Be Strong, Be Healthy, Be Happy!

Blog

17 nov 2020

Mula bandha – een compleet overzicht

/
Geplaatst door
/
Comments4

De Mula bandha. Gaat er een belletje rinkelen als je deze naam voorbij hoort komen?

Mogelijk heb je in een yogales weleens de term bandha gehoord. Het woord bandha komt uit het Sanskriet en betekent ‘op slot zetten, ‘vasthouden’ of ‘aanspannen’.

Bandha’s bevinden zich in het lichaam. Ze kunnen gebruikt worden om de prana, de levensenergie, in ons lichaam te sturen.

Er zijn drie belangrijke bandha’s in ons lichaam: de jalandhara-bandha (keelslot), uddiyana-bandha (middenrifslot), mula-bandha (bekkenbodemslot).

Ben je benieuwd wat de bandha’s precies zijn en hoe je deze toe kunt passen? In dit blog lees je meer over:

  • De bandha’s in het algemeen
  • Wat de mula bandha is
  • Wat de functie van de mula bandha is
  • Hoe je de mula bandha toe kunt passen

En nog veel meer! Lees je mee?

mula bandha

De bandha’s

In ons lichaam bevinden zich 6 kringspieren. Met yoga beoefening kunnen we drie van deze kringspieren aanspannen, waarmee we 3 bandha’s, ‘sloten’ creeëren: jalandhara bandha (het keelslot), uddiyana bandha (het middenrifslot) en mula bandha (het bekkenbodemslot).

Deze drie bandha’s werken samen. Als ze allemaal ‘op slot’ zijn, spreken we van maha bandha.

Door het toepassen van het keelslot en bekkenbodemslot blijft de energie, prana, in de wervelkolom en kan er niet uit.

Er wordt hitte geproduceerd, dat nog eens versterkt wordt door het toepassen van het middenrifslot. Je behoudt dus je huidige energie en tegelijkertijd wek je er meer van op. Vervolgens kun je die energie sturen en gebruiken. Er wordt gezegd dat dit, wanneer je het goed beheerst, bijdraagt aan een grote mate van zelfbewustzijn.

Klinkt makkelijk, niet?

Tja, zo simpel als het klinkt, is het echter niet. Net als met allerlei andere dingen in yoga, zul je pas echt effect merken als je het integreert in de volledige yoga discipline en filosofie.

Toch heeft het wel voordelen om je bewust te worden van deze 3 bandha’s en om te leren hoe je deze toe kunt passen.

Door het gebruiken van de bandha’s kun je namelijk effect uitoefenen op diverse systemen in je lichaam zoals het zenuwstelsel, de bloedcirculatie, ademhaling, het endocrine systeem en uiteraard je energiesysteem.

In deze blog gaan we dieper in op de toepassing en functie van de mula bandha.

Wat is de mula bandha?

Het woord mula betekent vrij vertaald zoiets als ‘wortel’ (van een plant of boom), ‘basis’ (van een object) of ‘beginsel’.

Met de term ‘mula bandha’ wordt de basis van de wervelkolom bedoelt, daar waar de bekkenbodem en het perineum zich bevinden. Het is gelinkt aan de muladhara chakra, de wortelchakra.

De bekkenbodem bestaat uit spieren en bindweefsel en vormt een soort hangmatje onderaan je bekken, in de vorm van een diamant. Het voorste punt wordt gevormd door het schaambeen, de zijkanten worden gevormd door de zitbotten en de achterkant wordt gevormd door het heiligbeen.

Het perineum is, bij mannen, het gebied tussen scrotum en anus en bij vrouwen het gebied tussen vulva en anus.

Functie van de mula bandha

In het boek Hatha Yoga Pradipika, staat beschreven:

‘There is no doubt that by practicing mula bandha total perfection is attained’ en ‘Even an old person becomes young by constantly practicing Mula Bandha’.

Dat belooft wat 😉

Op fysiek vlak zorgen gezonde spieren in de regio van de mula bandha voor een sterke en goed functionerend bekkenbodemgebied en onderrug.

Dit kan ook een positief effect hebben op aambeien en constipatie. Ook draagt dit bij aan een gezonde regulatie van seksuele hormonen, zoals oestrogeen, testosteron en serotonine.

Gebruik van de Mula bandha zorgt voor het behoud van energie rondom het perineum. Het is een samenspel van de stroom van Apana Vayu, een naar beneden werkende kracht en Prana Vayu, een naar boven werkende kracht.

Apana Vayu is verbonden met de eliminatieprocessen van het lichaam. Een goede stroming van deze energie draagt bij aan gezonde eliminatieprocessen (lees: bijv. lekker naar de wc kunnen 😉).

Ook kan de beoefening van mula bandha een stabiliserend en kalmerend effect op je hebben en helpen om de concentratie te verhogen.

De mula bandha draagt ook bij aan het bewustworden van en het in balans brengen van de wortelchakra. Dit zorgt voor vertrouwen in jezelf en je omgeving.

In de kundalini energie speelt de wortelchakra (en daarmee de mula bandha) een rol in het ontwaken van de kundalini energie.

mula bandha quote

Toepassingen van de mula bandha

De bandha’s zijn een onderdeel van diverse pranayama technieken. De bandha’s gaan gepaard met kumbhaka, het vasthouden van de adem.

Traditioneel gezien kun je de bandha’s dus eigenlijk niet toepassen als je asana’s aan het doen bent, omdat dat zou betekenen dat je je adem vastzet. En dat is in asana’s nou juist net niet de bedoeling!

