Uddiyana bandha – een compleet overzicht

Uddiyana bandha. Wat is dat precies?

Mogelijk heb je in een yogales weleens de term bandha gehoord. Het woord bandha komt uit het Sanskriet en betekent ‘op slot zetten, ‘vasthouden’ of ‘aanspannen’.

Bandha’s bevinden zich in het lichaam. Ze kunnen gebruikt worden om de prana, de levensenergie, in ons lichaam te sturen.

Er zijn drie belangrijke bandha’s in ons lichaam: de jalandhara-bandha (keelslot), uddiyana-bandha (middenrifslot), mula-bandha (bekkenbodemslot).

Ben je benieuwd wat de bandha’s precies zijn en hoe je deze toe kunt passen? In dit blog kom je meer te weten over:

• De bandha’s in het algemeen
• Wat de uddiyana bandha is
• Wat de functie van de uddiyana bandha is
• Hoe je de uddiyana bandha toe kunt passen

En nog veel meer! Lees je mee?

De bandha’s

In ons lichaam bevinden zich 6 kringspieren. Met yoga beoefening kunnen we drie van deze kringspieren aanspannen, waarmee we 3 bandha’s, ‘sloten’ creeëren: jalandhara bandha (het keelslot), uddiyana bandha (het middenrifslot) en mula bandha (het bekkenbodemslot).

Deze drie bandha’s werken samen. Als ze allemaal ‘op slot’ zijn, spreken we van maha bandha.

Door het toepassen van het keelslot en bekkenbodemslot blijft de energie, prana, in de wervelkolom en kan er niet uit. Er wordt hitte geproduceerd, dat nog eens versterkt wordt door het toepassen van het middenrifslot. Je behoudt dus je huidige energie en tegelijkertijd wek je er meer van op.

Vervolgens kun je die energie sturen en gebruiken. Er wordt gezegd dat dit, wanneer je het goed beheerst, bijdraagt aan een grote mate van zelfbewustzijn.

Klinkt makkelijk, niet?

Tja, zo simpel als het klinkt, is het echter niet. Net als met allerlei andere dingen in yoga, zul je pas echt effect merken als je het integreert in de volledige yoga discipline en filosofie.

Toch heeft het wel voordelen om je bewust te worden van deze 3 bandha’s en om te leren hoe je deze toe kunt passen.

Door het gebruiken van de bandha’s kun je namelijk effect uitoefenen op diverse systemen in je lichaam zoals het zenuwstelsel, de circulatie, ademhaling, endocrine systeem en uiteraard je energiesysteem.

In deze blog gaan we dieper in op de toepassing en functie van de Uddiyana bandha.

Wat is de Uddiyana bandha?

Het sanskriet woord ‘Uddiyana’ kun je vertallen als opwaarts, omhoog rijzen of vliegen.

Uddiyana bandha wordt gezien als het middenrifslot of het buikslot. Deze bandha wordt gelinkt aan de derde chakra: manipura chakra, de navel chakra (ook wel solar plexus genoemd).

De uddiyana bandha bevindt zich tussen de bekkenbodem en het middenrif (diafragma).

Het middenrif is een grote, platte, koepelvormige spier en vormt de scheiding tussen buik en borstholte. Het zorgt ervoor dat de buikorganen niet de borstholte worden ingeduwd. Daarbij is het middenrif de hoofdzakelijke spier die betrokken is bij de ademhaling.

Bij het activeren van de uddiyana bandha trek je buik in en lift je je middenrif omhoog.

Misschien heb je weleens een kind gezien dat z’n buik helemaal intrekt waardoor je heel goed de ribbenkast ziet? Kinderen doen dat vaak met veel gemak, ze zien het als een leuk spelletje. Voor volwassenen vergt het vaak iets meer oefening. 😉

In de video hieronder krijg je een paar goede tips om de middenrif ademhaling te trainen.

Functie van de Uddiyana bandha

Fysiek gezien zorgt de activering van uddiyana bandha voor versterking en vorming van de buikspieren. Door het vacuum dat gecreëerd wordt in de borst, zorgt het ervoor dat de circulatie naar de buikorganen wordt verbeterd.

Het bloed gaat van de buikholte naar de borst en het hart. Het kan daarmee bijdragen aan verbeterde werking van organen zoals de darmen en alvleesklier.

Doordat het middenrif wordt gestretcht zorgt dit, bij regelmatige beoefening, voor een gecontroleerde, efficiente, comfortabele manier van ademhalen. Het zorgt er ook voor dat overgebleven stagnerende lucht de longen kan verlaten. Dit kan bijdragen aan een verfrissend en energiek en tegelijkertijd kalmerend en ontspannen gevoel.

