Jnana yoga – wat is het en hoe beoefen je het?

Jnana yoga, heb jij daar al eens van gehoord?

Het is een yogavorm waar je minder vaak over hoort, maar het vormt een belangrijke basis voor de yoga zoals we die hier kennen.

Jnana yoga is, samen met bhakti, raja en karma yoga een van de 4 hoofdpaden van yoga.

Jnana yoga wordt ook wel omschreven als het pad van de kennis. Het is het meest directe pad naar zelfrealisatie en verlichting, maar het wordt ook gezien als het moeilijkste.

Ben je benieuwd wat dit pad precies inhoud en hoe je jnana yoga kunt beoefenen?

In deze blog kom je erachter:

• Wat jnana yoga is
• Welke 4 hoofdpaden van yoga er zijn
• Wat het doel van jnana yoga is
• Hoe je jnana yoga beoefent

En nog veel meer! Lees je mee?

Vraag en antwoord

1.Wat is jnana yoga?

Jnana yoga is het pad naar zelfrealisatie door kennis en wijsheid.

2. Wat is het doel van jnana yoga?

Het doel van jnana yoga is zelfrealisatie door middel van zelfkennis. Het is de weg waarbij kennis transformeert tot wijsheid.

De weg waarbij je jezelf bevrijdt van de illusies van je gedachten en die uiteindelijk leidt tot ‘de absolute werkelijkheid’, ‘puur zuiver bewustzijn’ en verlichting.

3. Hoe beoefen je jnana yoga?

Jnana yoga beoefening bestaat voornamelijk uit meditatie, reflectie en contemplatie.

“Jnana Yoga, or the science of the Self, is not a subject that can be understood and realized through mere intellectual study, reasoning, discussion or arguments. It is the most difficult of all sciences.” – Swami Sivananda

De 4 paden van yoga

Volgens de yoga filosofie creëren we ons eigen lijden doordat we de verbinding kwijt zijn met ons ware zelf. Yoga helpt ons om die verbinding weer te vinden.

In de vedanta, de oude geschriften van yoga, worden 4 hoofdpaden van yoga genoemd om deze verbinding te vinden: karma yoga, bhakti yoga, raja yoga, jnana yoga.

Kort door de bocht wordt er wel gezegd dat karma yoga de yoga van ‘doen’ is, jnana yoga de yoga van het ‘denken’ is, bhakti yoga de yoga van het ‘voelen’ is en raja de yoga van het ‘niet-doen’ is.

Ondanks dat mensen voorkeur hebben voor het ene of het andere pad, is het ene pad niet beter dan het andere.

Deze 4 paden van yoga staan ook niet per se los van elkaar. Ze kunnen allemaal op zichzelf staand worden beoefend, maar ook in combinatie met elkaar. Bedenk maar dat er meerdere wegen naar Rome zijn ;).

Uiteindelijk hebben ze allemaal hetzelfde doel.

“The paths are many, but the Truth is One” – M.K. Gandhi

Yoga draait om veel meer dan alleen houdingen en ontspannen. Benieuwd waar het echt om gaan? Kijk dan eens naar onderstaande video.

Wat betekent Jnana yoga?

Jnana betekent ‘spirituele kennis’ of ‘wijsheid’. Je kunt dit zien als de Ultieme wijsheid, de enige echte waarheid, die samenhangt met het Goddelijke.

Het Goddelijke heeft trouwens niet zozeer te maken met een God op zichzelf, maar met het grotere geheel, het universum, datgene wat alles overstijgt. Dit wordt ook wel Brahman, de absolute realiteit, genoemd.

Het gaat niet om kennis die je leert uit boeken maar kennis die binnen in je zit en die je alleen kunt ontdekken door het verhogen van je bewustzijn.

Een wijsheid die kan voelen als waarheid die diep in je hart ligt.

Hoe beoefen je jnana yoga?

Voor veel mensen leiden andere vormen van yoga tot jnana yoga. Wanneer je asana’s uitvoert bijvoorbeeld komen er misschien vragen op zoals ‘wat is dit wat ik voel en niet kan omschrijven met woorden?’. Dan kun je je wenden tot jnana yoga.

Het pad van jnana yoga wordt als een van de moeilijkste paden gezien (vergeleken met raja, bhakti en karma), omdat er veel doorzettingsvermogen en intellect voor nodig is.

De niyama’s spelen een grote rol in de beoefening van Jnana yoga, aangezien het heel veel zelfstudie (svadhyaya) vergt.

In jnana yoga wordt gesproken over 4 pilaren van kennis.

1.Viveka

Dit is het onderscheiden van de realiteit en de illusie, het permanente en het tijdelijke, het Zelf en het niet-Zelf.

