De geschiedenis van de Yoga, een overzicht

De geschiedenis van de Yoga gaat tenminste vijfduizend jaar terug. Onderzoekers zijn hierachter gekomen, omdat in de Indusvallei in India, stenen zijn gevonden waar vermeldingen over Yoga ingekerfd staan.

Vrij veel wetenschappers vermoeden dat Yoga al een stuk ouder is dan vijfduizend jaar, hiervoor bestaan alleen geen concrete bewijzen.

De geschiedenis van de Yoga in vier perioden

Binnen de Yogageschiedenis worden vaak vier globale periodes aangehouden om de ontwikkeling van de Yoga weer te geven: De Vedische periode, de Pre-Klassieke periode, de Klassieke periode, de Post-Klassieke Periode en Moderne periode.

De geschiedenis van de Yoga – de Vedische periode

De Vedische periode beslaat de oudste periode van de Yoga.  Waar de periode precies begint blijft onduidelijk, omdat de ouderdom van Yoga zoals eerder gezegd niet helemaal vast staat. Voor het gemak houdt men dus vijfduizend jaar geleden aan. Het eind van de Vedische periode is daarentegen wel helder, deze ligt op ongeveer tweeduizend jaar voor Christus.

In de Vedische periode leerden de Yogi hoe zij in zogenaamde “goddelijke harmonie” konden leven. Dat wil zeggen in harmonie met het spirituele, en hun directe omgeving. Regelmatig gebeurde dit terwijl zij zich afzonderden, vaak in bossen.

Het spirituele kwam ook tot uiting door de “speciale krachten” die werden toegeschreven aan de Yogi in de Vedische periode. Zo zouden zij de ultieme realiteit kunnen waarnemen, dat wil zeggen het geheel van energieën bovenop de gewone zintuiglijke waarneming.

De Vedische periode vormt het begin van de Yoga omdat in deze periode de Veda’s zijn ontwikkeld, de zogenaamde geschriften die later de basis voor de Yoga en het Hindoeïsme gevormd hebben.

De geschiedenis van de Yoga – de Pre-Klassieke periode

De Pre-Klassieke periode volgt de Vedische periode op. De Pre-Klassieke periode liep door van ongeveer tweeduizend jaar voor Christus tot tweehonderd jaar na Christus.

In deze periode stond de relatie tussen de “Brahman” en de “Atman” centraal. De Brahman wordt ook wel de ultieme realiteit genoemd, dat wil zeggen de wereld die je kan waarnemen met je zintuigen en de wereld daarbuiten samen. De Atman is het “transcedentale zelf”, wat gaat over jij als persoon met je “grotere doel of nut” in de wereld.

In de Pre-Klassieke periode werd het samenbrengen van de Brahman en de Atman sterk gestimuleerd door middel van meditatie.

Naast de nadruk op meditatie, zijn in de Pre-Klassieke periode ook de eerste duidelijke richtlijnen voor de Yoga opgeschreven in de zogenaamde “Bhagavad-Gita“, kortweg gewoon de Gita genoemd. De algemene lijn van de Bhagavad-Gita, is dat levend zijn het vermogen betekent om conflicten te vermijden, en in harmonie met andere organismen te leven waarbij je je eigen ego overstijgt.

Makkelijker gezegd schrijft de Bhagavad-Gita voor dat je als Yogi jezelf richt op het grotere geheel, volledige overgave aan het goddelijke en afziet van egoïstische gedachtes en handelingen.

De leefregels van de Bhagavad-Gita baseren zich op een visie waarbij drie krachten gebundeld dienen te worden: de Bhakti (toewijding aan de liefde), de Jnana (kennis uitbreiding), en Karma (onzelfzuchtige daden). De Gita probeert Yogi aan te zetten om de Bhakti-, Jnana- en Karma Yoga met elkaar te verenigen.

Zoals je ziet is de Pre-Klassieke periode dus van grote invloed geweest op de Yoga. Het heeft de basis voor de verdere Yoga gelegd.

De geschiedenis van de Yoga – de Klassieke periode

De Klassieke periode van de Yoga bestrijkt de periode vanaf ongeveer het jaar tweehonderd tot en met de vroege negentiende eeuw.

De Klassieke periode heeft de Yoga Sutra’s voortgebracht. Patanjali heeft de Yoga opnieuw vormgegeven in zijn poging de Klassieke Yoga beter te definiëren en structureren. Deze indeling is beter bekend onder de naam: “Het achtvoudige pad“.

