Hoe kies je de juiste Pranayama?
Dit is een gastblog van Bianca Hoogland van Mana Yoga & Massage
Tijdens de Yoga les hoor je waarschijnlijk de docent veel spreken over de ademhaling en Pranayama. Dit kan zijn om de bewegingen en houdingen te begeleiden. Maar voornamelijk zal de docent hierover spreken omdat onze ademhaling het begin van alles is. Het begin van leven.
Upanishads
Volgens een verhaal van de Upanishads (heilige geschriften van ca. 400BC tot 1000 NC) is de ademhaling het meest goddelijke wat er bestaat. De ademhaling is onvergankelijk, onverwoestbaar en ongevoelig voor verlangen en gehechtheid.
Ons gehoor, onze ogen, ons reukvermogen en ons spraakvermogen kan makkelijk beïnvloed worden door alle verlangens om ons heen. Zo kunnen we ‘slechte dingen’ horen, ruiken, zien of spreken. Hierdoor kunnen onze gedachtes ook ‘negatiever’ worden en gaan fluctueren.
Onze ademhaling blijft neutraal en kan ons beschermen van de negatieve gedachtes.
De Upanishads vertellen dat telkens wanneer je wordt gestoord door slechte en onzuivere gedachten, je de geest moet stabiliseren met behulp van de ademhaling. Je kunt hiervoor Pranayama beoefenen. Dit helpt je om je geest en lichaam zuiver en vrij van kwaad te houden.
Wat is Pranayama?
Prana staat voor onze levensenergie. Yama staat voor ontwikkelen of ontplooien. Pranayama helpt ons om onze levensenergie te beïnvloeden of te sturen.
Pranayama bestaat uit 3 delen. De inademing wordt Puruka genoemd, de uitademing Rechaka. Onze adem vasthouden tussendoor wordt Kumbhaka genoemd. Hier zijn dus verschillende variaties mee uit te voeren.
Het doel van Pranayama
- Je levensenergie balanceren.
- De mind in balans en onder controle houden.
- Je levensenergie vergroten en uitbreiden.
- Levensenergie leiden in je lichaam, naar waar je het nodig hebt.
- Openstellen voor de subtiele sensaties van ons ‘zijn’.
Waar moet je op letten bij het uitvoeren van Pranayama?
Zorg voor een rustige plek met weinig afleidingen, een plek waar je even alleen kunt zijn. Daarnaast is het belangrijk om voor frisse lucht te zorgen, zodat de lucht die je ademt ook vol met Prana zit.
Zorg ervoor dat je een open houding naar Pranayama. Het is zo gemakkelijk om ons mee te laten leiden door de wereld om ons heen en alle angsten die er zijn. Wees een observant van je eigen gedachtes, acties en spraak.
Vertraag jezelf. Neem de tijd om je drukke leven opzij te schuiven en om tijd voor jezelf te nemen. Neem de tijd om je ogen te sluiten en naar binnen te keren. Voel wat er binnen in je omgaat en vraag jezelf af wat je nodig hebt op dit moment om tot rust te komen.
Welke Pranayama zijn er allemaal?
Er zijn heel veel verschillende soorten Pranayama. Ze hebben allemaal hun eigen voor – en nadelen. Maar ze hebben ook allemaal contra – indicaties. Dat is erg belangrijk om te weten, want zo kun je goed afstemmen welke Pranayama voor jou goed werkt. En ook welke dus echt niet. Zo kan je met Pranayama bijvoorbeeld jouw zenuwstelsel overprikkelen, als dat van jou al overprikkeld is.
Hieronder een kort overzicht met de verschillende soorten en waar je goed op met letten.
Kapalbhati
Dit staat ook bekent als de vuurademhaling. Kapalbhati voer je uit door op elke uitademing de navel kort en krachtig naar binnen te trekken. De uitademing gaat vrij snel en de inademing komt vanzelf. Dit kan als beginner, 3 rondes van 11 keer doen en dit uitbouwen.
Deze ademhaling creëert vuur / warmte.
Voordelen
- Verlaging van ons CO2 level
- Verrijkt ons bloed met zuurstof
- Wakkert onze energie aan
Wanneer gebruik je deze?