2.Vairagya

Een staat van non-attachment. De hele dag zijn we eigenlijk bezig om de dingen die we fijn vinden bij ons te houden en de dingen die we niet fijn vinden af te stoten. Daarmee creeren we ons eigen lijden.

Door non-attachment neem je hier afstand van, je creert een soort neutrale staat. Dat betekent overigens absoluut niet dat je in een soort ‘verdoofde’ staat verkeert waarin niks je meer intereseert. Het betekent vooral dat je je niet meer continu laat leiden door de labels die je gedachten ergens op plakken (leuk / niet leuk, fijn / niet fijn, positief /negatief).

3.Shatsampat

Het stabilizeren van de geest en emoties met behulp van 6 deugden:

• Shama: vredige geest, kalmte
• Dama: controle, beheersing en training van de zintuigen
• Uparati: terugtrekken, naar binnen keren, je niet laten afleiden door de wereld om je heen
• Titiksha: verrdaagzaamheid, tolerantie van dingen die lijden creeren
• Shraddha: vertrouwen, geloof
• Samadhana: mentale balans, concentratie, volledige focus

Wil je je focus verbeteren? In onderstaande video geeft Rolf je 3 tips.

4.Mumukshutva

Een intens verlangen om verlichting en bevrijding van het lijen te bereiken. Een verlangen dat zo diep ligt dat alle andere verlangens verdwijnen. Het is een vorm van totale overgave aan het pad van Jnana.

Klaar? Nou nee! Na het bestuderen en beoefenen van deze 4 pilaren, volgt eigenlijk pas de echte beoefening ;). Die bestaat uit:

• Sravana, luisteren en bestuderen van de Upanishads (of luisteren naar een spiritueel docent)
• Manana, denken over en reflecteren op de geleerde lessen
• Nididhyasana, meditatie en vaststelling, begrijpen van de ultieme waarheid.

Jnana yoga in het dagelijks leven

Bovenstaande klinkt mooi natuurlijk, maar hoe vertaalt zich dit nou tot het dagelijks leven? Een van de belangrijkste beoefeningen van het pad van Jnana is meditatie.

Je kunt dit bijvoorbeeld doen door te mediteren op een specifieke vraag, waarbij het niet gaat om het antwoord maar om de vraag op zichzelf.

Bijvoorbeeld de vraag: ‘wie ben ik?’

Omdat dit pad een pad van ‘kennis’ is, kan het een uitdaging zijn om je niet te laten leiden door je ego.

Het gevaar zit het hem dan namelijk in dat jij je beter voelt dan een ander, slimmer en wijzer, omdat je meer weet en begrijpt. Het is daarom heel belangrijk om een staat van compassie en bescheidenheid te genereren.

6 tips om Jnana yoga te beoefenen:

• Kijk of je minimalistischer kunt leven. Minimalisme past goed in het pad van Jnana yoga. Minimalisme zorgt ervoor dat je je niet laat afleiden door dingen die er eigenlijk niet toe doen.
• Beoefen jnana yoga in combinatie met karma, bhakti en raja yoga. Zo vullen de verschillende paden elkaar aan en versterken ze elkaar.
• Mediteer met een vraag. Je stelt jezelf bijvoorbeeld steeds de vraag ‘wie ben ik echt?’. Je zult merken dat je geest steeds op zoek gaat naar antwoorden. Het is de kunst die antwoorden weer te laten gaan en terug te keren naar de vraag en het bijbehorende gevoel.
• Werk met affirmaties zoals bijvoorbeeld ‘ik ben meer dan alleen mijn lichaam’, ‘ik ben grenzeloos’, ‘ik ben bewustzijn’.
  Je traint op die manier je hersenen om grootser te denken, om in te zien dat je meer bent dan alleen een lichaam, dat je verbonden bent met het grotere geheel.
• Bestudeer spirituele teksten (of lees blogs zoals deze ;))
• Neem tijd om te reflecteren. Veel mensen doen dit aan het einde van het jaar, maar het is heel zinvol om dit regelmatig te doen.

Het voelt misschien alsof jnana yoga wat verder af staat van de yoga die je gewend bent om te doen. Zie het als een mooie aanvulling op je huidige yoga beoefening.

Zit af en toe eens stil en stel jezelf wat vaker de vraag wat yoga eigenlijk betekent voor je? Wat is het doel? Waarom beoefen je?

Het zal je huidige practice absoluut verdiepen!

Wil je terug naar de kern en de essentie en ben je nieuwsgierig naar minimalisme? Op onze Academy vind je een cursus Minimalisme voor beginners!

Was jij al bekend met Jnana yoga of had je er nog nooit van gehoord?