Het achtvoudige pad beschrijft uit welke deelelementen de klassieke Yoga is opgebouwd. Praktisch alle moderne Yogasoorten zijn onder te verdelen in de acht onderdelen van het achtvoudige pad.

Het achtvoudige pad is als volgt ingedeeld:

1.  Yama. Er mag geen gebruik gemaakt worden van geweld, de waarheid is belangrijk, je mag niet stelen, je moet jezelf onder controle houden en je moet afzien van je bezittingen.
   2. Niyama. Je moet schoon zijn, tevredenheid en soberheid staat centraal.  Kritisch bekijken van jezelf en overgave aan God is belangrijk.
   3. Asana. Dit zijn de oefeningen binnen de Yoga.
   4. Pranayama. De ademhaling naar meer levensenergie.
   5. Pratyahara. Controle over de zintuigen.
   6. Dharana. Concentratie.
   7. Dhyana. Meditatie.
   8. Samadhi. Het uiteindelijke doel van Yoga. Gelukszaligheid. Hierbij geef je je helemaal over.

Patanjali was ervan overtuigd dat alle acht afzonderlijke elementen van het achtvoudige pad, een lichamelijke- en geestelijke component in zich mee droegen.

Dit was volgens hem ook goed, omdat bij oudere vormen van Yoga vaak de lichamelijke kant achtergesteld bleef ten opzichte van de meditatie en de geestelijke ontwikkeling.

Volgens Patanjali was de connectie tussen lichaam en geest van essentieel belang omdat het lichaam door hem gezien werd als tempel van de geest. Zowel het lichaam als de geest moesten dus gelijkmatig ontwikkeld worden.

De geschiedenis van de Yoga – de Post-Klassieke periode.

De Post-Klassieke periode gaat om de periode van de vroege negentiende eeuw. In deze periode worden de verschillende soorten die ontstaan zijn uit de Yoga Sutras van Patanjali samengevoegd.

De geschiedenis van de Yoga – de Moderne periode.

De moderne periode (de Moderne Yoga) wijkt af van de traditionele Yoga omdat het accent verschoven is. In de traditionele Yoga werd vooral gestreefd naar het overstijgen van de realiteit en een goddelijk bewustzijn creëren.

De moderne Yoga legt meer de nadruk op het accepteren van de realiteit waarin we leven, en er mee om te gaan. Wat dat betreft is de moderne Yoga letterlijk meer “down to earth” geworden.

Een ander belangrijk kenmerk van de moderne periode is het feit dat de Yoga in het westen geïntroduceerd is. Yoga is in het westen uitgegroeid tot een hele levensstijl. Naast meditatie en oefeningen wordt het accent ook gelegd op soorten voeding. Yoga is daarmee verheven tot de “Yoga lifestyle“ en omvat nog meer dan de traditionele Yoga.

Deze herinrichting van de Yoga is deels voortgekomen uit de visie op Yoga van de Yogi Swami Sivananda.

Sivananda heeft een indeling van de Yoga opgesteld in vijf verschillende onderdelen:

1.  Savasana, dit betekent het nemen  van voldoende rust.
2.  Asana’s, de typische Yoga houdingen om het lichaam te trainen
3.  Pranayama, het aannemen van de juiste ademhaling.
4. Goede eetgewoonten, het eten van gezonde natuurlijke producten.
5. Dhyana, meditatie en positief denken.

Zoals je kunt zien is de bovenstaande indeling duidelijk een product van de moderne tijd. Onderdeel vier heeft niet eens meer een benaming in het Sanskriet. Het geeft aan dat Yoga zich ontwikkelt.

De moderne Yoga legt de nadruk op de harmonie tussen lichaam en geest en daarnaast op je voeding en levensstijl. Dit in tegenstelling tot de oude Yoga, waarbij de nadruk meer ligt op de spirituele kant van de Yoga en het geestelijk overstijgen van jezelf.

Door de moderne ontwikkelingen van de Yoga, is het beter toepasbaar geworden in het dagelijks leven van mensen in de westerse wereld. De overgang van de nadruk op de spirituele kant van de Yoga naar de lifestyle kant is misschien ook niet zo gek, veel mensen hebben tenslotte niet de tijd om zich dagenlang met meditatie bezig te kunnen houden.

Het spirituele blijft wel een heel belangrijk onderdeel als je Yoga in zijn totaliteit wilt beoefenen.

Gelukkig bestaan er vele soorten Yoga en groeit het aantal Yogastijlen nog door. Je hebt daardoor de vrijheid om voor jezelf te bepalen op welke aspecten van de Yoga jij de nadruk wilt leggen.