar wat is precies overspannenheid en hoe voorkom je het? In dit blog lees je er meer over. Je komt onder andere te weten:

• Wat stress is
• Wat overspannenheid is
• Waarom balans zo belangrijk is
• Welke 3 tips helpen om in balans te blijven

Veel leesplezier!

Vraag en antwoord

1. Wat is stress?

Stress is spanning, druk of belasting. Stress brengt je lichaam in paraatheid voor iets dat komen gaat.

2. Is stress ongezond?

Als we het over stress hebben, dan bedoelen we vaak de ongezonde stress. Van nature is stress echter niet per se slecht, het zorgt voor focus, richting en structuur. In dit blog lees je daar meer over.

3. Wat is overspannenheid?

Het woord zegt het eigenlijk al, het is een té veel aan spanning. De stress houdt te lang aan en dit kan vervelende klachten geven.

In de video hieronder kom je meer te weten over de kenmerken en gevolgen van overspannenheid of chronische stress.

Gezonde stress

Zoals gezegd is met een beetje stress niks mis. Het heeft zelfs voordelen. Het geeft je focus, richting en structuur. Het zorgt ervoor dat je alert bent en kan handelen.

Stel je maar eens voor dat je oog in oog komt te staan met een beer. Jouw lichaam zal hier meteen op reageren en stresshormonen aanmaken. Je voelt dat je sneller gaat ademen, je spieren zich aanspannen en je heel gefocust bent. Je lichaam komt in een staat van paraatheid.

Deze reactie komt uit de oertijd toen we moesten vechten of vluchten. Deze stressreactie hielp ons toen om te overleven.

Tegenwoordig kan stress je ook nog helpen, bijvoorbeeld als je een deadline hebt op je werk. Je komt in een staat van focus en dit helpt om de deadline te halen.

Een beetje adrenaline is dus helemaal niet erg want het zorgt ervoor dat je scherper kunt nadenken.

Overspannenheid

Hoe ontstaat overspannenheid?

Het kan ook gebeuren dat je gedurende de dag veel stress ervaart en ook ’s avonds of in het weekend niet meer kan ontspannen. Je staat dan eigenlijk altijd ‘aan’ en je komt niet meer tot rust en herstelt dus niet meer.

Je kan dit zien als een thermostaat die maar blijft loeien waarbij een staat van voortdurende stress ontstaat. Doordat je langere tijd niet meer herstelt, kun je overspannen raken.

Overspannenheid geeft zowel fysieke en/of psychische klachten zoals slaapproblemen, concentratieproblemen, hoofdpijn, een opgejaagd gevoel, moeheid en piekeren. Het lijkt alsof je niks meer aankunt.

Duren deze klachten langer dan een halfjaar, dan spreek je van een burn-out. Letterlijk betekent dit ‘opgebrand’ zijn.

Overspannenheid en een burn-out zijn dus niet hetzelfde. Overspannenheid is een voorstadium van een burn-out.

Hoe voorkom je dat je in een staat van overspannenheid beland?

In het kort: Balans, balans en balans.

Door te zorgen voor een goede balans tussen stressvolle situaties en ontspanning voorkom je dat je doorschiet naar overspannenheid.

In ons dagelijks leven zijn we eigenlijk constant aan het balanceren tussen deze 2 dingen:

• Draaglast: de factoren van buitenaf die voor jou mogelijk spanning kunnen veroorzaken. Denk aan: stress, negatieve ervaringen, een thuissituatie of werksituatie waar spanning heerst, weinig steun vanuit je omgeving, ziekte en slecht kunnen slapen
• Draagkracht: factoren die ervoor zorgen dat je lekker in je vel zit en met stress om kunt gaan. Denk aan: een veerkrachtige persoonlijkheid, steun van lieve mensen om je heen, positieve ervaringen, goede relaties, sporten, goede werksfeer, rust en tijd voor jezelf, zingeving en gezondheid

Het draait dus allemaal om balans. Heb je net zoveel draaglast als draagkracht dan is er niets aan de hand. Je kunt wat er op je pad komt allemaal prima managen en je voelt je goed.

Als de draaglast hoger wordt dan de draagkracht, en dit houdt langere tijd aan, dan raak je uit balans.

Blijf in balans met deze tips

Tip 1: Kom in contact met je lijf door yoga en meditatie

Meditatie en yoga kunnen helpen om te ontspannen. Hier vind je 3 praktische yoga ontspanningsoefeningen voor meer rust.

Mediteren helpt je daarbij om bewust te worden van de gedachten in je hoofd en om je aandacht weer terug te brengen in het moment. Je leert om gedachten te zien voor wat ze zijn: het zijn maar gedachten.

Als je een tijdje mediteert zal je merken dat je je minder zorgen zult maken en minder zult piekeren.

Heb je nog nooit gemediteerd en wil je hier mee beginnen, check dan deze blog voor tips!

Check ook vooral even deze video waarin Rolf uitlegt hoe yoga kan helpen bij stress.

Tip 2: Plan tijd in voor jezelf en voor ontspanning

Door je regelmatig terug te trekken en je te ontspannen, kun je je ‘batterij’ weer opladen. Je werkt aan jouw stukje draagkracht, zodat je ook weer wat draaglast kunt hebben.

Juist als je merkt dat je weinig tijd hebt, je veel in je hoofd zit, is het goed om tijd in te plannen voor jezelf. Doe meer dingen die je leuk vindt en die je helpen te ontspannen.

Lees bijvoorbeeld een boek, ga een dagje naar de sauna, ga bij vrienden langs, ga tuinieren of wandelen met je hond.

Wat kan helpen is om deze tijd voor ontspanning bewust in te plannen in je agenda. Zo heb je een grotere kans dat het er niet tussendoor glipt als je het druk hebt.

Tip 3: Maak het bespreekbaar en vraag om hulp

Voordat de balans doorschiet naar teveel draaglast kun je dit al bespreken met iemand uit je omgeving, bijvoorbeeld je partner of goede vriend(in).

Je kunt bijvoorbeeld kijken naar activiteiten die je allemaal doet op een dag. Zitten daar ook dingen bij die iemand anders kan doen? Vraag om hulp en blijft er niet in je eentje over piekeren.

Heb jij nog goede tips om overspannenheid tegen te gaan? Laat het me weten in een comment hieronder!

---

Dit is een gastblog van Marije Timmerman van Marijetimmerman.com