- Tegen vermoeidheid
- Het reinigt onze longen en holtes van slijm
- ’s Ochtends kan het fijn zijn, Kapalbhati helpt je om je goed wakker te maken
Wanneer gebruik je deze niet?
- Hoge bloeddruk
- Hernia of ruggengraat klachten
- Draaiduizeligheid
Bhastrika
Deze ademhaling lijkt misschien op Kapalbhati maar is anders. Beoefen deze ademhaling pas als je Kapalbhati onder de knie hebt.
Ons middenrif beweegt ritmisch op en neer en we ademen krachtiger in en uit. We gebruiken hierbij onze buikspieren. Onze navel beweegt van de rug af op de inademing en bij de uitademing komt de navel terug naar binnen. Deze ademhaling creëert vuur / warmte.
Voordelen
- Verlaging van CO2 level
- Verrijkt ons bloed met zuurstof
- Stimuleert ons metabolisme
Wanneer gebruik je deze?
- Tegen vermoeidheid
- Het reinigt onze holtes en longen van slijm
- Als voorbereiding voor Pranayama
Wanneer gebruik je deze niet?
- Hoge bloeddruk
- Hernia of ruggengraat klachten
- Longziektes zoals astma, bronchitis
Sheetali
Sheetali is een verkoelende ademhaling, fijn voor de warme dagen.
Je steekt de tong zover mogelijk uit en je krult de zijkanten omhoog. Via de tong adem je dan in en uit.
Voordelen
- Kalmeert de mind, emoties, angsten en woede
- Koelt het lichaam af
- Verlaagt de bloeddruk
Wanneer gebruik je deze?
- Voorbereiding voor meditatie
- Om af te koelen
Wanneer gebruik je deze niet?
- Lage bloeddruk
- Bij duizeligheid of misselijkheid
- Bij teveel slijm in de longen en holtes
Ujjayi
Ujjayi is een bekende ademhaling. Vooral bij een Ashtanga les wordt deze toegepast. Vaak tijdens die les activeer je ook de bandhas waardoor de ademhaling in de borst plaats vindt. Dit kan als je geen last hebt van angsten. Bij teveel angsten, kan deze ademhaling dit verergeren.
Je activeert hier Jalandhara bandha, maar hou de kin omhoog. Je spant hierbij de keelspieren licht aan, waardoor de ademhaling een zacht en ruisend geluid maakt.
Voordelen
- Verlaagt bloeddruk
- Versterkt jouw sensitiviteit
- Geeft energie
Wanneer gebruik je deze?
- Tijdens de yoga les
- Tijdens sommige andere Pranayama oefeningen
- Gedurende de dag om even goed bewust te worden van de ademhaling
Wanneer gebruik je deze niet?
- Lage bloeddruk
- Wanneer je heel erg naar binnen gekeerd bent.
Nadi Shodhana
De laatste voor nu. Deze ademhaling vindt plaats door telkens een neusgat af te sluiten met de vingers en de ademhaling wisselend in en uit laten gaan.
Voordelen
- Helpt je om naar binnen te keren
- Kalmeert
- Versterkt jouw sensitiviteit
- Werkt balancerend
Wanneer gebruik je deze?
- Als losse oefening
- Om te kalmeren
- Om jouw gevoeligheid voor de subtiele sensaties te vergroten
Er zijn natuurlijk nog veel meer Pranayama oefeningen, maar deze zijn alvast een goede start.
Liefs, Bianca
Dit vind jij ook leuk!

Yoga jezelf gezonder en gelukkiger 🧘♀️🤸
Schrijf je net als 2100+ mensen in voor de video lessen in onze online Yoga studio. Volg onbeperkt lessen waar jij je goed bij voelt en die bij het ritme van jouw dag passen. Start nu met beter voor jezelf zorgen.Begin direct
Yoga inspiratie mails 🙏
Er schuilt een ontzettend mooie Yoga filosofie achter de houdingen die je doet op de mat. Iedere week delen we via onze mailtjes inspirerende en krachtige inzichten uit deze Yoga filosofie met 50.000+ mensen. Je kunt deze mailtjes ook gratis ontvangen door je hieronder in te schrijven:Je kunt jezelf op ieder gewenst moment met een druk op de knop weer uitschrijven. Door op de knop hieronder te drukken ga je er mee akkoord dat we je gegevens met zorg verwerken volgens onze privacyverklaring.