Als docenten zeggen dat je je bandha’s aan moet spannen, bedoelen ze eigenlijk dat je die spieren waar de bandha’s zich bevinden, moet aanspannen. Zo ga je niet ‘hangen’ in de houding. Maar eigenlijk is dit, van origine, dus iets anders dan het echt toepassen van de bandha’s.

Kumbhaka is niet voor iedereen geschikt, zo kun je dit bijvoorbeeld beter niet toepassen indien je:

  • Zwanger bent
  • Menstrueert
  • Een hartziekte hebt
  • Last hebt van je bloeddruk
  • Glaucoom hebt
  • Een conditie aan je buikspieren of darmen hebt

Het oefenen van alleen de bewustwording van de gebieden waar de bandha’s zich bevinden kan in sommige van deze situaties wel. Je blijft dan namelijk gewoon doorademen en je past geen kumbhaka toe.

Begin altijd eerst met het oefenen van deze bewustwording voordat je eventueel verder gaat met kumbhaka beoefening.

Voor een langere, diepgaandere en intensievere beoefening van de bandha’s is het beter om dit onder begeleiding te doen van een ervaren yoga docent.

Indien je met de bandha’s wilt oefenen is het aan te raden om dit te doen op een lege maag en het liefst ook met een lege blaas en darmen.

Bewustwording van de bandha

In eerste instantie is het belangrijk om je bewust te worden van waar de mula bandha zich bevindt. Neem daar de tijd voor.

Het aanspannen van de spieren in dit gebied is een subtiele aanspanning, niet een hele krachtige. Hieronder help ik je op weg om de mula bandha te vinden omdat deze oefening de eerste keer soms wat gek kan voelen.

Zorg dat je comfortabel zit met een gestrekte rug en focus je op je ademhaling. Doe hiervoor bijvoorbeeld de ademhalingsoefening in de video hieronder mee:

Pas daarna de volgende stappen toe:

  • Span je hele bekkenbodem aan laat het los. Doe dit 3 keer.
  • Breng je aandacht nu alleen naar je anus. Span alleen je anus aan, alsof je je poep op wil houden (sorry, ik kan het niet mooier verwoorden 😉). Laat de andere spieren zoveel mogelijk ontspannen. Doe dit 3 keer.
  • Breng je aandacht nu alleen naar de plasbuis. Span alleen dit gebied aan, alsof je je plas op wil houden. Laat de andere spieren zoveel mogelijk ontspannen. Doe dit 3 keer.
  • Breng je aandacht nu naar het gebied hiertussen in. Span alleen dit gebied aan, je perineum, dit is vaak iets moeilijker te voelen. Dit is de regio die er bedoeld wordt met mula bandha. Doe dit 3 keer.

Adem vervolgens nog een paar keer rustig in en uit voordat je de oefening afrondt.

Je kunt het aanspannen zowel op een inademing of uitademing doen. Indien je bewustwording van je bekkenbodem wilt oefenen als je zwanger bent, doe het aanspannen dan op een inademing.

Ben je bevallen en wil je je bekkenbodem versterken, doe het aanspannen dan op een uitademing.

Kumbhaka, het vasthouden van de adem

Mula bandha kan toegepast worden met interne (na de inademing) of externe (na de uitademing) kumbhaka. Hieronder volgt de uitleg voor interne kumbhaka.

  • Adem in voor 4 tellen en trek je bekkenbodem omhoog. Je kan je voorstellen dat je op de wc zit, maar in plaats van dat je alles laat gaan houd je juist alles op.
  • Hou deze spieren aangespannen gedurende 8 tellen
  • Adem uit en laat de spierspanning los

Je hoeft de spieren niet extreem hard aan te spannen, een lichte aanspanning is genoeg. Houd de rest van je lichaam zo ontspannen mogelijk.

 

Wat vond je van de oefeningen? En wist je al veel over de bandha’s? Laat het me weten in een reactie onder dit blog!

Yoga jezelf gezonder en gelukkiger 🧘‍♀️🤸

Schrijf je net als 2100+ mensen in voor de video lessen in onze online Yoga studio. Volg onbeperkt lessen waar jij je goed bij voelt en die bij het ritme van jouw dag passen. Start nu met beter voor jezelf zorgen.
Begin direct

Yoga inspiratie mails 🙏

Er schuilt een ontzettend mooie Yoga filosofie achter de houdingen die je doet op de mat. Iedere week delen we via onze mailtjes inspirerende en krachtige inzichten uit deze Yoga filosofie met 50.000+ mensen. Je kunt deze mailtjes ook gratis ontvangen door je hieronder in te schrijven:
Je kunt jezelf op ieder gewenst moment met een druk op de knop weer uitschrijven. Door op de knop hieronder te drukken ga je er mee akkoord dat we je gegevens met zorg verwerken volgens onze privacyverklaring.

4 Responses

  1. Maria-Anna

    Dag Melanie.
    Was er vanuit de therapeutische hoek al mee bekend.
    Jouw uitleg en de beschrijving van de oefening is hartstikke goed en belicht dit belangrijke gebied weer vanuit een andere,de yoga, hoek. Dankjewel. Complimenten trouwens voor jullie goede gebruik van de sociale media. Ik ben er blij mee!!

  2. Elrike

    Heel interessant! Ik wist nog niets over de bandha’s, maar vind het wel verdiepend om dit toe te kunnen passen. Dankjewel!

Laat een reactie achter