Een overprikkeld zenuwstelsel tot rust brengen – Hoe doe je dat?

Dit is een gastblog van Bianca Hoogland van Mana Yoga & Massage

Als je al langer Happy With Yoga volgt, heb je vast wel meer gelezen over het overprikkeld zenuwstelsel. En dan voornamelijk hoe de ademhaling een positieve invloed heeft hier op. 

Er zijn verschillende manieren om ons zenuwstelsel tot rust te brengen. In dit blog ga ik hier graag op in en leg ik je er meer over uit.

Wat is het zenuwstelsel?

Ons zenuwstelsel is het orgaan in ons lichaam dat ervoor zorgt dat we inwendige en uitwendige prikkels kunnen waarnemen. Al deze prikkels merken we op via onze zintuigen. Deze prikkels gaan door ons lichaam heen met een snelheid van wel 180km per uur. 

Het zenuwstelsel zorgt ervoor dat prikkels van de hersenen naar de juiste plekken in ons lichaam gestuurd worden en omgekeerd. Die boodschappen gaan dan naar spieren en organen, meestal via het ruggenmerg. Het zorgt ervoor dat we kunnen lopen, lezen, bewegen. Maar het zorgt ook voor onze ademhaling en hartslag. 

Het autonome zenuwstelsel

Dit is het gedeelte van ons zenuwstelsel waar we geen controle over hebben. Dit deel stuurt onze organen, zoals ons hart, aan. Dit gedeelte is betrokken bij de automatische processen, zoals ademhaling, en bij de reflexen die ons lichaam heeft. 

We kunnen dit onderverdelen in het Sympathische en Parasympatische zenuwstelsel.

Het Sympathische Zenuwstelsel

Dit gedeelte van het zenuwstelsel heeft alles te maken met lichamelijke activiteit. Dit kan bijvoorbeeld sporten zijn, maar ook noodsituaties. 

Heel vroeger, was de rol van dit zenuwstelsel ons waarschuwen voor gevaar. Als we bijvoorbeeld een wild, gevaarlijk dier tegen kwamen, zorgde dit gedeelte van ons zenuwstelsel ervoor dat we gingen vluchten, vechten of bevriezen. 

Zo konden wij reageren op dat wat nodig was in de situatie. Het zenuwstelsel stuurde ons hierbij aan zodat ons lichaam actief werd en dan konden we op een juiste manier handelen om te overleven. We zien een ‘bedreiging’ en ons zenuwstelsel zorgt ervoor dat een overlevingsdrang getriggerd wordt. 

In ons lichaam kunnen we dit herkennen aan veel fysieke verschijnselen. Onze hartslag versnelt, de ademhaling vindt in de borst plaats en gaat sneller. Onze pupillen verwijden, onze slijm – en speeksel productie neemt af. Ons lichaam maakt adrenaline aan, zodat we snel kunnen handelen. Onze spieren spannen zich aan om kracht te zetten en je kunt gaan zweten.

Ze noemen dit ook wel het gaspedaal. Je staat namelijk klaar voor actie!

Het Parasympatische Zenuwstelsel

Dit gedeelte van het zenuwstelsel beïnvloedt de organen zodat het lichaam in een status van rust en herstel kan komen. Als ons lichaam in een toestand van rust is, kan ons lichaam zich herstellen. Ons intuïtie krijgt de ruimte en we kunnen helderder denken. Dit is het rempedaal van ons lichaam. We stoppen, staan stil en komen tot rust. 

Er is geen gevaar meer en ons lichaam hoeft niet klaar te staan voor actie. Het lichaam mag ontspannen, herstellen en opbouwen. 

In deze toestand merken we fysiek dat onze pupillen vernauwen, onze hartslag verlaagt. Onze ademhaling vertraagt en terugzakt naar de buik. Ons speeksel – en slijm productie neemt weer toe. Onze spieren ontspannend, de organen ontspannen en het lichaam komt terug naar zijn normale routine. Er komt voldoende zuurstof binnen en die circuleert binnen ons lichaam. 

Een overprikkeld zenuwstelsel tegengaan

Tegenwoordig zijn we erg druk. We werken hard en dat creëert stress. Ons sympathische zenuwstelsel is daardoor erg actief en zorgt ervoor dat we ook actief blijven. Ons parasympatische zenuwstelsel is niet tot weinig actief. Hierdoor vinden we weinig ontspanning. 

