Compassie – 8 tips voor zelfcompassie in balans

Compassie. Je hebt er vast wel eens van gehoord. Maar wat is het en waarom is het zo ontzettend mooi?

Je hebt vast wel eens van die momenten waarbij je je helemaal kunt inleven in een ander.

Denk maar aan iemand die ontzettend blij en enthousiast is. Soms kun je zelf ook meegaan in die blijdschap en sta je net zo hard mee te juichen!

Maar ook een situatie waarin iemand zich gekwetst of verdrietig voelt. Soms rollen er dan ook bij jou tranen over je wangen. 

In beide situaties kun je je inleven in wat die persoon voelt en dan ga je zelf ook meevoelen en de gevoelens ervaren. Dit heet compassie. 

In dit blog gaan we dieper in op wat compassie is. Je komt onder meer te weten:

• Wat compassie precies is
• Waarom zelfcompassie zo belangrijk is
• Wat het verschil tussen compassie en medelijden is
• Waarom compassie zo belangrijk en krachtig is

Heel veel leesplezier! 

Veelgestelde vragen

1. Wat is compassie?

Het woord compassie is afgeleid van Com en Pati. Com betekent gezamenlijk en Pati staat voor lijden.

De oorspronkelijke betekenis heeft dus voornamelijk te maken met de moeilijkere gevoelens. Maar compassie staat dus ook voor verbondenheid en gezamenlijkheid. 

2. Hoe verschilt compassie van medelijden?

Vaak wordt compassie vergeleken met medelijden. Maar dit zijn wel echter twee hele andere dingen. 

Mede-lijden, eigenlijk zegt het woord het al. Je bent aan het mede lijden met de ander. Dit is een soort passiviteit. Je voelt alle gevoelens mee, alsof het je eigen gevoelens zijn.

Bij compassie voel je mee met de ander, terwijl je je eigen emoties en gevoelens opzij zet.

3. Hoe verschilt zelfcompassie van compassie?

Het voelen van zelfcompassie is een belangrijke basis om compassie te voelen voor een ander. Dus wanneer je waardering en respect voor jezelf kunt voelen, kun je dat ook voor een ander voelen. 

In de video hieronder vertellen we je graag wat meer over compassie en hoe je ervoor zorgt dat dit niet te ver doorslaat.

Compassie als superpower

Compassie is een prachtige kracht en kwaliteit. Je kunt namelijk geraakt worden wat iemand meemaakt.

Doordat je geraakt bent, maak je verbinding met diegene. Je maakt verbinding vanuit het hart. Zeker bij pijn. Pijn herkennen bij de ander kan voor een diepe verbinding zorgen.

Je voelt mee, wilt helpen, steunen en warmte geven, wat voor gevoel die ander ook heeft. Daarnaast voel je de ander aan en je kunt begrijpen hoe die persoon zich voelt. Je bent betrokken bij de ander en zijn of haar gevoelens.

Ook gaat het erom dat je de persoon niet veroordeelt, voor wat diegene doet. Dus misschien heeft die persoon wel een fout gemaakt, of niet zo handig gehandeld.

Dit zijn nou eenmaal de keuzes die die persoon gemaakt heeft. Als je vanuit compassie handelt en voelt, accepteer je die persoon zoals hij is, zonder veroordeling.

Soms kan compassie ook ontstaan voor iemand die je misschien niet zo goed kent. Maar toch is er dan een diepe verbinding ontstaan en kun je compleet meevoelen. 

Laten we onze harten vullen met onze eigen compassie voor onszelf en voor alle levende wezens. –Tich Nath Hanh 

Compassie versus medelijden

Vaak wordt compassie vergeleken met medelijden. Maar dit zijn wel echter twee hele andere dingen. 

Mede-lijden, eigenlijk zegt het woord het al. Je bent aan het mede lijden met de ander. Dit is een soort passiviteit. Je voelt alle gevoelens mee, alsof het je eigen gevoelens zijn.

Je bent verbonden met de ander, maar soms kunnen die emoties ook je eigen ervaringen of emoties triggeren.

Soms kan het dan zijn dat je je eigen emoties ervaart, in plaats van het echt meevoelen met de ander. Het kan dan lastig zijn om er te ‘zijn’ voor die ander. Bij medelijden neem je dus het lijden over van de ander.

Bij compassie voel je mee met de ander, terwijl je je eigen emoties en gevoelens opzij zet. 

Daarnaast zet je jezelf in een superieure positie wanneer je medelijden voelt. Je voelt je beter en de ander is minder dan jou, want die heeft het zwaar. Bij compassie voel je je gelijk aan de ander, met wat die ander ook doormaakt. 

Bij compassie is er een gevoel van gelijkmatigheid en verbondheid, terwijl medelijden soms juist voor afstand zorgt. 

Medelijden is dan niet per definitie een slechte eigenschap. Het laat zien dat je in verbinding staat met je gevoelens en dat je je kunt inleven in een ander. 

