Patanjali – wie was dat en wat betekende hij voor de Yoga?

Patanjali, wie was dat eigenlijk?

Je hebt in onze blogs vast wel eens de naam Patanjali horen vallen. Dat is niet zonder reden, want Patanjali wordt weleens de ‘vader’ van yoga genoemd.

Maar wie was Patanjali eigenlijk en wat heeft hij betekend voor de hedendaagse yoga? In deze blog kom je erachter!

Je leest onder andere meer over:

• Wie patanjali was
• Het verhaal van de geboorte van Patanjali
• De yoga sutra’s en het achtvoudige pad

Lees je mee?

Wie was Patanjali?

Er is weinig bekend over wie Patanjali precies was, waar hij geboren is en wanneer hij precies geleefd heeft. Einde van deze blog. Grapje, natuurlijk 😉

De naam Patanjali ken je waarschijnlijk omdat hij wordt gezien als de auteur van The Yoga Sutra’s. Of hij echt de auteur is, is trouwens niet helemaal zeker, maar hij heeft in ieder geval een belangrijke rol gespeeld bij de samenstelling van de sutra’s.

Aangezien men aanneemt dat de yoga sutra’s zijn geschreven rond 50 v.Chr en 200 na Chr., zal Patanjali ergens in die periode geleefd hebben.

Sommige onderzoekers denken dat de eerste 3 sutra’s eerder zijn geschreven dan de laatste, waardoor het logischer zou zijn dat het geschreven is door meerdere mensen.

In die tijd werd kennis met name mondeling doorgegeven van leraar op leerling. De sutras zijn daarom zo waardevol omdat deze lessen hier opgeschreven staan.

Overigens zijn er twee andere belangrijk geschriften, een over Sanskriet grammatica en een over Ayurveda, die ook toegeschreven worden aan een Patanjali.

Of dit dezelfde Patanjali is, een ander persoon of meerdere personen is niet duidelijk.

Deze onduidelijkheid en anonimiteit vinden we hier in het westen vaak vreemd. In die tijd in India was dit echter heel normaal. De oude yogi’s wilden geen credits nemen voor zichzelf, omdat de yogalessen een samenspel zijn van een hele groep mensen verspreid over vele generaties. Kennis en wijsheid die steeds werd overgedragen van leraar op leerling.

Binnen de Yoga vinden we deze mindset ook terug, wat waarschijnlijk geen verrassing voor je zal zijn. Hieronder kom je daar iets meer over te weten.

Het geboorteverhaal van Patanjali

Zoals gezegd is er weinig bekend over het leven van Patanjali. Er gaan wel verhalen, mythen rond over de geboorte van Patanjali.

In een indiase traditie wordt gezegd dat Patanjali ‘zelf geboren’ is, ontstaan is dus (swayambhu). Hij zou een hoog ontwikkelde ziel zijn die uit zichzelf in een mens geïncarneerd was om de mensheid te helpen.

Een verhaal gaat over een vrouw Gonika, een yogini. Ze was aan het bidden voor een zoon aan wie zij haar kennis en wijsheid kon overdragen. Gonika dacht dat deze wens onvervuld zou blijven en als laatste poging keek ze omhoog naar de Zonnegod.

Ze nam een handvol water als offer en sloot haar ogen. Toen ze haar ogen opende zag ze tot haar verbazing een kleine slang bewegen in haar handen. De slang veranderde in een baby en Gonika wist dat dit haar zoon zou zijn.

Zij noemde de baby daarom ‘patanjali’. Dit komt van ‘pata’ vallen en ‘anjali’ handen gevouwen in gebed. Vrij vertaald betekent dit dus zoiets als ‘hij die verscheen in de handen.’ Patanjali wordt ook wel gezien als de incarnatie van de slang Shesha of Ananta.

When the mind is clear, empty of memories and knowledge, things are seen exactly as they are – Patanjali

De yoga sutra’s en het achtvoudige pad

In de hedendaagse wereld is yoga een populaire internationale term en zijn er vele interpretaties gemaakt van wat yoga dan precies is.

De Yoga Sutra’s worden gezien als de meest traditionele omschrijving van het pad van yoga. Sutra betekent letterlijk gezien ‘draad’. Je kan dit zien als een draad van gedachten.

Patanjali’s werk is een samenstelling van zijn ‘gedachtendraden’ over yoga.

Je kan de Sutra’s ook zien als een ‘draad’ die alle concepten, waarheden, ideeen van yoga met elkaar verbindt. De Sutra’s zijn een soort ‘gids’ over het doel van yoga en de manier waarop je een zinvol leven kan leiden.

De yoga sutra’s bestaan uit 195 sutra’s die onderverdeel zijn in 4 delen: samadhi pada, sadhana pada, vibhuti pada, kaivalya pada. Het gaat over wat yoga is, waarom je yoga zou moeten beoefenen, de yoga-technieken en de bevrijding van obstakels op het pad.

Het achtvoudige pad, de 8 onderdelen die het geheel van yoga vormen, is gebaseerd op de yoga sutra’s. Dit pad is heel belangrijk in alle yoga stromingen. Al deze stappen tezamen vormen yoga, ze kunnen niet zonder elkaar.

In de video hieronder kom je hier wat meer over te weten.

Yoga en de fluctuaties van de geest

Yoga citta vritti nirodha – yoga kalmeert de fluctuaties van de geest – Patanjali.

Dit is waarschijnlijk een van de meest bekende omschrijvingen van yoga en komt uit het eerste deel van de sutra’s.

Patanjali beschrijft dat er 5 typen fluctuaties zijn: juiste kennis, onjuist kennis, verbeelding, slaap, geheugen. Je kan het eigenlijk zien als verschillende mentale staten.

Het is de structuur van de geest zelf. Deze 5 fluctuaties dienen we onder controle te krijgen, zodat onze geest stil wordt en ons lijden stopt.

Hoe kunnen we deze fluctutaties stoppen? Simpel. Doe je yoga practice ;). Dit laat ook duidelijk zien dat yoga niet alleen maar gaat om de fysieke asana’s, maar ook om het leren observeren van onze eigen geest.

De sutra’s zijn behoorlijk complex om te begrijpen en er zijn heel veel interpretaties over gegeven.

Als je je er echt in wil verdiepen, ga dan aan de slag met een cursus of een docent die zich hierin heeft verdiept. Het zal je eigen yoga practice absoluut verdiepen!

PS: Wist je trouwens dat we vaak spreken over yoga filosofie maar dat het Sanskriet dit woord eigenlijk niet echt kent? Ze gebruiken het woord ‘Dharshana(m)’. Dit betekent zoiets als ‘bekijken’, ‘visie’ of ‘realisatie’.

De yoga sutra’s worden ook weleens Patanjali Yoga Dharashanam genoemd, dus ‘de kijk van Patanjali op yoga’.

Wat wist jij allemaal al over Patanjali? Laat het weten in een reactie onder dit blog! 🙂