Dit kunnen we een poosje volhouden, maar vroeg of laat zul je op een punt komen waarop het even teveel wordt. Doordat het sympathische zenuwstelsel te actief is geweest voor te lange tijd, kan het parasympatische zenuwstelsel niet meer er tussen komen. Maar gelukkig zijn hier wel een hoop manieren voor om tot rust te komen. 

Deze twee zenuwstelsel wil je in balans hebben. Je hebt ze allebei nodig. Je hebt de actie nodig, maar ook het herstel. Jouw gaspedaal en rempedaal zullen dus allebei even hard moeten werken. 

Ademhaling

De ademhaling staat op nummer 1, als het gaat om het ontspannen van het zenuwstelsel. Met een diepe buikademhaling kun jouw lichaam laten ontspannen. Dus plaats je handen op de onderbuik en adem hier heel bewust naar toe. 

Meditatie

Ook deze heb je al vaker voorbij zien komen. Meditatie helpt om onze denkgeest te kalmeren. Meditaties kunnen op verschillende manieren. Soms kan een geleide meditatie heel fijn zijn als je erg druk in het hoofd bent, maar soms kan het juist teveel zijn. Een simpel begin is, focussen op de ademhaling. 

Yoga

Je hebt vast al vaker gelezen op deze blog dat Yoga enorm helpt. Het helpt je om terug te komen in je lichaam en te voelen. Yoga helpt je om te voelen, hoe jouw lichaam voelt en waar je de spanning voelt. Door hier met de ademhaling bij aanwezig te zijn, kun je bewust het lichaam laten ontspannen. 

Je kunt dit ervaren in alle verschillende vormen van Yoga, doordat jij in verbinding staat met jouw ademhaling. 

Sporten en Beweging 

Naast actieve Yogavormen als Ashtanga en Bikram Yoga, kan een actieve vorm van sporten ook goed werken voor je zenuwstelsel. Na bijvoorbeeld een goede sessie in de sportschool, komt het stofje Serotine vrij. Dit is het stofje dat je een goed gevoel geeft, het helpt om je spieren te ontspannen en helpt met het loslaten van stress. 

En natuurlijk valt een potje dansen in je woonkamer hier ook onder!

Voeding

Een uitgebalanceerd voedingspatroon helpt natuurlijk voor een gezond lichaam door de vitaminen en mineralen. De vitaminen en mineralen zijn ook nodig voor jouw lichaam om Dopamine aan te maken. Dit stofje zorgt ervoor dat je je goed voelt en ontspanning kunt vinden. 

Slaap

Slaap is makkelijk om erbij in te schieten. We gaan dan te laat naar bed en we worden ’s ochtends niet uitgerust wakker. Met een goede nacht slaap, kalmeren we ons zenuwstelsel. We brengen onze geest en lichaam tot rust. 

Massage en aanraking

Een massage helpt ook goed voor een overprikkeld zenuwstelsel. De aanraking zorgt ervoor dat het stofje Serotine vrij komt. Het stofje wat ik al eerder benoemde. Dit helpt je om de spieren te ontspannen, wat ook heel fijn is tijdens een massage. Zo stap je uitgerust van de tafel af. 

Ook een goede, lange knuffel werkt! Bij een knuffel langer dan 10 seconden komt het ‘knuffelhormoon’ Oxytocine vrij. Dit stofje zorgt ook weer voor ontspanning in het lichaam en zenuwstelsel. Dus knuffelen maar! 

Natuur

De natuur heeft een ontspannend werking. De energie van de aarde / bomen, werkt heel aardend en brengt ons lichaam tot rust. Een wandeling of een rondje hardlopen door het bos doet wonderen!

Self Care

Naast deze bovenstaande opties, zijn er natuurlijk nog veel meer. Vaak ook veel persoonlijker.

Misschien ben je wel heel muzikaal aangelegd en kan een kwartiertje op een gitaar spelen en zingen, ook wel jouw zenuwstelsel laten ontspannen. Voor een ander kan dat misschien creatief bezig zijn zijn. Hierbij kun je in een staat van rust komen. En voor weer een ander is dat een lang, warm bad nemen met een kop thee ernaast. 

Ik hoop dat je wat hebt aan bovenstaande ideeën en dat je zelfs ook ontdekt wat voor jouw werkt om echt goed te ontspannen!

Liefs, Bianca