Teacher Training IIII: Mentoren en Beproevingen III

Dit is een gastblog van Rebecca Mourits.

Klein stukje zelfplagiaat: afgelopen oktober opende yogastudio Balanzs voor het eerst haar deuren voor een teacher training. Na een poosje afwegen van voors en tegens nam mijn onderbuikgevoel het over na te horen dat er nog maar een paar plekjes vrij waren – dit avontuur kan ik niet laten liggen!

---

Eerder schreef ik al over twee tegeltjeswijsheden die naar boven kwamen drijven tijdens de eerste helft van de teacher training: alles is balans, en alles is relatief. Het zijn onderliggende raadgevers die me een handje hielpen om de – vaak mentale – beproevingen van een teacher training te overkomen. Bonuspunten: daarna komen ze nog steeds van pas.

De derde figuurlijke mentor? Eentje die alles te maken heeft met pottenbakken, vlinders en Descartes.

Everything is connected

Al zou je het misschien niet zeggen na die laatste zin…

Klein voorbeeldje om mee te beginnen: neem anatomie. Binnen de teacher training werd het in eerste instantie met wat gemor ontvangen. Was dat nou echt nodig, weten waar je ischial tuberosities (a.k.a. je achterwerk, of meer specifiek: je zitbotjes 😉 ) zitten?

Tot vreugde van sommigen en tot wat minder vreugde van anderen: een volmondig JA is hier op zijn plaats. Om een veilige en volledige yogales te kunnen geven, is het belangrijk om ook kennis te hebben van anatomie. Weten welke soort gewrichten er zijn, hoe je zenuwstelsel mee- dan wel tegenwerkt, hoe je daar invloed op kunt uitoefenen (hint: adem!), waar bepaalde pijntjes vandaan komen en hoe ze te voorkomen: muchos importante! Maar…

Embodied cognition

Dat is lang niet alles. Voor mij persoonlijk kan anatomie daarom niet uitgebreid genoeg aan bod komen in de teacher training. Descartes (jawel, die van “ik denk, dus ik ben”) stelde ooit dat de wereld, en dus ook wij, bestaat uit twee basissubstanties: res extensa – het ding dat uitgebreid is, massa, het lichaam – en res cogitans – het ding dat denkt, de geest. Dit zou betekenen dat ons lichaam en ons denken en voelen volledig losstaande substanties zouden zijn die niet met elkaar ‘vermengd’ konden worden.

Nou zijn we er al een tijdje achter dat er constante interactie plaatsvindt tussen lichaam en geest. We merken ook steeds meer hoe diepgaand die relatie eigenlijk is. Denk bijvoorbeeld aan de invloed van voeding en hormonen op je humeur, of aan bepaalde overtuigingen die een placebo effect kunnen creëren. Steeds meer ontdekkingen pleiten voor de mens een soort dynamisch samenwerkend systeem.

Dit komt bijvoorbeeld terug binnen embodied cognition: het idee dat veel aspecten van onze cognitie niet op een eigen eilandje werken, maar in wisselwerking staan met het hele lichaam. De diepste principes van yoga waren al gebaseerd op die nauwe samenwerking tussen lichaam en geest. Op hoe de mens met al zijn verschillende radertjes functioneert.

Veel van die wisselwerkingen worden vandaag de dag door wetenschappelijk onderzoek bevestigd. Zo laten studies laten zien dat het beoefenen van yoga kan zorgen voor een betere concentratie en verlaagd stressniveau. En ook hoe dat komt: bijvoorbeeld door ademhalingsoefeningen, en meer algemeen de nadruk die wordt gelegd op bewust, langzaam en diep ademhalen. Dit is in feite niets meer dan een slimme manier om je sympathisch zenuwstelsel, dat in werking treedt wanneer je stress ervaart, te foppen en jezelf weer rustig te krijgen.

The real yoga starts when you step off the mat

Het is dus helemaal niet zo’n gekke gedachte dat de kwaliteiten waar je aandacht aan besteedt tijdens yoga meeneemt je dagelijks leven in. Balans, flexibiliteit, stabiliteit, doorzettingsvermogen, kracht en loslaten… Het zijn kwaliteiten van zowel lichaam als geest.

En dan heb ik het nog niet eens gehad over hoe sterk alle Yamas en Niyamas connected zijn. Zodanig dat je de één eigenlijk niet of nauwelijks werkelijk kunt begrijpen zonder de ander. Of over de vaak nauwelijks opmerkbare invloed van je levensritme, gewoontes, of communicatie (naar anderen èn jezelf) op bijvoorbeeld je relaties, zelfvertrouwen of tevredenheid.

Of het directe effect dat je woorden hebben op de mensen tegen wie je ze uitspreekt. Geef je poëtische, langzaam uitgesproken aanwijzingen, of juist kort en bondig? Direct van toepassing op het geven van een yogales, maar eigenlijk evengoed daarbuiten…

The butterfly effect

Je zou het – de mens, de wereld, je leven: kies er maar eentje – kunnen zien als een chaotisch systeem. Een systeem met ontelbare radertjes en intrinsiek samenhangende variabelen. Van de meeste keuzes die je maakt, de dingen die je overkomen en de gedachtes die je hebt, weet je niet hoe klein of groot het uiteindelijke effect is. Je hebt tenslotte geen idee hoe het leven anders gelopen was. En misschien gaat het wel om een optelsom van al die kleine onderdeeltjes.

Zie het als pottenbakken. We denken soms dat alles staat of valt bij de kunde (of onkunde) van de pottenbakker. We vergeten dat we ook te maken hebben met de samenstelling van de klei, hoe die reageert op de vorm van je vingers, op de temperatuur van je handen of de pottenbakkerij, of het apparaat niet een wiebelafwijking heeft op links.

Het maakt alles wat we doen tegelijkertijd onnoemelijk belangrijk als… nouja. Eigenlijk niet zo gek belangrijk.

En dat is best een fijne gedachte. Eentje die uitnodigt om zowel je stinkende best te doen, als jezelf ademruimte te geven wanneer het even anders loopt dan je gewenst had.

Eén ding is in ieder geval zeker: als je toch niet exact kunt voorspellen of elke pot er precies zo uitkomt als je voor ogen had?

Dan kun je maar beter volop genieten van het met je vingers in de klei zitten.