Hoewel het inleven in een ander een krachtige en belangrijke menselijk eigenschap is, moet je niet vergeten dat je hier ook in kunt doorslaan.

Zorg er daarom voor dat je jezelf ook blijft beschermen om het ‘lekken van energie‘ te voorkomen. In de video hieronder vertellen we je daar graag meer over:

Compassie en zelfcompassie

Een term die je misschien vaak langs hoort komen de laatste tijd, is zelfcompassie. Dat betekenis niets anders dan compassie voor jezelf. Klinkt misschien simpel, maar dit is soms moeilijker dan gedacht. 

Zelfcompassie bestaat uit drie dingen. 

• Zelfwaardering: het jezelf op waarde kunnen schatten, niet kleiner of groter dan dat je bent.
• Zelfaanvaarding: jezelf kunnen accpeteren, met alles wie en wat je bent. 
• Zelfrespect: respect hebben voor jezelf, je grenzen, je behoeften. 

Zelfcompassie is eigenlijk niet veel anders dan compassie voor anderen. Maar op de een of andere manier zijn we vaak veel harder naar onszelf toe.

De warmte die we aan iemand anders kunnen geven, is heel anders dan de warmte die we onszelf geven.

Vaak vinden we dat we het wel aan kunnen of dat we sterk moeten zijn, terwijl we van binnen iets anders voelen. 

Wanneer je dus zelf de ‘moeilijkere’ gevoelens tegenkomt, is het dus interessant om te kijken hoeveel compassie je voor jezelf hebt.

Het is dan dus goed om jezelf af te vragen wat je nodig hebt. En wat zou je een ander kunnen geven, als die zich zo zou voelen? 

Zou je dan een arm om die persoon heen slaan? Of zou een luisterend oor kunnen bieden? Of zou je een keer een warme maaltijd kunnen bereiden en delen? Voel dan of dit iets is wat jij zelf nodig hebt in zo’n moment. En kijk of je jezelf dat kunt bieden. 

We hebben soms de neiging om juist weg te rennen van de moeilijke gevoelens en om ze maar niet te hoeven voelen. Terwijl zelfcompassie je juist kan helpen om deze gevoelens aan te kijken en om ze te accepteren.

En wanneer je ze kunt accepteren, kunnen ze rustig ruimte maken voor iets anders. 

Soms hebben we namelijk ook het idee dat we niet ‘goed’ genoeg zijn als we die negatieve gevoelens ervaren. Maar het is zo menselijk om deze af en toe te hebben.

Het maakt ons niet ‘minder’, het maakt ons juist heel normaal. Iedereen heeft wel eens van dat soort momenten / dagen. 

Balans tussen compassie en zelfcompassie

Het voelen van zelfcompassie is een belangrijke basis om compassie te voelen voor een ander. Dus wanneer je waardering  en respect voor jezelf kunt voelen, kun je dat ook voor een ander voelen. 

Het voelen van zelfcompassie kan je helpen om ‘beter’ met de ander om te gaan. Je kunt dan goed aanvoelen wat de ander nodig heeft en dat ook bieden.

Wanneer je goed voor jezelf kunt zorgen, kun je ook goed voor de ander zorgen. Dus gun jezelf hier ook genoeg tijd voor!

Valkuilen van zelfcompassie

Zelfcompassie is erg belangrijk om te ontwikkelen, maar het kan doorslaan. Je kunt bijvoorbeeld enorm veel zelfmedelijden krijgen. Het gevoel dat niemand het zwaarder heeft dan jij kan dan overheersen. 

Soms kan het ook doorslaan naar arrogantie. Jezelf beter vinden dan een ander of jezelf telkens voorop zetten. Jezelf belangrijker vinden dan de ander. 

Zoals alles draait het ook bij zelfcompassie dus om het vinden van de juiste balans. 

8 tips voor meer zelfcompassie

Dus hoe kun je nu beginnen met een gezonde dosis zelfcompassie? Een aantal richtlijnen om hiermee aan de slag te gaan:

1. Neem de tijd voor jezelf, plan soms even een uurtje extra in voor jezelf.
2. Wees mild naar jezelf, maar blijf realistisch. 
3. Vraag jezelf af, wat je een ander zou bieden en kijk of je dat jezelf kunt bieden. 
4. Accepteer dat je je soms nou eenmaal even wat ‘minder’ voelt. 
5. Neem de tijd voor een ander.
6. Bied een luisterend oor, zonder gelijk oplossingen te zoeken.
7. Veroordeel niemand, iedereen heeft z’n eigen ervaringen en z’n eigen leven. 
8. Voel de gelijkheid tussen elkaar.

(Zelf) compassie is dus niet iets, wat er zomaar opeens is. Het blijft je aandacht vragen en je blijft hier steeds meer over leren. Stap voor stap dus!

Zorg jij eigenlijk wel voldoende voor jezelf? Laat het me weten in een reactie onder dit blog!