Uddiyana bandha draagt bij aan het stimuleren van het manipura chakra. Als je manipura chakra goed in balans is, draagt dit bij aan een goede energie, zelfwaardering en zelfcontrole.

Als je dit slot combineert met mula bandha, dan zorgt het ervoor dat de energie verder omhoog kan stromen door het sushumna nadi.

Sushumna nadi is het centrale energiekanaal in de wervelkolom dat gelinkt is aan het centrale zenuwstelstel. De energie kan via dat kanaal omhoog stromen naar de volgende chakra’s.

Uddiyana bandha wordt ook toegepast bij bepaalde yoga kriya technieken.

Toepassingen van de Uddiyana bandha

De bandha’s zijn een onderdeel van diverse pranayama technieken.

De bandha’s gaan gepaard met kumbhaka, het vasthouden van de adem.

Traditioneel gezien kun je de bandha’s dus eigenlijk niet toepassen als je asana’s aan het doen bent, omdat dat zou betekenen dat je je adem vastzet. En dat is in asana’s nou juist net niet de bedoeling!

Als docenten zeggen dat je je bandha’s aan moet spannen, bedoelen ze eigenlijk dat je die spieren waar de bandha’s zich bevinden, moet aanspannen.

Zo ga je niet ‘hangen’ in de houding. Maar eigenlijk is dit dus iets anders dan het echt toepassen van de bandha’s.

Kumbhaka is niet voor iedereen geschikt, zo kun je dit bijvoorbeeld beter niet toepassen indien je:

• Zwanger bent
• Menstrueert
• Een hartziekte hebt
• Last hebt van je bloeddruk
• Glaucoom hebt
• Een conditie aan je buikspieren of darmen hebt

Het oefenen van alleen de bewustwording van de gebieden waar de bandha’s zich bevinden kan in sommige van deze situaties wel. Je blijft dan namelijk gewoon doorademen en je past geen kumbhaka toe.

Begin altijd eerst met het oefenen van deze bewustwording voordat je eventueel verder gaat met kumbhaka beoefening.

Voor een langere, diepgaandere en intensievere beoefening van de bandha’s is het beter om dit onder begeleiding te doen van een ervaren yoga docent.

Indien je met de bandha’s wilt oefenen is het aan te raden om dit te doen op een lege maag en het liefst ook met een lege blaas en darmen.Verder is het prettig om een rustig ademritme te vinden.

Bewustwording Uddiyana banda

Het is goed om je eerst bewust te worden van waar de uddiyana bandha zich ongeveer bevindt. Zoals de naam ook zegt, is het een opwaarts gevoel. Een soort lift van je diafragma.

Het voelt een beetje alsof je je buikspieren intrekt en tegelijkertijd omhoog lift. Als je dit licht aanspant, voel je dat je gewoon door kunt ademen. Nu weet je ongeveer waar de uddiyana bandha zich bevindt.

Deze bandha, zelfs alleen de bewustwording hiervan, kan iets intensiever voelen dan de andere twee bandha’s. Het is daarom beter om deze bandha niet te beoefenen bij bovenstaande situaties.

Uddiyana bandha met kumbhaka, vasthouden van adem

De volledige uddiyana banda kun je alleen uitvoeren na een uitademing. Je houdt de ademhaling vast na de uitademing, dit heet bahaya kumbhaka.

1. Sta met je benen uit elkaar, je knien licht gebogen en steun met je handen stevig op je bovenbenen. Buig je bovenlichaam iets naar voren.
2. Adem een aantal keer rustig in en uit.
3. Adem dan volledig uit. Alsof je een ballon helemaal laat leeglopen.
4. Doe nu alsof je inademt. In feite doe je dit dus niet, maar houd je je ademhaling vast (dus nog steeds volledig uitgeademd). Dan trek je navel in en omhoog. Het is niet echt aanspannen van je buikspieren, maar meer het omhoog liften van je borst. Je buik gaat naar binnen en je ribben worden zichtbaar. Hou dit een aantal tellen vast.
5. Laat de uddiyana bandha los en adem weer rustig in.

Doe de oefening op een rustige, relaxte manier en bouw het ook rustig op. Hou je adem slechts een paar tellen vast en adem dan weer rustig door.

Het kan zijn dat je een klein beetje gaat hoesten door de oefening, dat is niet erg. Om de oefening echt goed te beheersen is het belangrijk om het stapje voor stapje te doen en niet in een keer te veel te willen.

Bedenk dat traditionele yogi’s jaren en jaren nodig hadden voordat ze dergelijke oefeningen echt goed beheersten. Dus go slow, neem de tijd!